نویسنده: آیه محمدی
بروزرسانی: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
اسلام بعنوان دین انسان ساز تاکید زیادی بر تربیت مسلمانانی دارد که از سلامت روانی برخوردارند و حفظ سلامت روانی و جسمانی، یکی از مهم‌ترین رسالت هر انسان در زندگی به شمار می‌آید. افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است و باعث افت عملکرد و انحراف انسان از مسیر سلامتی می‌شود. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند دین‌داری در پیشگیری و درمان افسردگی بسیار مؤثر بوده و حتی خداوند متعال در آیه ۱۲۴ سوره طه می‌فرمایند هر کس از یاد من رویگردان شود، زندگی تنگ و سختی خواهد داشت.
در جهان بینی الهی مهم‌ترین اصل احساس نیاز انسان به خداوند است و اگر این اصل لطمه ببیند، نمی‌توان انتظار داشت شخصیت انسان صحیح بنا شده و به اختلالات روانی مانند افسردگی گرفتار نشود. آیه ۱۹ سوره حشر می‌فرماید همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آن‌ها را به خود فراموشی گرفتار کرد. از سوی دیگر، خداوند انسان را می‌آزماید و اگر به روایات و آیه‌های قرآن مراجعه کنید بارها تاکید شده که خداوند انسان را با هرچیزی مورد آزمایش قرار می‌دهد و نباید انسان توقع داشته باشد چیزی را در زندگی از دست ندهد و همه چیز بر وفق مراد او باشد.
مطابق با کلام پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز دلتنگی و افسردگی یکی از نمود‌های گناهان انسان است و بهترین راه برای رهایی یافتن از عقوبت گناه‌ها، ترک گناه و دعا به درگاه خداوند خواهد بود. در نهایت، آیه قرآنی “الا بذکر الله اطمئن القلوب” یاد خداوند را مایه آرامش قلب می‌داند.
چه اذکار و ادعیه‌ای برای رفع دلتنگی و افسردگی مجرب هستند؟ در این مطلب با مجرب‌ترین آیات قرآنی و دعاهای رفع افسردگی و دلتنگی همراه شما هستیم.
دعای رفع دلتنگی و افسردگی در قرآن و روایات
در منابع اسلامی، ادعیه و اذکار فراوانی برای کاهش دلتنگی و افسردگی معرفی شده و سعی ما بر این است که موثق‌ترین این دعاها را به شما معرفی کنیم. برخی از این دعاها، از قرآن کریم و برخی دیگر از منابع غیرقرآنی جمع‌آوری شده‌اند، پس ما نیز برای معرفی آن‌ها از دو دسته بندی ادعیه قرآنی و ادعیه غیرقرآنی استفاده می‌کنیم.
ادعیه و اذکار قرآنی برای رفع دلتنگی و افسردگی
در کنار معرفی هر دعا، مقداری نیز از دستورالعمل آن صحبت می‌کنیم؛ تلاش کنید که ادعیه را دقیقا مطابق با دستورالعملشان قرائت کنید.
۱. سوره انشراح؛ دفن‌کننده غم و اندوه
در کتاب مکارم الاخلاق توصیه شده که برای رفع دلتنگی، سوره انشراح را روزی دو بار قرائت کنید؛ پیشنهاد می‌شود که یکبار در هنگام صبح و یک مرتبه پیش از غروب آفتاب، این سوره آسمانی را قرائت کنید.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ
به نام خدا که رحمتش بی‌اندازه است و مهربانی‌اش همیشگی
أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ
آیا سینه ات را [به نوری از سوی خود]گشاده نکردیم؟
وَوَضَعْنَا عَنْکَ وِزْرَکَ
و بار گرانت را فرو ننهادیم؟
الَّذِی أَنْقَضَ ظَهْرَکَ
همان بار گرانی که پشتت را شکست.
وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ
و آوازه ات را برایت بلند نکردیم؟
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا
پس بی تردید با دشواری آسانی است.
إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا
[آری]بی تردید با دشواری آسانی است.
فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ
پس هنگامی که [از کار بسیار مهم تبلیغ]فراغت می‌یابی، به عبادت و دعا بکوش
وَإِلَىٰ رَبِّکَ فَارْغَبْ
و مشتاقانه به سوی پروردگارت رو آور.
