عمل تغییر جنسیت چگونه انجام می‌شود؟ (فتوای مراجع)

ستاره |‌ سرویس سلامت – در حال حاضر که در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت در دنیا ۶ نفر بیمار دچار اختلال هویت جنسی وجود دارد، بیشترین آمار جراحی تغییر جنسیت در ایران است. این مطلب به این معنی نیست که در ایران تعداد بیشتری از این افراد وجود دارند، بلکه بیانگر این مطلب است که در ایران این نوع جراحی بیشتر پذیرفته شده است.

 سالانه بیش از ۲۷۰ ایرانی جنسیت خود را با اخد مجوز از سازمان پزشکی قانونی تغییر می‌دهند. بر اساس آمارهای رسمی از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۹ بیش از ۱۳۶۶ نفر مجوز تغییر جنسیت در ایران را دریافت کرده‌اند که از میان آنها ۵۶ درصد می‌خواهند زن شوند و ۴۴ درصد قصد دارند با تغییر جنسیت مرد شوند. تراجنسی‌ها یا همان ترنسکشوال‌ها همجنس‌گرا نیستند. تراجنسی‌ها بر خلاف همجنس‌گرایان از جدایی بدن و روح رنج می‌برند و معتقدند بدنشان به روح آنها تعلق ندارد. آنها در خانواده و جامعه با بدرفتاری مواجه می‌شوند که فشار روانی را بر آنها افزایش می‌دهد و موجب بالا رفتن تعداد موارد عمل جراحی می‌شود.

پس از این فتوا، موضوع تغییر جنسیت در قلمروی مسائل نوآمد فقه اسلامی شیعی جای گرفت. البه اظهار نظر از سوی فقها درباره آن همچنان مسکوت بود، تا اینکه فریدون ملک‌آرا در سال ۱۳۶۴ نزد آیت‌الله خمینی رفت و با بیان این استدلال که از نظر روانی خود را یک زن می‌داند، از او برای تغییر جنسیت کسب تکلیف کرد و آیت‌الله خمینی پس از تأیید پزشکان متخصص، به او اجازه چنین کاری را داد. از آن پس مسئله تغییر جنسیت از نظر حقوقی و فقهی در این کشور مسلمان تسهیل شد و باب گفتگوی حقوقی و فقهی دربارهٔ آن باز شد.

آیة الله بهجت(ره):

بر فرض امکان جایز نیست.

آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

عمل مزبور فی نفسه مانع ندارد ولی از حرام‌های جانبی آن باید احتراز شود.

آیة الله سیستانی(دام ظلّه):

فی حدّ نفسه مانعی ندارد ولی با عملیات تغییر جنسیت ظاهراً به طور حقیقی زن مرد نمی‌شود و بالعکس و نیز این عملیات مقارنات و مقدمات حرام دارد و لذا جایز نیست.

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):

در فرض امکان و تحقّق خارجی آن، احکام متعدّده بر آن مترتّب می‌شود.

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

فی نفسه، مانعی ندارد و در صورتی که تحقق پیدا کند حکم جنس جدید را پیدا می‌کند.

افراد ترنس برای اینکه موفق به انجام عمل تغییر جنسیت شوند می‌توانند دو مسیر را طی کنند. در ادامه خیلی خلاصه این دو مسیر آمده است. فرد باید از روانپزشک، جراح دادگاه و آزمایشگاه بگذرد تا به نتیجه‌ای که دوست دارد برسد.

مسیر اول

مسیر دوم

پیش از هرگونه عمل جراحی فرد می‌بایست خود را برای زندگی با هویتی جدید آشنا کند. نباید رویایی تصور کند که با تغییر جنسیت به فرد ایده‌آل خود می‌رسد. این را همیشه بداند که تغییر جنسیت آخرین راه حل است نه اولین آن. پس قبل از انجام جراحی تغییر جنسیت حتما به راه‌های دیگر فکر کند. مزیت‌هایی را که در قالب جنس قبل داشته است دیگر نخواهد داشت و باید بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. چه بخواهد یا نخواهد در مرحله از تکمیل مراحل تغییر در پوشش و وضعی قرار می‌گیرد که نه می‌تواند راحت بین مردان برود و نه راحت بین زنان. شاید مرحله کوتاه و گذرایی باشد و شاید هم کمی طولانی شود ولی به هر حال مرحله سختی است.تصور نکند بعد از عمل همه چیز تمام شده است. بر عکس بعد از عمل تغییر جنسیت تازه همه چیز شروع می‌شود. فرد باید از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر برود. دیگر نمی‌تواند به راحتی وارد جمع مردانه یا زنانه قبلی شود، احکام شرعی تفاوت کرده، پوشش عوض شده و هزاران نکته ریز و درشت دیگر که باید رعایت کند پس تصور نکند با تغییر جنسیت همه چیز تمام می‌شود. بلکه همه چیز تازه شروع می‌شود.

