انواع رباط در مفصل ها ؛ تحقیق کامل درباره لیگامان

ستاره |‌ سرویس محتوای کمک درسی – رباط یا لیگامان یک نوار یا طناب بافتی محکم و قابل انعطاف در اطراف مفاصل است که دو استخوان را به هم متصل می‌کند. مفصل جایی است که دو استخوان در کنار هم قرار گرفته و بر روی هم می‌لغزند و حرکت می‌کنند. یکی از عوامل مهم در پایداری مفصل، رباط های اطراف آن هستند. دو سر رباط به دو استخوان تشکیل دهنده مفصل می‌چسبد و مانع دور شدن آنها از هم می‌شود. رباط‌ها، مثل تاندون‌ها، از کلاژِن ساخته شده‌ اند. تفاوت رباط و تاندون این است که تاندون عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کند اما رباط دو استخوان را به هم متصل می‌کند. همچنین رباط مسئول پایدار کردن مفصل است ولی تاندون موجب حرکت مفصل می‌شود.

 

 

انواع رباط در مفصل ها در سه دسته کلی

به طور کلی رباط های مفاصل متحرک (سینوویال) را می توان به سه گروه زیر تقسیم کرد:

۱. رباط های کپسولی: که به کپسول مفصلی چسبیده اند و بخشی از کپسول مفصلی محسوب می شوند. مثل:

• لیگامان گلنوهومرال
• لیگامان آکرومیوکلاویکولار (رباط اخرمی – ترقوه ای)
• بخش عمقی لیگامان طرفی داخلی (MCL)

 

۲. رباط های خارج کپسولی: که در خارج کپسول مفصلی قرار دارند که ممکن است به مفصل نزدیک یا از مفصل دور باشند. مثل:

• لیگامان طرفی خارجی یا LCL
• لیگامان کوراکوکلاویکولار (رباط غرابی – ترقوه ای)
• لیگامان کوستوکلاویکولار (رباط دنده ای – ترقوه ای)

 

۳. رباط های داخل کپسولی: که در داخل کپسول مفصلی واقع شده اند. مثل:

• لیگامان متقاطع جلویی یا رباط صلیبی قدامی (ACL)
• لیگامان متقاطع پشتی یا رباط صلیبی خلفی (PCL)

 

 

چهار رباط اصلی مفصل زانو

۱) رباط طرفی داخلی (MCL) یا رباط طرفی درشت نی [رباط کپسولی]

رباط طرفی داخلی  همانند رباط طرفی خارجی یک رباط محکم در مفصل زانو است که به لقمه (کوندیل) داخلی استخوان ران و درشت نی اتصال دارد. این رباط دارای دو قسمت سطحی و عمقی است. بخش عمقی ضعیف تر بوده که به طبق (Plateau) درشت نی و منیسک داخلی متصل می‌گردد. قسمت سطحی که قوی تر است به سطح داخلی درشت نی (پایین تر از مفصل زانو) اتصال دارد. رباط طرفی داخلی باعث نگهداری کپسول مفصلی زانو می‌گردد.

 

۲) رباط طرفی خارجی (LCL) یا رباط طرفی نازک نی [رباط خارج کپسولی]

رباط طرفی خارجی یک رباط محکم در مفصل زانو است که به لقمه (کوندیل) خارجی استخوان ران و سر استخوان نازک نی (فیبولا) اتصال دارد. این رباط به کپسول مفصلی اتصال نداشته، ولی همانند رباط طرفی داخلی در نگهداری کپسول مفصلی زانو نقش دارد.

 

۳) رباط متقاطع جلویی (ACL) یا رباط صلیبی قدامی [رباط داخل کپسولی]

این رباط در مواقع فعالیت های زیاد و شدیدی که ورزشکار انجام می دهد دچار آسیب می شود. در وزشکاران حرفه ای پارگی رباط متقاطع جلویی بسیار شایع است.

 

بیشتر بدانید: پارگی رباط زانو چیست؟ + عوامل، تشخیص و راه‌ های درمان

 

۴) رباط متقاطع پشتی (PCL) یا رباط صلیبی خلفی [رباط داخل کپسولی]

رباط متقاطع پشتی یا صلیبی خلفی از رباط‌های قوی مفصل زانو است. این رباط از کوندیل داخلی فمور (استخوان ران) به ناحیه پشتی بین کوندیلی تیبیا (درشت نی) متصل می‌گردد. رباط متقاطع پشتی (PCL) نیز مانند رباط متقاطع جلویی (ACL) داخل کپسولی بوده و به علت وضعیت آناتومیکی خاص، به نام متقاطع یا صلیبی نامیده می‌شوند.

 

 

دیگر رباط ها 

۱. رباط خاصره‌ ای

رباط خاصره‌ ای رانی یا ایلیوفمورال (به انگلیسی: Iliofemoral ligament) یکی از رباط‌های مفصل ران بوده که سه گوش و به شکل Y معکوس است. این رباط ضخیم و بسیار قوی است. رباط خاصره‌ای رانی در جلوی کپسول مفصلی مفصل ران قرار می‌گیرد و دارای یک راس مشترک و دو باند خارجی و داخلی است.

راس رباط به خار خاصره‌ای جلویی تحتانی، باند خارجی به انتهای فوقانی خط بین تروکانتری (خط اینترتروکانتریک) و باند داخلی به انتهای تحتانی خط بین تروکانتری متصل می‌گردد. باندهای داخلی و خارجی قوی و محکم هستند. باند خارجی مسیری مایل و باند داخلی تقریبا مسیری عمودی دارد. رباط خاصره‌ای رانی، به طور عمده از حرکات چرخش داخلی (اینترنال روتیشن) و صاف کردن (اکستانسیون) مفصل ران جلوگیری می‌کند.

۲. رباط عانه‌ ای

رباط عانه‌ای رانی یا پوبوفمورال (به انگلیسی: Pubofemoral ligament) یک رباط مربوط به مفصل ران بوده که در جلوی کپسول مفصلی قرارمی گیرد و مثلثی است. این رباط ازیک طرف به پوبیس (عانه)، غشاء و ستیغ ابتوراتور اتصال داشته و در قسمت پایین (دیستال) به کپسول مفصلی و سطح عمقی باند داخلی رباط خاصره‌ای رانی (ایلیوفمورال) متصل می‌شود.

۳. رباط ورکی

رباط ورکی رانی یا ایسکیوفمورال (به انگلیسی: Ischiofemoral ligament) یکی از رباط‌های مفصل ران بوده که در پشت (خلف) کپسول مفصلی ضخیم شده‌است. این رباط از ایسکیوم (از قسمت پشتی تحتانی استابولم) به سمت بالا و خارج در پشت گردن استخوان ران می‌پیچد، به طوریکه برخی از فیبرها با منطقه حلقوی (فیبرهای حلقوی کپسول لیفی) ترکیب می‌شوند و فیبرهای دیگر به تروکانتر بزرگ متصل می‌گردند. رباط ورکی رانی در حرکات صاف شدن (اکستانسیون) و چرخش داخلی (اینترنال روتیشن) مفصل ران به طور محکم کشیده می‌شود.

 

 

۴. رباط سر استخوان

رباط سر استخوان ران (به انگلیسی: Ligament of head of femur) یک رباط مربوط به داخل مفصل ران بوده که رباط گرد نیز نامیده می‌شود. این رباط از حفره سر استخوان ران به قسمت‌های زیر متصل می‌شود:

• رباط عرضی حقه‌ای (رباط عرضی استابولار)
• حفره حقه‌ای (حفره استابولار)
• لبه بریدگی حقه‌ای (بریدگی استابولار)

 

۵. رباط گرد

رباط گرد در حرکات نزدیک شدن و نیمه خم شدن (اداکسیون و سمی فلکسیون) مفصل ران سفت می‌شود و در عمل دورشدن (ابداکسیون) شل است. اگرچه رباط سر استخوان ران در حرکت اداکسیون محکم کشیده می‌شود، نسبتا عملکرد مکانیکی اش فاقد اهمیت است.

یکی از منابع خون‌رسانی سر استخوان ران ازطریق عروقی به نام عروق رباط گرد تامین می‌شود که از رباط گرد به سر استخوان ران می‌روند. این عروق نقش چندانی در خون‌رسانی ندارند.

کاربران گرامی؛ امیدواریم مطلب پیش رو درباره انواع رباط در مفصل ها برای شما مفید بوده باشد. ‌شما می‌توانید درباره انواع مفصل و تعداد مفاصل بدن انسان نیز در ستاره مطالعه کنید.