نویسنده: نسرین شجاعی
بروزرسانی: ۲۰ شهریور ۱۴۰۱
اگر شما هم جزء افراد علاقه‌مند به حیوانات خانگی به‌خصوص گربه هستید، می‌دانید که تربیت گربه امری چالش‌برانگیز است. حتی ممکن است به دلیل عدم آگاهی از روش‌های مختلف تربیت گربه‌های خانگی کلافه شده باشید و دیگر ندانید چه کاری باید انجام دهید. به همین دلیل در این مقاله ما به مهترین اصول تربیتی که برای هر فرد دارای گربه خانگی مهم است، می‌پردازیم.
چرا باید اصول تربیت گربه خود را یاد بگیرم؟
شما می‌توانید بدون آگاهی در مورد نحوه تربیت کردن گربه خود هر طور که دوست دارید با او رفتار کنید. بااین‌حال، اگر این روش را انتخاب کنید راه سختی در انتظار شما است و شما باید منتظر رفتارهای پرخاشگرانه و عصبی‌کننده گربه خود در شرایط مختلف باشید؛ اما درصورتی‌که به‌خصوص در برخی زمینه‌ها مانند تربیت گربه برای دستشویی، خوابیدن، گاز نگرفتن، نحوه شستن گربه و … را آموزش ببینید، هم خودتان و هم گربه شما آرام‌تر خواهید بود و از کنار یکدیگر بودن لذت بیشتری می‌برید. به همین دلیل مهم است که این موارد را هرچه بهتر یاد بگیرید.
آشنایی با اصول تربیت گربه در خانه
موارد بسیار متعددی برای تربیت رفتارهای مختلف گربه‌های خانگی وجود دارد تا آن‌ها بتوانند به بهترین نحو به زندگی در یک خانه عادت کرده و شما یا خودشان را ناراحت نکنند؛ اما به دلیل اینکه مجال گفتن همه آن‌ها به‌صورت جزئی در این مقاله نیست، ما به مهم‌ترین این نکات که از اصول اولیه تربیت گربه محسوب می‌شوند، می‌پردازیم.
تربیت گربه برای دستشویی
آموزش دادن به گربه خانگی برای دستشویی کار سختی نیست. این کار فقط به زمان، صبر و ابزار مناسب نیاز دارد. در اینجا می‌خواهیم نحوه تربیت گربه برای دستشویی را در ۶ مرحله ساده بیان کنیم که به شکل زیر است:
مرحله اول
جعبه خاک گربه خود را به نقطه‌ای نزدیک به توالت ببرید. مطمئن شوید که گربه شما با استفاده از این جعبه بستر راحت است و آن را تا زمانی که احساس می‌کنید برای عادت کردن گربه به مکان جدید جهت دستشویی لازم است در آنجا نگه دارید.
البته باید آهسته پیش بروید. اگر گربه شما گیج شود، ممکن است به جای مکانی که برای او مشخص کرده‌اید به جایی دیگر در خانه شما برود که احساس راحتی و امنیت بیشتری می‌کند و درنتیجه خانه شما را کثیف خواهد کرد. از طرفی درصورتی‌که گربه این تجربه را پیدا کند، ممکن است ترک این عادت بد سخت باشد، بنابراین اجازه دهید رفتار حیوان خانگی شما تعیین کند که چه زمانی به مرحله بعدی بروید و آرامش داشته باشید.
مرحله دوم
ارتفاع بستر داخل جعبه گربه را به‌تدریج کاهش دهید. هر بار که این کار را می‌کنید، کمی جعبه را جابه‌جا کنید. جعبه گربه را روی پشته‌ای از روزنامه‌ها یا هر چیزی که مناسب می‌دانید محکم کنید تا وقتی گربه روی آن می‌پرد، تکان نخورد.
مرحله سوم
به‌تدریج جعبه را هرروز حدود ۲/۵ سانتیمتر به توالت نزدیک کنید تا جایی که جعبه مستقیماً روی صندلی توالت قرار گیرد. به برداشتن بستر از جعبه ادامه دهید تا زمانی که فقط یک لایه نازک باقی بماند که عمق آن بیشتر از ۲/۵ سانتیمتر نباشد.
مرحله چهارم
جعبه گربه خود را با جعبه‌های مخصوص توالت گربه جایگزین کنید. مطمئن شوید که جعبه جایگزین شده می‌تواند وزن گربه شما را نگه دارد. این جعبه را هم می‌توانید خودتان بسازید که البته یک سری نکات دارد تا برای گربه مناسب باشد و هم می‌توانید آن را در بازار تهیه کنید. توجه داشته باشید که حتی در صورت استفاده از جعبه مخصوص توالت گربه، پس از هر بار استفاده، بستر را تمیز کنید.
مرحله پنجم
بعد از هر بار استفاده از توالت توسط گربه، توالت را بشویید. به گربه خود یاد ندهید که سیفون توالت را بیرون بکشد یا از شیر آب استفاده کند. اگرچه گربه‌ها می‌توانند شست‌وشو کردن را یاد بگیرند، اما گاهی اوقات کمی بیش‌ازحد از آن لذت می‌برند و منجر به هدر رفتن آب می‌شود.
مرحله ششم
بعد از دستشویی به‌عنوان یک پاداش به حیوان خانگی خود به او غذا بدهید! (در مقاله غذای گربه می‌توانید با بهترین غذاها برای گربه‌های خانگی آشنا شوید.) پاداش دادن به گربه جهت کار خوب انجام شده برای موفقیت‌های بعدی آن‌ها ضروری است.
تربیت گربه برای گاز نگرفتن
هنگام تلاش برای حل هر مشکلی، به‌خصوص با گربه‌ها، مهم است که واقع‌بین و صبور باشید. گربه خود را فراتر از محدودیت‌هایش مورد استرس و فشار قرار ندهید، زیرا ناامید می‌شوید و انتظارات شما را برآورده نمی‌کند. یکی از واکنش‌های بسیار بدی که در این زمان نشان می‌دهد گاز گرفتن است که علاوه بر دردناک بودن می‌تواند باعث انتقال بیماری یا عفونت شود؛ بنابراین خودتان نباید بهانه‌ای برای گاز گرفتن گربه ایجاد کنید؛ زیرا گربه‌ها معمولاً در شرایط آرامش این کار را انجام نمی‌دهند.
به‌عنوان‌مثال اگر گربه شما اغلب با ۵ دقیقه نوازش به دلیل نوازش بیش‌ازحد تحریک می‌شود، این کار را بعد از ۳ دقیقه متوقف کنید. اگر گربه با نوازش زیاد همراه با فشار بترسد یا احساس خطر کند، طبیعتاً سعی می‌کند با روشی مانند گاز گرفتن از خود دفاع کند؛ بنابراین به او فشار نیاورید!
رفتارهای گربه قبل از گاز گرفتن
هانگونه که گفته شد، گربه‌ها با قرار گرفتن در برخی شرایط، احتمالا اقدام به گاز گرفتن صاحب خود می‌کنند؛ در این نوع شرایط، گربه‌ها معمولاً علائم هشداردهنده دیگری نیز نشان می‌دهند که قرار است گاز بگیرند. مراقب گربه خود باشید و هنگامی‌که گربه بیش‌ازحد تحریک می‌شود به زبان بدن او توجه کنید.
معمولاً در این شرایط گوش‌ها صاف می‌شوند، او برمی‌گردد و به شما خیره می‌شود یا دمش شروع به تکان خوردن می‌کند. مرز باریکی بین نوازش لذت‌بخش و دست زدن آزاردهنده برای گربه‌ها وجود دارد که باید به آن توجه داشته باشید.
دلایلی احتمالی برای گاز گرفتن گربه‌ها
بسیاری از تحریکات گربه که باعث گاز گرفتن می‌شود به دلیل مهربانی بیش‌ازحد ما است؛ مثلاً وقتی گربه شما سیر شد، تنها راهی که می‌داند چگونه بگوید «بس کن!»، چنگال‌ها یا دندان‌هایش است. همچنین اگر هنگام نوازش گربه ناحیه حساسی را لمس کنید، ممکن است گاز بگیرد یا پنجه بکشد تا به شما بگوید این کار را انجام ندهید. از طرفی اگر گربه شما تمام عمر خود را در یک خانه خلوت گذرانده است و حالا شما ناگهان او را با چند بچه پر سروصدا روبرو می‌کنید، انتظار نداشته باشید که گربه آن‌ها را گاز نگیرد یا پنجه نزند.
تربیت گربه برای توقف گاز گرفتن هم برای گربه‌های بالغ و هم برای بچه گربه‌ها نسبتاً آسان است. بااین‌حال، این کار برای بچه گربه‌ها راحت‌تر است و اگر گربه مسن‌تری دارید که سال‌هاست گاز می‌گیرد، درمان آن زمان و انرژی بیشتری می‌گیرد؛ اما این بدان معنا نیست که نمی‌توانید آن را متوقف کنید. به بسیاری از گربه‌های مسن می‌توان آموزش داد که موقعیت‌ها را بدون واکنش تهاجمی بپذیرند. فقط زمان بیشتری می‌برد و به صبر شما نیاز دارد.
بهترین زمان برای تربیت گربه برای گاز نگرفتن
زمان بازی بهترین فرصت را فراهم می‌کند تا به گربه خود بیاموزید که شما را گاز نگیرد، پنجه نزند یا به شما حمله نکند. گربه‌ها زمانی که در حال بازی و اجرای غرایز شکار خود هستند گاز می‌گیرند و پنجه می‌زنند. در زمان بازی باید با او تمرین کنید که گربه یاد بگیرد فقط اجازه دارد با پنجه‌هایش بازی کند، نه اینکه پوست شما را خراش دهد.
برای انجام این کار به‌طور مداوم گربه را در تمام مدتی که آرام و مهربان است، تحسین کنید. به‌تدریج هیجان و شدت بازی را افزایش دهید و چشمان خود را خیره به او نگاه دارید. به‌محض اینکه مشاهده کردید که گربه بیش‌ازحد هیجان‌زده شده است یا شروع به آشکار کردن چنگال‌ها یا دندان‌های خود می‌کند، جلسه بازی را ملایم‌تر کنید یا بلافاصله آن را متوقف کنید. این کار معمولاً باعث می‌شود گربه آرام شود و چنگال‌هایش را جمع کند.
اگر رفتار خوبی نشان داد، بازی را از سر بگیرید. در غیر این صورت، بازی نباید تا زمانی که گربه شما آرام شود و چنگال‌هایش را جمع کند، از سر گرفته شود. این کار کم‌کم به او یاد می‌دهد که اگر دوست دارد زمان بیشتری را با شما بازی کند باید آرام باشد و از گاز گرفتن خودداری کند.
نکته مهم دیگر که باید به آن توجه کنید این است که گربه‌ها ذاتاً شکارچی هستند و حتی اگر شما تمام وعده‌های غذایی گربه خود را سر موقع به او بدهید، غریزه شکار او هنوز وجود دارد. طبیعی است که گربه‌ها به‌طور مداوم مهارت‌های شکار خود را تمرین کنند؛ بنابراین، ضروری است که یک رفتار جایگزین برای این رفتار فراهم کنید وگرنه گربه روی شما تمرین خواهد کرد. اگر به‌سادگی چند اسباب‌بازی را روی زمین پرتاب کنید، گربه شما ممکن است به آن‌ها چند ضربه بزند و به‌سرعت آرام شود. درنتیجه دیگر رفتار پرخاشگرانه ندارد.
تربیت گربه برای جای خواب
خوابیدن گربه در زمان مناسب و در جای خودش نیز یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی است که گربه خانگی دارند. برخی از افراد ممکن است از خوابیدن با گربه خود لذت ببرند، اما همه این‌طور نیستند. اگر می‌خواهید تختتان کاملاً برای خودتان باشد یا اگر گربه شما ترجیح می‌دهد جای دیگری بخوابد، می‌توانید یک تخت راحت برای بچه گربه‌تان بسازید یا خریداری کنید.
گربه‌ها دوست دارند روی چیزی نرم بخوابند که می‌تواند هر چیزی مانند حوله یا پتوی تاشده یا خزهای آماده در بازار باشد. گربه‌ها به‌صورت غریزی جای خواب‌های گرد را بیشتر دوست دارند و شما نیز می‌توانید برای آموزش راحت‌تر گربه بستری گرد برای خواب او فراهم کنید.
همچنین گربه شما ممکن است از بالا رفتن از یک سبد حصیری یا جعبه‌های مقوایی با روکش پتو لذت ببرد که باید آن را امتحان کنید. درختان مخصوص گربه نیز محیطی طبیعی را فراهم می‌کنند که گربه شما را بیشتر برای رفتن به جای خواب خود ترغیب خواهد کرد. برخی از درختان همچنین به گربه شما امکانی برای خاراندن می‌دهند، کاری که او دوست دارد وقتی از خواب بیدار می‌شود انجام دهد.
گاهی نیز اجازه دهید گربه شما در فضای باز بخوابد تا احساس آرامش بیشتری داشته باشد. اگر می‌خواهید برای حیوان خانگی خود تختی تهیه کنید، حتماً آن را در مکانی قرار دهید که راحت، ایمن و دارای دمای مناسب باشد تا راحت‌تر به جای خواب خود برود؛ مثلاً مکان خواب گربه را در نزدیکی یک منطقه پرتردد، در یک مکان خنک یا مرطوب قرار ندهید. همچنین آن را نزدیک سگ خانواده نگذارید.
اگر به تربیت گربه‌ها علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم مقالات زیر را نیز بخوانید:
سوالاتی درباره گربه خانگی و پاسخ دامپزشک (قسمت اول)
سوالاتی درباره گربه خانگی و پاسخ دامپزشک (قسمت دوم)
سخن آخر
همان‌طور که ملاحظه کردید، تربیت گربه اگرچه نیاز به صبوری و آرامش دارد ولی امکان‌پذیر است و ما در این مقاله تنها توانستیم بخشی از نکات مهم در مورد تربیت گربه را به شما آموزش دهیم.
