تقویت ایمان به خدا با ۷ رکن اساسی و مهم

ستاره |‌ سرویس محتوای کمک درسی – در حکمت سی‌ام نهج‌البلاغه آمده است: «سئل عن الایمان»؛ از حضرت تقاضا کردند درباره ایمان برای آنها صحبت کند. فرمودند: ایمان روی چهار پایه استوار است: «صبر و یقین و عدل و جهاد» منظور از چهار پایه این است که اگر پایه‌ها محکم بود، ایمان رو می‌ماند؛ اما اگر پایه‌ها سست شد یا فرو ریخت، ایمان به همان نسبت فرو می‌ریزد. به‌طور کامل ساقط نمی‌شود اما به همان نسبت فرو می‌ریزد.

 

محکم نگهداشتن و تقویت ایمان، به خصوص در عصر تبلیغات منفی درباره دین، وظیفه ی هر مومن است. هنگامی که ايمان انسان به خدا و قیامت دچار تزلزل شود، صفات منفی زیادی در انسان پدید می اید؛ بنابراین با تقويت ايمان به خدا بايد به مقابله با این صفات رذیله برخاست. در این مطلب روش های تقویت ایمان به خدا را با هم مروز می کنیم تا از یاد و ایمان به پروردگار غافل نشویم. 

 

تقویت ایمان به خدا

۱. مطالعه و شناخت درست دین

به طور کلی، برای تقویت ایمان به هر چیزی، مطالعه پیرامون آن چیز راهکار مؤثری است. برای تقویت ایمان به خدا، لازم است مطالعاتمان را در اسرار آفرینش گسترش دهیم.  
هر اندازه انسان دین را بهتر و درست‌تر بشناسد و باور‌های دینی و مذهبی بر اساس شناخت درست از دین شکل بگیرد و پدید آید، بهتر و بیشتر می‌تواند در برابر هجوم تبلیغات دین زدایی جهان معاصر، مقاومت کند و اگر پایه‌های معرفت دینی انسان قوی نبوده و باور‌های دینی انسان، مستند و محکم نباشد و هر باور و اعتقاد دینی تکیه گاهی در قرآن و روایات صحیح و مبانی کلامی و فلسفی به همراه نداشته باشد، در برابر هجمه‌ی تندباد حوادث و تبلیغات دین زدایی عصر جدید، تاب مقاومت نخواهد داشت.

 

۲. سوال از اندیشمندان و عالمان

یکی از راه‌های افزایش ایمان، سوال پرسیدن است. خداوند در عالم تکوین و تشریع درهاى سؤال را به روى انسان گشوده است. از نظر تشریع در دستورات اسلامى نه تنها اجازه سؤال به هر کس و درباره هرچیز را داده است، بلکه به سؤال کردن امر کرده است، قرآن مجید در دو آیه مى‏ فرماید:
«فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَاتَعْلَمُونَ»؛ (از آگاهان سؤال کنید اگر نمى ‏دانید). (سوره نحل، آیه ۴۳؛ سوره انبیاء، آیه ۷.)
امیرمؤمنان در بعضى از کلمات پرمعنایش در نهج البلاغه مى‏ فرماید: «وَ لَایَسْتَحْیِیَنَّ أَحَدٌ اذا لَمْ یَعْلَمِ الشَّىْ‏ءَ أَنْ یَتَعَلَّمَهُ»؛ (هیچ‏گاه کسى در فراگیرى علم و سؤال از مجهولات، شرم و حیا به خود راه ندهد).  
آرى، سؤال کردن عیب نیست. عیب آن است که انسان پرسش نکند و در جهل و نادانى بماند. از نظر تکوین و آفرینش نیز خداوند، حسّ کنجکاوى و جستجوگرى را در ذات انسان قرار داده است. انسان، همواره مایل است از چیزهایى که نمى ‏داند، بپرسد و بداند.
بعضى فکر مى‏ کنند اگر از مسائل اصول عقاید سؤال کنند نشانه کفر و بى اعتقادى است؛ در حالى که این پرسش ‏ها براى تحقیق بیش‏تر و استحکام بخشیدن به عقیده است.
دانشمندان و آگاهان، به ویژه عالمان دینى وظیفه دارند که در هر حال و در هر شرایط، براى پاسخ به سؤالات اعلام آمادگى کنند و با محبّت و احترام از پرسش کنندگان استقبال کنند.

 

۳. دعا و ذکر مداوم خداوند

یکی از بهترین راه‌های تقویت ایمان و باور‌های دینی، دعا کردن و یاد و ذکر مداوم خداوند است. زیرا یاد خداوند موجب اطمینان قلب می‌شود و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد و به اصطلاح صاحب «قلب مطمئنه» شود، باور‌های دینی او، چون فولاد آب دیده محکم و پرتوان می‌شود؛ لذا خدای سبحان فرمود: الا بذکر الله تطمئن القلوب (آیه ۲۸ سوره رعد) آگاه باشید که با یاد خدا دل‌ها اطمینان و آرامش پیدا می‌کند.

 

 

۴. انس با قرآن و تلاوت قرآن

خداوند در قرآن کریم فرمود: اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً. (آیه ۲ سوره انفال) یعنی مؤمنان راستین هنگام شنیدن آیات الهی، ایمانشان افزوده می‌گردد.  استاد جوادی آملی در این باره نکاتی آموزنده دارد. از جمله می‌گوید: بهترین راه صلاح، اُنس با قرآن است. به همین دلیل می‌فرماید: آن مقدار که برای شما میسر است، قرآن تلاوت کنید و با این کتاب الهی مأنوس باشید. حتی اگر معنای بعضی از آیات برای شما روشن نشد، نگویید خواندن بدون ادراک چه اثری دارد، چون قرآن کلام آدمی نیست که اگر کسی معنایش را نداند، خواندنش بی ثمر باشد. بلکه قرآن نور الهی است و خواندن آن عبادت است. هر چند معنای آن هم درک نشود. قرآن حبل (ریسمان) الهی است که اُنس با آن و تدبر در آن و ایمان و عمل به آن انسان را بالا می‌برد و به مقام صالحین ملحق می‌سازد. تحت ولایت الله قرار می‌دهد. اگر انسان مشمول ولایت الله بود، امورش را خدا اداره می‌کند و در آن مقام دیگر راهی برای وسوسه و رخنة اهریمن نیست.