هزینه جراحی تغییر جنسیت

اگر این عمل در بیمارستان های دولتی انجام شود معمولا بین ۳ تا ۴ میلیون تومان باید هزینه دریافت شود اما اگر در کلینیک‌های خصوصی انجام شود هزینه‌اش تقریبا بالای ۱۵ میلیون تومان می‌باشد. این هزینه عمل روده‌ای است، هزینه جراحی پوستی در کلینیک خصوصی حدود ۸ میلیون تومان است.

عمل جراحی تغییر جنسیت زن به مرد

پس از اینکه فرد ترانسکشوال جلسات مشاوره را پشت سر گذاشت و حداقل یک سال از هورمون درمانی وی گذشت و هنوز در تصمیم خود راسخ است، می‌توان اعمال جراحی لازم را به ترتیب انجام داد. باید به بیمار خاطر نشان کرد که اعمال جراحی غیر قابل برگشت هستند و بیمار دیگر نمی‌تواند از نظر فیزیکی به جنس واقعی برگردد. اعمال جراحی برای ترانس سکشوالیسم باید از استانداردها پیروی کنند. یک سازمان بین المللی بنام (Professional Association for Transgender Health (PATH وجود دارد که قوانین و مراقبت‌های مورد نیاز افراد ترانسکشوال را مدون کرده است. 

در زنانیکه خواهان تغییر جنسیت به جنس مرد هستند، معمولا توالی اعمال جراحی به شرح زیر می باشند، ولی بسته به تجربه جراح و نیاز بیمار، می توان در این توالی تغییراتی را داد:

باید بخاطر داشته باشید که هر کدام از مراحل فوق دارای عوارض مخصوص به خود هستند و ممکن است نیاز باشد که بیمار بارها بستری و تحت عمل جراحی قرار گیرد. کلا اعمال جراحی تغییر جنسیت بسیار پیچیده و بالقوه پر عارضه هستند و نباید آنها را ساده انگاشت. اعمال جراحی فوق در تغییر جنسیت زن به مرد اجباری بوده و باید انجام شوند ولی یک عده اعمال جراحی اضافی نیز وجود دارند که انتخابی یا Optional بوده و بیشتر ظاهر مردانه به زن می‌دهد، این اعمال جراحی Optional عبارتند از:

مردانی می‌توانند عمل تغییر جنسیت بدهند که حائز شرایط زیر باشند:

مهمترین قسمت برداشتن دستگاه تناسلی مردانه و ایجاد دستگاه تناسلی زنانه می‌باشد. در عمل جراحی تغییر جنسیت از مرد به زن دو اصل اساسی عبارتند از:

برای تغییر جنسیت از مرد به زن به ترتیب اعمال جراحی زیر الزامی هستند. ترتیب انجام اعمال جراحی قابل تغییر است و جراح با توجه به تجربه خود و نیاز بیمار می‌تواند تغییراتی در آن بدهد:

اعمال جراحی زیر اختیاری هستند و درصورت درخواست بیمار انجام می‌شوند. مهمترین آنها ایجاد تغییراتی در صورت است که سبب کاهش و از بین رفتن شکل صورت مردانه می‌شود. برای ایجاد صورت زنانه اعمال جراحی زیر بر روی صورت انجام می شوند:

در تغییر جنسیت مرد به زن، از یک سال قبل تجویز هورمون زنانه یا همان استروژن شروع می‌شود، آن خود نیز کمک به ایجاد ظاهر زنانه می‌کند. اثرات تجویز هورمون زنانه در مرد به قرار زیر هستند: