آیا حدیث کسا نامعتبر است؟ نظر علما چیست؟

ستاره | سرویس مذهبی – آیا حدیث کسا نامعتبر است؟ نظر علما چیست؟ پاسخ جامع را در این مطلب در ادامه بخوانید.

 

وضعیت اعتبار حدیث کسا ، آیا حدیث کسا نامعتبر است؟

حدیث کسا، روایتی است از عظمت پنج‌تن آل عبا، روایتی جالب و جاذب از پنج بزرگواری که محور عالم هستی هستند؛ فاطمه، پدرش، شوهرش و فرزندانش (سلام الله علیهم اجمعین).

 

دلایل نامعتبر بودن این حدیث

یکی از دلایلی که ادعا می‌کند این حدیث نامعتبر است این است که این متن در هیچ‌کدام از کتاب‌های معتبر شیعه و سنی وجود ندارد. مرحوم محدث قمی در کتاب منتهی‌الآمال حدیث کسای معروف را فقط مبتنی بر کتاب منتخب طریحی می‌داند. حال آن‌که متن حدیث کسا در این کتاب بدون ذکر هیچ سندی نقل نقل شده است.

با این حال متن این حدیث را بعضی از علمای شیعه نقل کرده‌اند.

اصل اختلاف نظر در مورد حدیث کسا از حیث نکات جنبی آن است و در اصل ماجرا که شان نزول آیه تطهیر در مورد پنج تن آل عباست شبهه‌ای وجود ندارد

نکته دیگری که باید به آن اشاره شود این است که حدیث کسا یک دعا نیست که بخواهیم روی یکایک الفاظ آن تکیه کنیم بلکه منظور از بازخوانی این حدیث بازگو کردن آن و بیان شان نزول آیه تطهیر است.

 

نظر علما درباره معتبر بودن حدیث کسا

نقل قول‌هایی که در ادامه می‌خوانیم از بزرگان شیعه است که بر صحت این حدیث تاکید دارد؛

 

حدیث کسا از نظر آیت‌الله بهجت

حضرت آیت‌الله بهجت‌ مانند دیگر عالمان بزرگ شیعه توجه ویژه‌ای به این حدیث داشته و دائما این حدیث را در شب‌ها می‌خوانده است. ایشان حتی افراد خانواده را گرد هم می‌آورد و به همراه آن‌ها حدیث کسا را می‌خواند. گاهی هم در لابه‌لای کلامش به فرازهای آن روایت اشاره می‌کرد و گاهی هم صراحتاً درباره حدیث کسا سخن می‌گفت. باور آیت‌الله بهجت بر این بود که امام عصر‌ (عج) به مجالس حدیث کسا توجه ویژه‌ای دارند. گاهی هم در پاسخ به شبهاتی که درباره سند این روایت مطرح می‌شد، مطالب روشن‌گری بیان می‌کردند؛ به‌عنوان مثال ایشان معتقد بودند کسانی که اهل تعقل و درایت باشند و با دقت در عجایب این حدیث نگاه کنند، صحت این روایت را می‌یابند و دیگر نیازی به سند آن ندارند.

 

 

ایشان می‌گفتند: «عجائب و غرایبی در حدیث کساست. خدا می‌داند کسی بشمارد که چقدر معجزه در آن است، خیلی کار بزرگی کرده است». این فرمایش از آن عالم بزرگ، کلیدی است برای باز کردن باب تفکر و تدبر در این حدیث.

حضرت آیت‌الله بهجت‌ در جایی گفته است: «کسی که حدیث کسا را از روی دقت ببیند [متوجه می‌شود که] خود حضرت [زهرا] خبر می‌دهد جبرئیل آمد پهلوی ما. نمی‌گوید پدر من گفت که جبرئیل آمد. خودش به الهام الهی فهمیده بود چنین سؤال کرد، چنین تقاضا کرد از خدا؛ هیچ نمی‌گوید که پدر من گفت که جبرئیل تقاضا کرد از خدا، خدا اجازه داد که پایین بیاید».

این حدیث، بیان شأن نزول آیه تطهیر است؛ آیه‌ای که یکی از مهم‌ترین براهین شیعه برای اثبات عصمت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است؛ چرا که در کتب شیعه و سنی بیان شده که مقصود از اهل‌بیت در آیه «إنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکُمُ الرِّجسَ، أهلَ‌البَیتِ …»، همین پنج وجود مقدس هستند. این‌ها کسانی‌اند که خدا ایشان را از رجس و پلیدی پاک کرده است. اهمیت اثبات عصمت نیز بر کسی پوشیده نیست؛ چرا که اگر بدانیم کسی از جانب خدا از هرگونه زشتی پاک شده، می‌توانیم با آرامش خاطر، تمام وجودمان را به او بسپاریم و از او تبعیت نماییم.

