شعر «ای همه هستی ز تو پیدا شده» که ستایش هم نام دارد، یکی از زیباترین اشعار نظامی گنجوی است که در کتاب فارسی پایه پنجم ابتدایی هم به آن اشاره شدهاست. این شعر در قالب مثنوی سروده شده و در مجموعه شعر مخزن الاسرار نظامی آمدهاست. برای آشنایی با معنی کامل شعر ای همه هستی ز تو پیدا شده و آرایههای ادبی آن با این نوشته از ستاره همراه شوید.
معنی شعر ای همه هستی ز تو پیدا شده به همراه آرایهها و معنی کلمات
۱.
ای همه هستی ز تو پیدا شده
خاکِ ضعیف از تو توانا شده
ای خدایی که پدیدآورنده تمام جهانی و و دنیا به ارادهی تو آفریده شدهاست؛ هر چیزی در دنیا (انسان) به خواست و ارادهی تو قدرتمند و توانمند میشود.
معنی کلمات: هستی: آفرینش، جهان خلقت / خاک: در این بیت به معنی انسان
آرایههای ادبی: شده و شده: ردیف / پیدا و توانا: قافیه / خاک ضعیف: استعاره از انسان
۲.
از پیِ توست این همه امّید و بیم
هم تو ببخشای و ببخش، ای کریم
این همه امید، آرزو و ترس همگی از سوی تو است. ای خدای بخشنده، از گناهان ما بگذر و به ما نعمتهایت را ببخش.
معنی کلمات: از پی: به دنبال / کریم: بخشنده / بیم: ترس
آرایه ادبی: بیم و کریم: قافیه
۳.
چارهی ما ساز که بی یاوریم
گر تو برانی، به که روی آوریم؟
خدایا، مشکلگشا، یار و یاور تمامی انسانها تو هستی. اگر تو ما را از خودت دور کنی و به ما توجه نکنی، به چه کسی پناه ببریم؟
معنی کلمات: که: چه کسی / چاره: تدبیر، راهحل
آرایه ادبی: یاوریم و آوریم: قافیه
۴.
جز درِ تو، قبله نخواهیم ساخت
گر ننوازی تو، که خواهد نواخت؟
خدایا، ما به جز تو قبلهی دیگری نخواهیم داشت و فقط تو را میپرستیم. اگر تو ما را مورد لطف و رحمت خود قرار ندهی، کسی دیگری نمیتواند به ما لطف و مهربانی کند.
معنی کلمات: ننوازی: محبت نکنی / قبله: جهتی که نماز میخوانیم
آرایه ادبی: ساخت و نواخت: قافیه
۵.
یار شو، ای مونسِ غمخوارگان
چاره کن ای چارهی بیچارگان
خداوندا، تو همدم و مونس انسانهای در رنج و مشکلدار هستی، همراه ما باش. تو که چارهساز افراد بیچاره هستی، تو مشکلات ما را حل کن.
معنی کلمات: غمخوارگان: رنجدیدگان / چاره: راهحل، تدبیر / بیچارگان: درماندگان، عاجزان / مونس: همدم، یار
آرایه ادبی: غمخوارگان و بیچارگان: قافیه
کلام آخر
همراهان ستاره، شما میتوانید معنی و آرایههای ادبی شعر بال در بال پرستوها که از دیگر شعرهای نوشته شده در کتاب فارسی پایه پنجم ابتدایی است را هم در سایت ستاره بخوانید.