تلاوت سوره انشراح با صدای استاد پرهیزکار
۲. ما شا الله؛ ذکر خداوند یکتا
از جمله آیات قرآن که برای رفع اضطراب بسیار پیشنهاد شده، آیه ۳۹ سوره کهف است. این آیه به صراحت بیان می‌کند که هیچ ترس و قوتی وجود ندارد مگر آنکه از جانب خداوند بزرگ باشد. زمزمه کردن این آیه و اندیشه کردن در معنای آن، به رفع اضطراب و دلتنگی کمک شایانی می‌کند.
مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ
همه چیز به خواست خداست و جز قدرت خدا قوه‌ای نیست.
۳. آیه ۲۸ سوره رعد؛ توصیه طلایی علامه طباطبایی
شادروان حجت الاسلام صحفی حکایت زیبایی از علامه طباطبایی نقل می‌کنند؛ ایشان می‌فرمایند روزی از علامه جویای راهی برای رسیدن به آرامش خاطر شدم. علامه طباطبایی به من فرمودند: برای آرامش گرفتن، دستت را در حالت نشسته یا ایستاده بر روی سینه خود قرار بده و چند مرتبه آیه ۲۸ سوره رعد را زمزمه کن. این عمل به تو آرامش می‌دهد.
الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
آن‌ها که به خدا ایمان آورده و دلهاشان به یاد خدا آرام می‌گیرد، آگاه شوید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دلهاست.
تلاوت آیه ۲۸ سوره رعد توسط استاد طنطاوی
۴. اسم اعظم برای رفع دلتنگی از زبان حضرت یونس
زمانیکه حضرت یونس از قوم خود خسته شد و دست از هدایتشان کشید، خداوند متعال امتحان دیگری پیش پای او گذاشت. پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: آن اسمی (از اسامی خدا) که اگر کسی او را با آن بخواند اجابتش می‌کند و هر چه بخواهد می‌دهد، همان اسمی است که یونس (فرزند متی) خواند.
اسم اعظمی را که حضرت یونس در هنگام ناامیدی و دلتنگی برای رهایی از شکم نهنگ خواند، باید در آیات ۸۷ و ۸۸ سوره انبیا جستجو کنیم.
وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَىٰ فِی الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ
و (یاد آر حال) ذو النون (یعنی یونس) را هنگامی که (از میان قوم خود) غضبناک بیرون رفت و چنین پنداشت که ما هرگز او را در مضیقه و سختی نمی‌افکنیم (تا آنکه به ظلمات دریا و شکم ماهی در شب تار گرفتار شد) آن گاه در آن ظلمت‌ها فریاد کرد که خدایی به جز ذات یکتای تو نیست، تو (از شریک و هر عیب و آلایش) پاک و منزهی و من از ستمکاران بودم (که بر نفس خود ستم کردم).
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ ۚ وَکَذَٰلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ.
پس ما دعای او را مستجاب کردیم و او را از گرداب غم نجات دادیم و اهل ایمان را هم این گونه نجات می‌دهیم.
۵. آیه ۱۷۳ سوره آل عمران
آیه ۱۷۳ سوره آل عمران از جمله اذکار آسمانی است که برای دلتنگی و افسردگی بسیار کارآمد است. توصیه می‌کنیم این ذکر را در طول روز بسیار زمزمه کنید:
الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ.
آن مؤمنانی که، چون مردم (منافق) به آن‌ها گفتند: لشکری بسیار بر علیه شما مؤمنان فراهم شده، از آنان در اندیشه و بر حذر باشید، (این تبلیغات) بر ایمانشان بیفزود و گفتند: تنها خدا ما را کفایت کند و او نیکو وکیل و کارسازی است.
تلاوت آیه ۱۷۳ سوره آل عمران از ماهر المعيقلی
۶. آیه ۱۴ سوره طه
این آیه، گزینه بسیار مناسبی برای رفع دلتنگی و افسردگی است. خداوند در این آیه به بندگان خود می‌فرمایند که هیچ خدایی جز وی نیست و همه قدرت‌ها از خداوند یگانه نشات می‌گیرد؛ این ذکر قرآنی را نیز روزانه بسیار زمزمه کنید:
إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی.
منم خدای یکتا که هیچ خدایی جز من نیست، پس مرا (به یگانگی) بپرست و نماز را مخصوصا برای یاد من به پادار.
