نویسنده: ندا علی‌خانی
بروزرسانی: ۸ مهر ۱۴۰۲
با افزایش جمعیت کره زمین، تولیدات محصولات کاغذی و مصرف آن‌ها با افزایش چشم‌گیری مواجه شده‌است. از سوی دیگر برای تولید چنین محصولاتی نیاز به قطع درختان بی‌‌شمار، استفاده از منابع طبیعی و میزان قابل توجهی از ذخایر انرژی است. به همین دلیل سلامت محیط زیست و کره زمین در خطر است. یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش تولیدات کاغذ با استفاده از مواد اولیه‌ای مانند چوب، بازیافت محصولات کاغذی است. اقدامی که در صورت انجام درست و مداوم می‌تواند اثرات مثبت بسیار زیادی بر حفظ منایع طبیعی داشته‌باشد. از جمله مهم‌ترین فواید بازیافت کاغذ، جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان، کاهش مصرف منابع آبی و طبیعی، کاهش آلودگی هوا و حفظ ذخایر انرژی است.
اما با بررسی مراحل بازیافت کاغذ مشخص می‌شود که برخی از محصولات کاغذی به سادگی قابل بازیافت نبوده و مشکلاتی بر سر راه آن‌ها وجود دارد؛ محصولاتی مانند جعبه پیتزا، جعبه دستمال کاغذی، شانه تخم مرغ و کاغذهای رنگی. موضوعی که در کتاب علوم پایه ششم ابتدایی هم به آن اشاره شده‌است. برای آگاهی از مشکلات بازیافت چنین محصولاتی با این مطلب از ستاره همراه شوید.
مشکلات بازیافت کاغذ رنگی چیست؟
در طی فرآیند بازیافت کاغذ، تمام قطعات چسبیده به کاغذ مانند گیره و منگنه از آن جدا شده و با افزودن مواد شیمیایی ویژه، رنگ و جوهر باقی‌مانده بر روی کاغذها از بین می‌رود تا محصولی کاملا صاف و تمیز باقی بماند. اما زمانی که کاغذهای رنگی برای بازیافت فرستاده می‌شوند، در طول مراحل گفته شده، رنگ کاغذ باعث سخت‌تر شدن فرآیند جوهرزدایی و کاهش کیفیت محصول نهایی می‌شود. زیرا رنگ موجود بر روی کاغذ رنگی بر روی دیگر کاغذهای موجود در دستگاه نفوذ کرده و آن‌ها را هم رنگی می‌کند. بنابراین باعث کاهش میزان شفافیت و تمیزی محصول نهایی خواهدشد.
مشکلات بازیافت شانه تخم مرغ چیست؟
شانه تخم مرغ هم از دیگر محصولات کاغذی بوده که بازیافت موفقیت‌آمیزی نخواهدداشت. شانه تخم مرغ یک محصول بازیافتی بوده که معمولا از بازیافت موادی مانند روزنامه، کاغذهای باطله و کارتن‌ها تولید می‌شود. موادی که در طول فرآیند بازیافت کمی از کیفیت آن‌ها کم شده‌است. از سوی دیگر بازیافت دوباره‌ی یک محصول بازیافتی همواره با مشکلاتی همراه است. زیرا استحکام کافی را ندارد و الیاف محصول در مراحل بازیافت کوتاه شده و از بین می‌رود. بنابراین بازیافت شانه تخم مرغ گاهی از طرف برخی از کارخانه‌های بازیافت پذیرفته نمی‌شود.
مشکلات بازیافت جعبه دستمال کاغذی چیست؟
به طور کلی جعبه‌های دستمال کاغذی قابلیت بازیافت و استفاده‌ی دوباره را دارند. اما به دلیل سختی این فرآیند ممکن است برخی از کارخانه‌های بازیافتی از پذیرفتن چنین جعبه‌هایی برای بازیافت خودداری کنند. دو موضوع اصلی درباره جعبه دستمال کاغذی وجود دارد:
۱) سطح براق و پلاستیک چسبیده بر روی آن. ۲) رنگ و نوشته‌های بر روی جعبه.
این‌ها از جمله مهم‌ترین مشکلات بازیافت جعبه دستمال کاغذی هستند. معمولا جداسازی روغن، پلاستیک و رنگ مقوا به دلیل ضخامتی که مقوا دارد، دشوار و زمان‌بر است. با این حال توصیه می‌شود در صورت امکان پیش از گذاشتن جعبه دستمال کاغذی درون سطل بازیافتی، پلاستیک بر روی آن را جدا کنید.
۳ روش برای بازیافت جعبه دستمال کاغذی در خانه
اگر امکان بازیافت جعبه دستمال کاغذی در مراکز بازیافتی فراهم نبود، می‌توانید به کمک روش‌هایی که در ادامه گفته شده در خانه این محصول را بازیافت و به شیوه‌ی خلاقانه‌ای استفاده کنید:
۱. جعبه نگه‌داری ابزار: زیورآلات، لوازم آرایشی، مدادرنگی، لوازم التحریر و بسیاری از وسایل کوچک مانند این‌ها را می‌توانید درون جعبه دستمال کاغذی قرار دهید و کمدی مرتب داشته‌باشید.
۲. جعبه هدیه: به کمک پارچه‌ای زیبا یا کاغذ هدیه و با چاشنی خلاقیت می‌توانید ظاهر زیبایی برای این جعبه‌ها خلق کنید و از آن به عنوان جعبه هدیه استفاده کنید.
۳. اسباب بازی گربه: اگر در خانه حیوان خانگی مانند گربه دارید، از جعبه دستمال کاغذی به عنوان وسیله‌ای برای سرگرمی او استفاده کنید. برای این کار اطراف جعبه را سوراخ کرده و آن را با اسباب بازی‌های کوچکی پر کنید. گربه‌ها معمولا از بازی با چنین وسیله‌ای و تلاش برای بیرون آوردن محتویات درون آن لذت می‌برند.
مشکلات بازیافت جعبه پیتزا چیست؟
جعبه‌های پیتزا از جنس مقوا بوده و مقوا از جمله محصولات قابل بازیافت است. اما جعبه پیتزا پس از استفاده معمولا آغشته به روغن، سس و چربی‌های فراوان است. موضوعی که فرآیند بازیافت را با مشکلات جدی مواجه می‌کند. جداسازی این آلودگی‌ها در مراحل بازیافت آسان نیست. زیرا باعث سفتی و چسبیده شدن بافت الیاف مقوا به یک‌دیگر شده و از سوی دیگر در ترکیب با سایر محصولات بازیافتی در حین فرآیند خمیر شدن باعث نفوذ آلودگی و چربی‌ها به سایر مواد می‌شود. به همین دلیل منجر به کاهش کیفیت محصول نهایی خواهدشد. در نتیجه بسیاری از کارخانه‌های بازیافت جعبه‌های پیتزا را دور انداخته و بازیافت نمی‌کنند.
سخن پایانی
بازیافت کاغذ یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای حفظ سلامت محیط زیست است. اما برخی از محصولات کاغذی مانند جعبه غذا و محصولات کاغذی رنگی و پر زرق و برق با مشکلاتی در بازیافت مواجه می‌شوند. از این رو با آموختن روش‌های بازیافت کاغذ در خانه می‌توان به شیوه‌ای خلاقانه از بعضی محصولات کاغذی استفاده‌ی دوباره‌ای داشت.
