امام حسن عسکری (ع) می‌فرماید: نشانه‌های مؤمن خواندن زیارت اربعین و رفتن به زیارت امام حسین (ع) است که در فهرست مهمترین اعمال شب اربعین در مفاتیح الجنان نیز به آن اشاره شده است.
اربعین حسینی، چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع) و مصادف با بیستم ماه صفر است. در کتب دینی ما اعمال مخصوصی برای این روز نقل شده است که مهمترین آنها در کتاب مفاتیح الجنان است. از اعمال روز اربعین در مفاتیح می‌توان به ذکر و تسبیح، قرائت زیارت اربعین، پیاده‌روی و پوشیدن لباس پاکیزه و خوش‌بو اشاره کرد. در ادامه این مطلب از مجله ستاره آداب و اعمال روز وشب اربعین حسینی را بررسی خواهیم کرد.
اعمال شب و روز اربعین در مفاتیح
۱.خواندن دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه
یکی از توصیه شده‌ترین اعمال شب اربعین حسینی قرائت دعای ۴۳ صحیفه سجادیه است. در ادامه می‌تواند به فایل صوتی دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه گوش فرادهید و متن آن را مطالعه کنید.
و کان مِن دعائِه علیه‌السلام اِذا نَظر اِلَى الهِلال
دعاى آن حضرت هنگامى که به ماه نو نگاه مى‌کرد
اَیُّهَا الْخَلْقُ الْمُطیعُ، الدّآئِبُ السَّریعُ، الْمُتَرَدِّدُ فى مَنازِلِ
اى آفریده مطیع، اى – رونده کوشا و شتابان، اى رفت – و آمد کننده در منازل
التَّقْدیرِ، الْمُتَصَرِّفُ فى فَلَکِ التَّدْبیرِ، امَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ
معین شده، اى متصرف در چرخ گردان تدبیر، ایمان آوردم به آن کس که به سبب تو تاریکیها را
❆❆❆
الظُّلَمَ، وَ اَوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ، وَ جَعَلَکَ ایَةً مِنْ ایاتِ مُلْکِهِ،
روشن کرد، و آنچه را که به سختى مى‌توان یافت آشکار فرمود، و تو را علامتى از علائم چیرگى و استیلاى خود،
وَ عَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ، وَامْتَهَنَکَ بِالزِّیادَةِ وَالنُّقْصانِ،
و نشانى از نشانه‌هاى قدرت خویش قرار داد، و تو را گاهى به نقص و گاهى به کمال،
وَ الطُّلُوعِ وَ الْاُفُولِ، وَ الْاِنارَةِ وَ الْکُسُوفِ، فى کُلِّ ذلِکَ
و وقتى به طلوع و زمانى به غروب، و حالتى پر نور و حالتى گرفته مسخر خویش کرد، در تمام این
❆❆❆
اَنْتَ لَهُ مُطیعٌ، وَ اِلى اِرادَتِهِ سَریعٌ، سُبْحانَهُ ما اَعْجَبَ
حالات فرمانبردار اویى، و به سوى اراده‌اش شتابانى، منزه است او، چه عجیب است
ما دَبَّرَ فى اَمْرِکَ، وَ اَلْطَفَ ماصَنَعَ فى شَاْنِکَ، جَعَلَکَ‌مِفْتاحَ
تدبیرى که در حق تو به کار برده، و چه دقیق است آنچه درباره تو انجام داده، تو را کلید
شَهْرٍ حادِثٍ لِأَمْرٍ حادِثٍ، فَاَسْئَلُ اللَّهَ رَبّى وَ رَبَّکَ، وَ
ماهى نو براى برنامه‌اى نو ساخته، پس از پروردگار که ربّ من و توست، و
❆❆❆
خالِقى وَ خالِقَکَ، وَ مُقَدِّرى – وَ مُقَدِّرَکَ، وَ مُصَوِّرى وَ
آفریننده من و توست، و مهار مقدّرات من و تو در کف قدرت اوست، و صورتگر من و
مُصَوِّرَکَ، اَنْ یُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اَنْ یَجْعَلَکَ هِلالَ
صورتگر توست مى‌خواهم که بر محمد و آلش درود فرستد، و تو را ماه برکتى قرار دهد
بَرَکَةٍ لاتَمْحَقُها الْاَیّامُ، وَ طَهارَةٍ لا تُدَنِّسُهَا الْاثامُ، هِلالَ
که گذشت روزگاران آن را از بین نبرد، و ماه پاکیى که گناهان آن را آلوده ننماید، هلال
❆❆❆
اَمْنٍ مِنَ الْافاتِ، وَ سَلامَةٍ مِنَ السَّیِّئاتِ، هِلالَ سَعْدٍ
ایمنى از آفات، سلامتى از زشتى‌ها، هلال خوش طالعى برکنار
لانَحْسَ فیهِ، وَ یُمْنٍ لا نَکَدَ مَعَهُ، وَ یُسْرٍ لا یُمازِجُهُ عُسْرٌ،
از نحسى، و میمنت بدون گرفتارى، و آسایش بدون دشوارى،
وَ خَیْرٍ لا یَشُوبُهُ شَرٌّ، هِلالَ اَمْنٍ وَ ایمانٍ، وَ نِعْمَةٍ وَ اِحْسانٍ،
و خیر بدون شرّ، هلال ایمنى و ایمان، و نعمت و احسان،
❆❆❆
وَ سَلامَةٍ وَ اِسْلامٍ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ – الِهِ، وَ اجْعَلْنا
و سلامت و اسلام باشد. بارالها بر محمد و آلش درود فرست، و ما را
مِنْ اَرْضى مَنْ طَلَعَ عَلَیْهِ، وَ اَزْکى مَنْ نَظَرَ اِلَیْهِ، وَ اَسْعَدَ
از خشنودترین (یا پسندیده‌ترین) کسانى قرار ده که این ماه برآنان طلوع کرده، و پاکیزه‌ترین کسانى‌که به آن نظر کرده، و سعادتمندترین
مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فیهِ، وَ وَفِّقْنا فیهِ لِلتَّوْبَةِ، وَ اعْصِمْنا فیهِ
کسانى که در آن به بندگى تو کوشیده، و ما را در این ماه توفیق توبه عنایت کن، و از گناه
❆❆❆
مِنَ الْحَوْبَةِ، وَ احْفَظْنا فیهِ مِنْ مُباشَرَةِ مَعْصِیَتِکَ،
حفظ فرما، و از دست زدن به نافرمانیت بازدار،
وَ اَوْزِعْنا فیهِ شُکْرَ نِعْمَتِکَ، وَ اَلْبِسْنا فیهِ جُنَنَ الْعافِیَةِ،
و اداى شکر نعمتت را به ما ارزانى‌دار، و لباسهاى عافیت و سلامت بر ما بپوشان،
وَ اَتْمِمْ عَلَیْنا بِاسْتِکْمالِ طاعَتِکَ فیهِ الْمِنَّةَ، اِنَّکَ الْمَنَّانُ
و به سبب انجام طاعت کامل نعمتت – را در این ماه بر ما کامل گردان، زیرا که تو بس بخشنده
الْحَمیدُ، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ.
