شقاق مقعد چیست؟ بررسی ۴ روش درمان این بیماری

شقاق یا فیشر چیست؟

شقاق به معنی زخم عمیق است و می تواند در هر جایی از بدن به خصوص روی لب، روی سینه یا مقعد ایجاد شود. اما معمولاً روی مقعد ایجاد می‌شود.

بیماری فیشر مقعد، پارگی یا زخم عمیقی است که پوشش مخاطی یا لایه داخلی روده را پاره می کند. اگر بیماران از همان ابتدای شروع علائم برای درمان بیماری، اقدامات مناسب را انجام بدهند، درمان بیماری سریع و فوری انجام شده و عوارض کمتری برای بیمار ایجاد می شود، زیر عمق زخم کمتر است ولی به تدریج این زخم عمیق می شود. که در این موارد شقاق مزمن نام میگیرد.

علت شقاق مقعد چیست؟

همانطور که اشاره کردیم دفع مدفوع سخت و بزرگ یکی از علت های این بیماری است. عوامل دیگری هم می‌توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.

• بیماریهای التهابی روده
• رابطه جنسی مقعدی
• بیماری کولیت روده
• زور زدن برای دفع مدفوع
• تنگ بودن اسفنکتر مقعد
• بارداری و زایمان
• چاقی

علامت شقاق

یکی از علامت بیماری، خارش به همراه درد شدید مقعد است. اما علائم بیماری به این موارد ختم نمی‌شود و می‌تواند شامل یکی یا چند مورد از موارد زیر نیز باشد.

• خونریزی هنگام دفع مدفوع
• مشاهده خون قرمز روشن،دستمال توالت
• خارش و سوزش مقعد
• مشاهده زخم روی مقعد

راه های درمان شقاق مقعد

درمان شقاق با روش های مختلف انجام می شود که شاید برای هر فرد متفاوت باشد، و این بستگی مستقیم به نظر پزشک متخصص و میزان پیشرفت بیماری دارد.

پس از تشخیص قطعی این بیماری، پزشک درمان های خانگی  و گاهاً دارویی‌ را تجویز می کند تا درد را کمتر کرده و در طی چند هفته یا چندین ماه شقاق را درمان کند. در صورت عدم بهبودی با روش های خانگی روشهای دیگری تجویز می‌شوند که در ادامه هر یک از این درمان ها را بررسی می کنیم؛

۱. لیزر

  راه فوری و اثربخش برای درمان فیشر، لیزر است. ولی برای نتیجه گیری مناسب، لیزر باید حتماً توسط متخصص لیزر که تجربه کافی در این زمینه را نیز داشته باشد، انجام شود.

برای لیزر شقاق متخصص با تاباندن اشعه لیزر روی زخم مقعد یک برش عمیق ایجاد کرده و زخم را حذف می کند. از مزیت هایی که باعث محبوبیت لیزر شده، سرپایی بودن آن است زیرا در دنیای حاضر کمتر بیماری حاضر به بستری در بیمارستان می‌شود. یکی دیگر از دلایل محبوبیت این روش میزان نتیجه گیری و موفقیت بالا هست که می تواند فقط در یک جلسه شقاق، این زخم دردناک را برای همیشه درمان کند.

۲. تزریق بوتاکس

شاید تا به حال تصور می کردید، تنها کاربرد بوتاکس رفع چین و چروک های صورت است! ولی این طور نیست، بسیاری از پزشکان برای بیمارانی که تمایلی به جراحی ندارند، درمان شقاق با تزریق بوتاکس را تجویز می‌کنند.

این روش درمان هم سرپایی و هم فوری است. اما تاثیر کمتری در مقایسه با دیگر روش های درمان این بیماری دارد. این روش درمان شامل تزریق یک سرنگ بوتاکس به مقعد است. حتماً می‌دانید که بوتاکس سم بوتولونیوم است و باعث می شود،عضله مقعد برای مدت محدودی  بین سه تا ششم ماه فلج شود! دور از انتظار نیست که  فلج شدن عضله مقعد با بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده همراه باشد.

تجربه نشان داده تزریق بوتاکس در کمتر از ۵۰ درصد موارد موفقیت آمیز بوده، اکثر بیماران بعد از اینکه اثرات بوتاکس از بین رفته مجدداً به شقاق دچار شده اند.

۳. درمان های خانگی

همان که در ابتدایی مبحث درمان شقاق اشاره کردیم، روش های خانگی اولین مرحله تجویز درمان برای بیماران است اما به اندازه‌ی روشهای دیگر موثر نبوده و در صورت عدم موفقیت  در طی ۳ الی ۴ هفته باید درمان موثرتری بیمار تجویز گردد. از روش های خانگی درمان این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• درمان یبوست با مصرف فیبر: ماده غیر قابل هضم در بدن است که از طریق میوه ها و سبزیجات و یا حبوبات وارد بدن میشود. برای اینکه به یبوست دچار نشویم، باید حداقل ۳۰ گرم فیبر در طول روز مصرف کنیم. این ماده می تواند حجم مدفوع را افزایش دهد و به دفع راحت تر آن کمک کند.
• آب بنوشید: ساده ترین راه برای درمان بیماری نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب است. آب مدفوع را نرم کرده و از یبوست جلوگیری می کند.
• روغن زیتون: این روغن نوعی ماده موثر است که مصرف خوراکی آن می‌تواند به درمان یبوست کمک کند، برای استعمال آن نیز می توانید،مخلوطی از روغن زیتون عسل و موم را در ماکروویو ذوب کرده و به صورت روزانه روی مقعد استعمال کنید.
• نشستن در آب گرم: این مورد شاید نتواند تاثیر چندانی در درمان داشته باشد اما درد را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. البته یکی دیگر از تاثیرات آب گرم افزایش گردش خون در ناحیه مقعد است که در نتیجه آن به افزایش سرعت ترمیم زخم کمک می‌شود.
• آلوئه ورا: همانطور که می‌دانید آلوئه ورا یک گیاه ضد التهاب است که می توان راهی برای درمان شقاق باشد. برای این منظور یک برگ آلوئه ورا را تهیه کنید و ژل آن را روی ناحیه مقعد استعمال نمایید.

رعایت نکات زیر می تواند در درمان این بیماری موثر باشد:

• پرهیز از زور زدن برای دفع
• پرهیز از رابطه مقعدی
• رعایت بهداشت مقعد
• پرهیز از شوینده های معطر
• تحرک و ورزش (حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز)
• درمان سریع و فوری یبوست

۴. عمل جراحی شقاق

عمل یا جراحی شقاق آخرین روش تجویزی پزشکان و به جز موارد محدود توصیه نمی شود، زیرا جراحی ممکن است عوارض و خطراتی از جمله بی اختیاری و عفونت را ایجاد نماید. بیماران باید برای انجام جراحی در بیمارستان بستری شده و چند روزی را پس از عمل در منزل استراحت کنند.

از آنجایی که عمل جراحی توسط تیغ جراحی انجام می شود، در صورت بروز خطا ممکن است عوارض شدیدی را برای بیمار ایجاد کند.