ستاره | سرویس علوم – حتما تا به حال شنیده اید که کمبود کلسیم باعث پوکی استخوان میشود و این ماده معدنی یعنی کلسیم، برای رشد و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها چقدر ضروری است. کلسیم از طریق مواد غذایی (مثل سبزیجاتٰ، غذاهای دریایی، حبوبات و میوه ها) و نوشیدنی ها (مثل شیر و محصولات لبنی) در اختیار بدن قرار می گیرد. آزمایش استخوان مرغ در سرکه یک آزمایش بسیار جالب است که اهمیت وجود کلسیم در بافت استخوان را نشان میدهد.
آزمایش استخوان مرغ در سرکه
مواد لازم:
- استخوان نپخته پای مرغ (ران)
- سرکه سفید
- بطری شیشه ای گشاد در دار
مراحل آزمایش:
- تکه ای استخوان مرغ را از گوشت جدا کنید و زمانی که کاملا تمیز و بدون گوشت بود در ظرف حاوی سرکه بیندازید به طوری که سرکه بالاتر از سطح استخوان قرار گیرد و آن را بپوشاند.
- در ظرف را ببندید و به مدت یک تا دو هفته بگذارید بماند.
- در این مدت حباب های ریزی روی استخوان میبینید.
- پس از مدت زمان طی شده، استخوان را از سرکه در بیاورید و سعی کنید آن را خم کنید.
- میبینید که استخوان، انعطاف پذیری زیادی پیدا کرده و به راحتی خم میشود. در واقع استخوان استحکام و سختی خود را از دست داده و حالتی نرم و لاستیکی پیدا کرده است.
در طول آزمایش استخوان مرغ در سرکه چه اتفاقی افتاده؟
بافت استخوانی بخش سفت استخوان را تشکیل میدهد. ۶۲٪ بافت استخوان مواد معدنی (از این مقدار مواد معدنی ۸۵٪ فسفات کلسیم، ۱۰٪ آن کربنات کلسیم و ۵٪ بقیه سایر املاح است.) و ۳۸٪ دیگر بافت استخوان مواد آلی است.
سرکه، که نوعی اسید است با کلسیم موجود در استخوان، واکنش نشان می دهد. در طول آزمایش حبابهای ریزی که روی استخوان تولید شده بود نیز همان گاز دیاکسیدکربن حاصل از واکنش سرکه و کربنات کلسیم بود. در نتیجهی این واکنش، مواد معدنی از جمله کلسیم فسفر موجود در استخوان از استخوان خارج شده و به همین علت، بافت استخوانی سختی خود را از دست داده، نرم میشود و کاملاً قابل بریدن میشود.
نکته: این استخوان نرم لاستیکی بدون مواد معدنی، در واقع مثل همان قالب اولیه الیاف کلاژن برای تشکیل استخوان است که در طول رشد جنین، با رسوب فسفات کلسیم روی آن، کم کم سخت و مستحکم شده. به عبارتی، روند تشکیل و رشد استخوان جنین، دقیقا بر عکس روند آزمایش استخوان مرغ در سرکه است. در تشکیل و رشد استخوان، الیاف کلاژن که نرم هستند با رسوب مواد معدنی سخت میشوند. در این آزمایش بافت استخوان مواد معدنیاش را از دست می دهد و به حالت اولیه الیاف کلاژن که نرم است در میآید.