آیت‌الله بهجت‌ می‌گفت: «چند معجزه در حدیث کساست؛ به امام حسن‌ (ع) می‌فرماید: صاحب حوض هستی. آیا تا به حال گفته بود تو صاحب حوض من هستی؟! به امام حسین‌ (ع) می‌گوید: تو شافع امت من هستی».

در فرازی دیگر از حدیث کسا آمده است: «یا عَلِیُّ وَالَّذی بَعَثَنی بِالْحَقِّ نَبِیّاً، وَاصْطَفانی بِالرِّسالَةِ نَجِیّاً، ما ذُکِرَ خَبَرُنا هذا فی مَحْفِلٍ مِنْ مَحافِلِ اَهْلِ الْأَرْضِ، وَفیهِ جَمْعٌ مِنْ شیعَتِنا وَمُحِبّینا، وَفیهِمْ مَهْمُومٌ اِلاَّ وَفَرَّجَ اللَّهُ هَمَّهُ، وَلا مَغْمُومٌ اِلاَّ وَکَشَفَ اللَّهُ غَمَّهُ، وَلا طالِبُ حاجَةٍ اِلاَّ وَقَضَی اللّهُ حاجَتَهُ؛ اى على سوگند بدان‌که مرا به حق به نبوت برانگیخت و به رسالت و نجات دادن [خلق] برگزید، ذکر نشود این خبر ما در انجمن و محفلى از محافل مردم زمین که در آن گروهى از شیعیان و دوستان ما باشند و در میان آنها اندوهناکى باشد، جز آنکه خدا اندوهش را برطرف کند؛ و نه غمناکى جز آنکه خدا غمش را بگشاید؛ و نه حاجتمندی باشد جز آنکه خدا حاجتش را برآورد».

شاید همین تصریحی که در حدیث کسا درباره برطرف شدن مشکلات است موجب شده بود که آیت‌الله‌ بهجت‌ برای رفع گرفتاری‌ها و شفای بیماران، به قرائت این حدیث توصیه کند و به قرائت جمعی آن، توجه خاصی داشته باشد.

 

اعتبار حدیث کسا از نظر آيت‌الله مكارم شيرازي

اصل حديث كِساء ميان شيعه و اهل سنّت بسيار مشهور و معروف است و جاى هيچ گونه ترديدى نيست كه رسول خدا (ص) در منزل حضرت زهرا (س)، و يا در خانه خودش زير پارچه‌اى شبيه عبا قرار گرفت و حضرت على و حضرت فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) را زير آن جاى داد و از آنان به عظمت و بزرگى ياد نمود و آن جمع را مصداق آيه:«اِنَّما يُريدُ اللّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً؛ همانا خداوند مى خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد»، معرّفى كرد.

 

 

آن‌چه در اين‌جا به عنوان حديث كِساء نقل مى‌شود، حديث مشروح و مفصلى است كه برابر روايتى، خواندن آن به اين نحو، داراى پاداش و آثار و بركات فراوانى است. و در ذيل آن آمده است: «در هر محفلى كه شيعيان و علاقه‌مندان ما اين حديث را بخوانند، رحمت الهى بر آنان نازل مى‌شود، فرشتگان براى آن‌ها استغفار مى‌كنند، اندوهِ غم‌زدگان برطرف مى‌شود و حاجات روا خواهد شد.»

 

حدیث کسا از نظر آیت‌الله تبریزی

روزى يكى از شاگردان آیت‌الله العظمی تبريزى خبر داد كه بعضى افراد در خصوص «حديث كساء» به نحو موجود در «مفاتيح الجنان» ايجاد اشكال كرده و مفاتيحى ارائه نمودهاند كه بدون حديث كساء مى‌باشد.

 

 

آن مرحوم سخت ناراحت شد و گفت: حديث كساى مشهور و معروفِ بين علما و مؤمنين، همين حديث كساى موجود در «مفاتيح الجنان» است و بسيار مجرب است. حديث كساء، توسل به مقام شامخ ائمه است و مضامين آن بسيار عالى مى‌باشد و بسيارى از افراد جهت حل مشكل، آن را تجربه كرده و نتيجه گرفته‌اند. اصولاً توسل به پيامبر اكرم(ص)، صدیقه طاهره (س) و ائمه معصومين(عليهم السلام) و واسطه قرار دادن آن‌ها در پيشگاه خداوند متعال براى برآورده شدن حاجات از مسلّمات در اذهان عموم مؤمنين، علما و اصحاب ائمه (عليهم السلام) بوده و جاى هيچ شك و شبهه‌اى در آن نيست. اصحاب ائمه (ع) عمده اهتمام‌شان بر اين بوده كه در فروع، جهات مختلف را مورد سؤال قرار داده و روايات آن را ضبط و نقل کنند و در اصول و مسائل اعتقادى و آن‌چه كه به مقام و منزلت معصومين (ع) مربوط مى‌شود، به جهت وضوح و مسلم بودن به سؤال و نقل معدود اكتفا مى‌كردند. مسئله توسل به پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت (ع) امرى نيست كه كسى بتوان در آن تشكيك کرد.