نویسنده: الهام صالح
بروزرسانی: 2 آبان 1402
غفار یعنی چه؟ چرا خداوند با این صفت شناخته می شود؟
«غافر»، «غفور» و «غفّار» از ماده «غَفْر» و در اصل به معنى پوشاندن است که به صورت ویژه درباره پوشانيدن چيزى از آلودگى‌هاست. واژه غفار وقتى در مورد خداوند به كار رود به معنى آمرزش گناه است. «غافر» معنى اسم فاعلى دارد و «غفور» و «غفار» صيغه مبالغه است. غفار وقتى به عنوان وصفى از اوصاف الهى به كار رود به معنى كسى است كه بندگان را با رحمت خود مى‌پوشاند. این واژه، به معنای بسيار آمرزنده و از اسماء حسنی است.
صفت غفار خداوند در چه آیات و سوره‌هایی آمده است؟
واژه غفر ۲۳۴ بار در قرآن به صورت معرفه استعمال شده که بیش از ۹۰ مورد آن همراه با صفات رحیم، ودود، عفُوّ و حلیم آمده است و از این موارد ۴ بار با صیغه مبالغه غفّار و ۹۱ بار با صیغه مبالغه غفور ذکر شده که در بسیاری از موارد نیز با تأکید استعمال شده است.
«وَ إِنِّى لَغَفّارٌ لِمَنْ تابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صالحاً ثُمَّ اهْتَدى.» (طه/۸۲)
«من آمرزنده کسى هستم که توبه کند و ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد.»
♦♦♦
«فَقُلتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ انَّهُ كانَ غَفّاراً.» (نوح/۱۰)
(«نوح» به قوم خود مى‌گوید) گفتم از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، او آمرزنده گناهان است.»
♦♦♦
«رَبُّ السَّماواتِ وَ الأَرضِ وَما بَيْنَهُما العَزيزُ الغَفّار.» (ص/۶۶)
«پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه که در میان آنها قرار دارد که توانا و آمرزنده است».
♦♦♦
«…كُلٌّ يَجْرى لأَجَل مُسَمّىً أَلا هُوَ العَزِيزُ الغَفّار.» (زمر/۵)
«هر یک از این اجرام سماوى تا زمان معینى در حرکتند، آگاه باش که او قدرتمند و بخشنده است.»
♦♦♦
«…وَ أَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى العَزيزِ الغَفّار». (غافر/۴۲)
«من شما را به سوى خداى توانا و آمرزنده دعوت مى‌کنم.»
شاید علت این که غفار همراه عزیز آمده، این است که بخشایندگى خدا به خاطر عجز و ناتوانى نیست بلکه او در عین قدرت مى‌بخشد، و این خود کمال است. علت نمایش این اسم در زندگى بشر این است که در مواردى که مصلحت ایجاب مى‌کند باید در عین قدرت از تقصیر دیگران درگذریم.