دانلود آیه ۱۴ سوره طه از محمد الطبلاوی
ادعیه غیرقرآنی برای رفع دلتنگی و افسردگی
در قسمت قبلی، یک سوره از قرآن و پنج ذکر قرآنی را معرفی کردیم که برای رفع دلتنگی و افسردگی مجرب هستند. در این قسمت، سعی می‌کنیم تا کارآمدترین دعاهای غیرقرآنی را برای رفع افسردگی معرفی کنیم.
۱. دعای امام صادق
در کتاب مفاتیح الجنان دعایی برای رفع دلتنگی و افسردگی معرفی شده که منسوب به امام صادق (ع) است. در مقدمه دعا آمده:
- برای از بین بردن غم و اندوه، دو رکعت نماز بخوان و دعای زیر را زمزمه کن:
- سپس آیه الکرسی، سوره ناس و سوره فلق را زمزمه کنید.
۲. مناجات شعبانیه؛ نیایشی برای آرامش
در منابع اسلامی متعددی، خواندن مناجات شعبانیه برای رفع دلتنگی، افسردگی و رسیدن به آرامش معرفی شده است. بسیاری از مسلمانان این دعا را در روز‌های ماه شعبان قرائت می‌کنند، درصورتی‌که خواندن این دعا در دیگر زمان‌ها هیچ اشکالی ندارد و بسیار بافضیلت است. برای دسترسی به متن عربی مناجات شعبانیه به همراه فایل صوتی آن، نگاهی به مطلب مناجات شعبانیه – به همراه فایل صوتی برای دانلود بیاندازید
۳. دعای معروف به حلبی
حلبی چنین روایت می‌کند که شخصی به دیدار امام جعفر صادق (ع) آمد و به ایشان گفت: در زمانی که تنها هستم، وحشت زده می‌شوم و آرامشم را از دست می‌دهم، اما زمانیکه در میان مردم هستم، چنین احساسی ندارم.
امام به این شخص فرمودند: برای رفع این مشکل، عمل زیر را انجام بده.
- ابتدا دست خود را بر روی قلبت بگذار و زمزمه کن: بسم الله
- سپس دستت را روی قلبت بکش و هفت مرتبه زمزمه کن:
أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِقُدْرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِجَلَالِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِعَظَمَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِرَسُولِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِأَسْمَاءِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ مَا أَحْذَرُ وَ مِنْ شَرِّ مَا أَخَافُ عَلَی نَفْسِی.
ان شا الله مشکلت حل می‌شود.
در روایت آمده که آن شخص به در زمان دیگری به امام صادق فرمودند که چنین کردم و مشکلم حل شد.
۴. دعای مجرب کمیل برای رفع افسردگی
امام علی (ع) دعای بسیار کارآمدی را به یکی از اصحاب خود به نام کمیل آموختند. به سبب این مسئله، به این دعا، دعای کمیل می‌گویند. خواص بسیاری برای دعای کمیل معرفی شده که از جمله این خاصیت‌ها، رفع دلتنگی و رسیدن به آرامش است. برای دسترسی به متن عربی دعای کمیل و فایل صوتی این دعا با صدای مداحان محبوب، نگاهی به متن دعای کمیل + فایل صوتی و نسخه اندروید بیاندازید.
۵. دعای مجرب اسلامی برای رفع افسردگی و رسیدن به آرامش
در کتاب بحارالانوار مرحوم آیت الله مجلسی دعایی ثبت شده است که برای رفع دلتنگی و افسردگی کارآمد است. متن عربی و ترجمه فارسی این دعا به شرح زیر است:
اَللّهُمَّ اَنْتَ رَبّى لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ، وَ اَنْتَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ.
خدایا تویى پروردگارم معبودى جز تو نیست بر تو توکّل کنم و تویى پروردگار عرش بزرگ
وَ لا حَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاَّبِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ، ما شاءَ اللهُ کانَ، وَ مالَمْ یَشَأْ لَمْ
و جنبش و نیرویى نیست جز به خداى والاى بزرگ آنچه خدا خواهد شود و آنچه نخواهد نشود.
یَکُنْ، اَعْلَمُ اَنَّ اللهَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ، وَ اَنَّ اللهَ قَدْ اَحاطَ بِکُلِّ شَىْء
مى دانم که خدا بر هر چیز تواناست و علم خدا به همه چیز احاطه دارد
عِلْماً، اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُبِکَ مِنْ شَرِّ نَفْسى وَ مِنْ شَرِّ قَضاءِ السُّوءِ، وَ مِنْ شَرِّ
خدایا به تو پناه برم از شرّ خودم و از شرّ قضاى بد و از
شرّ کُلِّ ذى شَرٍّ، وَ مِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَ الاْنْسِ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دابَّه اَنْتَ آخِذٌ
هر صاحب شرّى و از شرّ جن و انس و از شرّ هر جنبنده اى که اختیارش
بِناصِیَتِها، اِنَّ رَبّى عَلى صِراط مُسْتَقیم
بدست توست همانا پروردگارم به راه راست است.
۶. دعای مجرب ندبه
برای رفع دلتنگی و رسیدن به آرامش استوار، پیشنهاد می‌کنیم هر صبح جمعه از دعای ندبه غافل نشوید؛ این دعای آسمانی، فضیلت بسیاری دارد و به مدد ائمه (علیهم‌السلام) غم و اندوه را از دل دور می‌کند.
۷. دعای تجربه شده برای رفع غم و افسردگی
دعای زیر به امام علی (ع) منسوب است، ولی سندی از این انتساب در دست نیست. این دعا را باید سه تکه نبات بخوانید و به شخصی که دچار افسردگی و دلتنگی شده بخورانید تا مشکلش حل شود.
۸. دعای سریع الاجابه پیامبر (ص) برای رفع اندوه و افسردگی
دعای زیر منسوب به پیامبر گرامی اسلام است؛ درباره این دعا و خاصیت آن از زبان امام علی (ع) نقل شده که هرگاه مشکلات و گرفتاری‌های پیامبر زیاد می‌شد، ایشان این دعا را زمزمه می‌کردند:
یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ، یَا حَیّاً لاَ یَمُوتُ، یَا حَیُّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ.
اى زنده، اى پاینده، اى زنده‌اى که نمى‌میرد، اى زنده‌اى که جز تو معبودى نیست.
کَاشِفُ اَلْغَمِّ، مُجِیبُ دَعْوَةِ اَلْمُضْطَرِّینَ، أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ اَلْحَمْدَ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
برطرف کنندۀ اندوه، پاسخگوى دعاى بیچارگان، به حقّ سپاس که مخصوص تو است که معبودى جز تو نیست
بَدِیعُ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ ذُو اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ.
اى آفرینشگر آسمان‌ها و زمین، صاحب شکوه و بخشش.
وَ رَحْمَانُ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ وَ رَحِیمُهُمَا، اِرْحَمْنِی
رحمتگر و مهربان دنیا و آخرت مرا چنان بیامرز
رَحْمَةً تُغْنِینِی بِهَا عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاکَ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ.
که از رحمت جز تو بى‌نیاز شوم اى رحم‌کننده‌ترین رحم‌کنندگان.
۹. دعای رفع افسردگی از پیامبر اسلام (ص)
به نقل از پیامبر (ص)، هر غم دیده و محزون و گرفتار و خائفى این دعا را بخواند، خداوند براى او گشایشى فراهم سازد
یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ، وَیا ذُخْرَ مَنْ لا ذُخْرَ لَهُ، وَیا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ،
اى تکیه گاه کسى که تکیه گاه ندارد اى ذخیره کسى که ذخیره ندارد و اى پشتیبان کسى که پشتیبان ندارد
وَیا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ، وَیا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ، وَیا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ،
و اى پناه کسى که پناهى ندارد و اى دادرس کسى که دادرس ندارد و اى گنج آن کس که گنجى ندارد
وَیا عِزَّ مَنْ لا عِزَّ لَهُ، یا کَریمَ الْعَفْوِ، یا حَسَنَ التَّجاوُزِ، یا عَوْنَ الضُّعَفآءِ، یا کَنْزَ الْفُقَرآءِ،