انس و تلاوت قرآن، چون انسان را زیر پوشش ولایت الهی می‌برد، وسوسه‌های تبلیغات سوء، بر باور‌های دینی او اثر نمی‌کند. به خصوص اگر قرآن در فصل شکوفای عمر، یعنی سن جوانی و نوجوانی خوانده شود؛ لذا در روایات آمده: کسی که در سن جوانی قرآن بخواند، قرآن با خون و گوشت او ـ یعنی خمیر مایه‌ی وجودی او آمیخته می‌شود. بدون تردید کسی که معارف قرآن با خمیره وجودی او آمیخته شده باشد، تندباد شبهات شبیخون فرهنگی بیگانگان، نمی‌تواند در باور‌های دینی او خلل و اضطراب ایجاد کند.

 

۵. تمسک به قرآن و معصومین (ع)

در حدیثی که شیعه و سنی آن را از پیامبر نقل کرده اند حضرت فرمود: «انّی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما اِن تمسکتم بهما لن تضلّوا بعدی ابداً». من دو چیز گرانبها یعنی کتاب خدا و عترت خود را میان شما به یادگار گذاشته ام، اگر به آن دو تمسک نمایید، هرگز بعد از من دچار گمراهی نمی‌شوید. تمسک به قرآن و عترت، در همه ادوار و زمانها، از مهمترین راه‌های تقویت ایمان به خداوند و نگاه دارنده‌ی عقاید و باور‌های دینی و مذهبی است.

 

۶. تقوا و پرهیزکاری

اگر قلبی خدای ناکرده به گناه آلوده شود و زنگار معصیت آینه دل را تیره و تار کند، به طور طبیعی تابش نور ایمان در چنین قلبی کم می ‏شود. بنابراین اجتناب از گناهان و حرکت در مسیر مستقیم اسلام، از عوامل دیگر تقویت ایمان به خدا است؛ هرچه تقوی‏ و پرهیزکاری شخص مؤمن بیشتر شود، قلب او نورانی‏‌تر می‏ گردد و شعله ایمانش فروزان‏‌تر می‏ شود؛ و برعکس، بی تقوایی موجب تضعیف نور ایمان می‏ شود و همان گونه که تقوی‏ باعث تقویت ایمان می‏ شود، ایمان نیز تقوی را تقویت می‏ کند؛ و به عبارت دیگر، این دو، اثر متقابل روی یکدیگر دارند.

 

 

۷. عمل صالح

ایمان و عمل در دیدگاه قرآن دو جزء جدانشدنى از هم هستند، در واقع ایمان، شخص را به انجام عمل شایسته وا مى دارد. توصیه شده براى تشخیص کار «خوب» از کار «بد» تا آن چه که عقل مى فهمد از «عقل»، و آن چه را نمى فهمد از «شرع» دریافت کنیم و بدانیم چه کارى را باید انجام دهیم و چه کارى را باید ترک کنیم؛ لذا موضوع انجام واجبات و ترک محرّمات مطرح مى شود. مؤمن پیوسته به عمل صالح و کردار شایسته اهتمام بورزد، هر عمل شایسته، در تقویت ایمان و تقوا نقشى اساسى دارد و متقابلاً ایمان به دست آمده خود منشأ عمل شایسته‌تر مى شود و این ارتباط ایمان و عمل صالح به صورت صعودى تحقق مى یابد.

پیامبر گرامی اسلام فرموده اند: در مؤمن بیست خصلت باید باشد و هر که همه را ندارد ایمانش کامل نباشد، اى على؛ اخلاق مؤمن این‌هاست:

• در صف نماز حاضرند
• در پرداخت زکاه شتابانند
• مستمندان را خوراک دهند
• دست لطف بر سر یتیم کشند
• ناخن خود را پاکیزه کنند
• کمر خود را ببندند
• اگر حدیث گویند دروغ نگویند
• اگر وعده دهند، تخلف نکنند
• اگر سپرده ستانند خیانت نورزند
• اگر سخن گویند راست گویند
• در شب خداپرستند
• در روز مردان نبردند
• روزها را روزه ‏اند
• شبها را زنده دارند و عبادت کنند
• همسایه را نیازارند
• آرام روى زمین راه روند
• بسوى مساجد گام بردارند
• به خانه بیوه زنان بروند (برای کمک و مساعدت آن‌ها)
• و به گورستانها سر بزنند

خدا ما و شما را از پرهیزکاران سازد. « گنجینه معارف شیعه-ترجمه کنز الفوائد و التعجب ج ‏۱ ص ۱۱۷ »

همراهان عزیز؛ امیدواریم مطلب حاضر برای شما مفید و موثر بوده باشد. در راستای مبحث ایمان و تقویت ایمان به خداوند، پیشنهاد می‌کنیم مقالات «چگونه به خدایی که ندیده ایم ایمان بیاوریم؟» و «یقین چیست و مراتب و راه‌های رسیدن به یقین چگونه است؟» را بخوانید. نظرات و پرسش‌های خود را با ما و کاربران ستاره به اشتراک بگذارید. 

برگرفته از: پایگاه اطلاع رسانی حوزه، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی