نویسنده: حمید قارایی
بروزرسانی: ۲۳ فروردین ۱۴۰۲
ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – ید یک ماده حیاتی برای زندگی انسان است که به صورت عمده در خاک یافت می‌شود. البته خاک بسیاری از مناطق جهان حاوی مقادیر کافی از این ماده مغذی ضروری نیست و لذا محصولات کشاورزی و فرآورده‌های دامی این مناطق دچار کمبود ید هستند. گواتر حداقل اختلالی است که در اثر کمبود ید بوجود می آید فرد مبتلا به گواتر به سرعت خسته می شود و فعالیت کمتری نسبت به افراد طبیعی دارد.
پس نیاز به مصرف ید بیش از پیش برای انسان‌ها ضروری است. در سال‌های اخیر به یمن پیشرفت تکنولوژی نمک‌های یددار تصفیه شده در دسترس عموم قرار دارد. اما ید درون این نمک‌ها با گذشت زمان کاهش یابد. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که برای جلوگیری از کاهش ید در نمک ید دار چه روش هایی را باید اجرا کرد؟
برای جلوگیری از کاهش ید در نمک ید دار چه روش هایی را باید اجرا کرد؟
ید موجود در نمک‌ها به شدت در برابر نور، حرارت هستند. اگر این نمک‌ها در معرض هوای آزاد قرار بگیرند پس از مدت زمانی، به طور قابل توجه کاهش یافته و اثر درمانی خود را از دست خواهند داد. اما برای حفظ و جلوگیری از کاهش ید در نمک ید دار می‌توان روش‌هایی موثر بکار گرفت.
- مصرف نمک در کمتر از یکسال
- نگهداری در پاکت اولیه نمک (پاکت اولیه مقاوم به نفوذ نور است)
- محافظت از نور و رطوبت
- نگهداری در ظروف در بسته چوبی، سفالی یا شیشه‌ای تیره
جلوگیری از کاهش ید هنگام مصرف
- اضافه کردن نمک به غذا در انتهای پخت (پس از پایان طبخ و جوش خوردن غذا)
- مصرف کمتر موادی که مانع جذب ید می‌شوند (خانواده کلم‌ها و برخی ریشه‌ها)
توجه:
- اگر نمک در نمکدان شیشه‌ای یا ظرفی قرار گیرد که نور از آن عبور می‌کند، مقدار ید موجود کاهش می‌یابد؛ همچنین اگر درِ ظرف نمک باز باشد، ید تبخیر شده و ارزش نمک یددار از بین می‌رود.
- اگر خواهان انتقال نمک به ظرف‌های دیگر هستید، باید نمک در ظرفی قرار گیرد که کاملاً از نور و حرارت به دور باشد چرا که این دو عامل باعث صدمه به ید موجود در نمک خواهد شد.
بیشتر بخوانید: نمک خوراکی را چگونه تهیه می‌کنند؟
در تحقیقاتی محققین به بررسی ماندگاری ید نمک‌های ید دار در ظروف و اشکال مختلف پرداختند.
میزان ید باقی مانده نمک در ظرف‌های مختلف پس از ۱۵ روز
| نوع ظرف | درصد ید باقیمانده |
| پاکت سالم نمک (اولیه) | ۹۷.۱۹ |
| پاکت باز شده | ۸۸.۴۱ |
| ظرف شیشه‌ای | ۸۴.۷۲ |
| ظرف پلاستیکی | ۸۰.۸۵ |
میزان ید باقیمانده پس از ۱۵ روز در حالت‌های مختلف
| نوع نمک | درصد ید باقیمانده |
| نمک پودری | ۹۱.۱۶ |
| بلور نمک قهوه‌ای | ۸۴.۲۴ |
| بلور نمک سفید | ۷۶.۷۱ |
همانگونه که مشخص است هر چه نمک‌ها در ظرف‌های اولیه و به صورت پودری نگهداری شوند میزان ید باقیمانده در آن بیشتر خواهد بود. در واقع یکی از روش‌های موثر برای جلوگیری از کاهش ید در نمک‌های یددار استقاده از همان پاکت‌های اولیه است.
خواص مصرف ید برای سلامت انسان
به طور کلی می توان نقش ید را در بدن به صورت زیر خلاصه کرد:
- ید سبب رشد متناسب می شود.
- در نشاط روانی مؤثر است.
- در داشتن پوست،مو،ناخن و دندان های سالم مؤثر است.
- در رژیم لاغری به منظور سوزاندن چربی‌های اضافی بدن به شما کمک می کند.
- انرژی بیشتری به شما می دهد.
کمبود ید چیست و چه عوارضی را به دنبال دارد؟
عملکرد صحیح غده تیروئید نشانه تعادل ید در بدن است،با این که مقدار مورد نیاز روزانه ید بسیار کم و حدود ۰/۱۵ میلی گرم است اما کافی نبودن ید منجر به کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی و متعاقب آن کاهش میزان متابولیسم انرژی می‌گردد،در نتیجه عملکرد غده تیروئید کند شده،در این حالت غده تیروئید برای جذب هر چه بیشتر ید موجود در خون و تولید هورمون بیشتر بزرگ می‌شود که به این حالت گواتر گفته می‌شود.
مطالب مرتبط: علائم کمبود ید در بدن چیست و کمبود ید چه عوارضی دارد؟
در بررسی های علمی گواتر به چهار گروه تقسیم بندی می شود:
گواتر درجه یک (A): بزرگی غده تیروئید در آن قابل لمس نیست،با معاینه زیر انگشتان پزشک معالج لمس می شود.
گواتر درجه یک (B): بزرگی غده به گونه ای است که اگر فرد سر را بالا نگاه دارد و آب دهانش را قورت دهد،از حرکتی که در این ناحیه ایجاد می شود بزرگی غده تیروئید قابل رویت است.
گواتر درجه دو: هنگامی که بیمار سرش را راست نگه می دارد غده قابل رویت است.
گواتر درجه سه: غده کاملاً بزرگ است،به طوری که از فاصله دور هم نمایان است در این حالت ممکن است پوشیدن و در آوردن لباس برای بیمار مشکل ایجاد کند.پ
ید در دستگاه گوارش به راحتی جذب می شود،پس از جذب به غده تیروئید می رود،قسمت قابل توجهی از آن توسط غده تیروئید برداشت می‌شود و مازاد آن ازطریق ادرار از بدن ما خارج می‌شود بنابراین یکی از آزمایش‌هایی که می توان برای تشخیص ید انجام داد،اندازه گیری ید ادرار است.
از اینکه با مقاله “برای جلوگیری از کاهش ید در نمک ید دار چه روش هایی را باید اجرا کرد؟” همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.