و اى عزت آن کس که عزتى ندارد اى بزرگوار گذشت اى نیکو در گذر اى یار ناتوانان اى گنج بى نوایان
یا عَظیمَ الرَّجآءِ، یا مُنْقِذَ الْغَرْقى، یا مُنْجِىَ الْهَلْکى، یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ، یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ،
اى بزرگ امید من اى نجات دهنده غریقان اى رهاننده هلاک شدگان اى احسان کننده اى نیکوکار اى نعمت بخش اى زیاده بخش
انْتَ الَّذى سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ وَنُورُ النَّهارِ، وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ الشَّمْسِ، وَحَفیفُ الشَّجَرِ وَدَوِىُّ الْمآءِ،
تویى که سجده کرد برایت سیاهى شب و روشنى روز و تابش ماه و پرتو خورشید و صداى درخت و صداى مخصوص آب
یا اَللهُ یا اَللهُ یا اَللهُ، لا اِلـهَ إلاَّ اَنْتَ، وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ، یا رَبّاهُ یا اَللهُ،
اى خدا اى خدا اى خدا معبودى نیست جز تو خداى یگانه اى که شریکى برایت نیست پروردگارا اى خدا
صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَافْعَلْ بِنا ما اَنْتَ اَهْلُهُ، وَنَجِّنا مِنَ النّارِ بِعَفْوِکَ،
درود فرست بر محمّد وآل محمّد و انجام ده درباره ما آنچه را تو شایسته آنى و ما را با عفو خود از آتش نجات ده
وَاَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ، وَزَوِّجْنا مِنَ الْحُورِ الْعِینِ بِجُودِکَ،
و به رحمت خویش ما را داخل بهشت گردان و با جود خود ما را به حورالعین تزویج فرما
وَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَافْعَلْ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.
و بر محمّد و آل محمّد درود فرست و درباره ما آنچه تو شایسته آنى انجام ده اى مهربان ترین مهربانان به یقین تو بر انجام هر کارى توانایى!
۱۰. دعای امام سجاد (ع) برای رفع غم و افسردگی از مومن
امام سجاد (ع) به فرزندش فرمودند هرگاه مصیبتى برسد، یا مشکلى به یکی از شما پیش آید، وضوى کامل بگیرد و دو رکعت یا چهار رکعت (به دو سلام) نماز بگذارد و در پایان بگوید:
یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوى، وَیا سامِعَ کُلِّ نَجْوى، وَیا شاهِدَ کُلِّ مَلاَ، وَعالِمَ کُلِّ خَفِیَّة،
اى موضع هر شکایت و اى شنواى هر راز و اى حاضر هر انجمن و داناى هر پنهان
وَیا دافِعَ ما یَشآءُ مِنْ بَلِیَّة، یا خَلیلَ اِبْراهیمَ، وَیا نَجِىَّ مُوسى، وَیا مُصْطَفِىَ مُحَمَّد صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
و اى جلوگیر هرچه بخواهد از بلاها اى خلیل ابراهیم و اى انتخاب کننده موسى و اى برگزیننده محمّد صلى الله علیه و آله
اَدْعُوکَ دُعآءَ مَنِ اشْتَدَّتْ فاقَتُهُ، وَقَلَّتْ حیلَتُهُ، وَضَعُفَتْ قُوَّتُهُ،
بخوانمت خواندن کسى که به سختى نیازمند شده و چاره اش کم و نیرویش سست گشته
دُعآءَ الْغَریبِ الْغَریقِ، اَلْمُضْطَرِّ الَّذى لایَجِدُ لِکَشْفِ ما هُوَ فیهِ اِلاَّ اَنْتَ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
خواندن دور از وطن غریق درمانده اى که نیابد براى برطرف شدن گرفتاریش جز تو اى مهربانترین مهربانان.
سخن آخر
در منابع اسلامی، ادعیه و اذکار فراوانی بعنوان دعای رفع دلتنگی و افسردگی معرفی شده است؛ برخی از این اذکار از منابع قرآنی و برخی دیگر از منابع غیرقرآنی ارائه شده اند. توصیه می‌شود که اذکار معرفی شده را بصورت روزانه زمزمه کنید؛ ادعیه را نیز به همراه دستورالعمل به جا آورید. اگر دوست دارید با ادعیه بیشتری برای رفع غم و اندوه آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به دعای رفع غم و ناراحتی – دعاهای قرآنی نیز داشته باشید. در پایان، فراموش نکنید که کارشناسان مذهبی سایت ستاره، منتظر دریافت نظرات و پیشنهادات شما درباره این مقاله هستند.