و ستوده‌اى، و درود خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه‌اش باد.
۲. غسل اربعین
غسل اربعین یا غسل زیارت یکی از اعمال شب و روز اربعین است که توسط بزرگان بسیار توصیه شده است. در مفاتیح الجنان ذکر شده است که یکی از پیش‌نیازهای مهم اعمال روز و شب اربعین، انجام غسل زیارت است که در دسته اعمال مستحبی قرار دارد و انجام آن واجب نیست اما به سبب ثوابش توصیه می‌شود. در این راستا پیشنهاد می‌کنیم مطلب احکام غسل کردن را از مجله ستاره مطالعه کنید.
۳. قرائت زیارت اربعین
کیفیت زیارت امام حسین علیه السلام به عنوان اعمال روز اربعین در مفاتیح به دو نحو نقل شده است.
اولین روایت
یکی زیارتی که است که شیخ در تهذیب و مصباح روایت کرده است از صفوان جمال، که گفت؛ مولایم امام صادق (ع) درباره زیارت اربعین به من گفت: هنگامى که قسمت قابل توجهى از روز برآمده، بخوان:
السَّلامُ عَلَیٰ وَلِیِّ اللّٰهِ وَحَبِیبِهِ، السَّلامُ عَلَیٰ خَلِیلِ اللّٰهِ وَنَجِیبِهِ، السَّلامُ عَلَیٰ صَفِیِّ اللّٰهِ وَابْنِ صَفِیِّهِ، السَّلامُ عَلَی الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ، السَّلامُ عَلَیٰ أَسِیرِ الْکُرُباتِ وَقَتِیلِ الْعَبَرَاتِ.
سلام بر، ولی خدا و حبیبش، سلام بر دوست خدا و نجیبش، سلام بر بنده برگزیده خدا و فرزند برگزیده اش، سلام بر حسین مظلوم شهید، سلام بر آن دچار گرفتاری‌ها و کشته اشک ها.
❆❆❆
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ وَ لِیُّکَ وَابْنُ وَلِیِّکَ، وَصَفِیُّکَ وَابْنُ صَفِیِّکَ، الْفَائِزُ بِکَرَامَتِکَ، أَکْرَمْتَهُ بِالشَّهَادَةِ، وَحَبَوْتَهُ بِالسَّعَادَةِ، وَاجْتَبَیْتَهُ بِطِیبِ الْوِلادَةِ، وَجَعَلْتَهُ سَیِّداً مِنَ السَّادَةِ، وَقَائِداً مِنَ الْقَادَةِ، وَذَائِداً مِنَ الذَّادَةِ، وَأَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ، وَجَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلَیٰ خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیَاءِ، فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ، وَمَنَحَ النُّصْحَ.
خدایا من گواهی می‌دهم که حسین، ولی تو و فرزند، ولی تو و برگزیده تو و فرزند برگزیده توست، حسینی که به کرامتت رسیده، او را به شهادت گرامی داشتی و به خوشبختی اختصاصش دادی و به پاکی ولادت برگزیدی و او را آقایی از آقایان و پیشروی از پیشرویان و مدافعی از مدافعان حق قرار دادی و میراث‌های پیامبران را به او عطا فرمودی و او را از میان جانشینان، حجّت بر بندگانت قرار دادی و در دعوتش جای عذری باقی نگذاشت و از خیرخواهی دریغ نورزید
❆❆❆
وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ، وَحَیْرَةِ الضَّلالَةِ، وَقَدْ تَوَازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیا، وَبَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنیٰ، وَشَرَیٰ آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ، وَتَغَطْرَسَ وَتَرَدَّیٰ فِی هَوَاهُ، وَأَسْخَطَکَ وَأَسْخَطَ نَبِیَّکَ وَأَطَاعَ مِنْ عِبادِکَ أَهْلَ الشِّقاقِ وَالنِّفاقِ، وَحَمَلَةَ الْأَوْزارِ، الْمُسْتَوْجِبِینَ النَّارَ، فَجاهَدَهُمْ فِیکَ صابِراً مُحْتَسِباً حَتَّیٰ سُفِکَ فِی طَاعَتِکَ دَمُهُ وَاسْتُبِیحَ حَرِیمُهُ؛ اللّٰهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلاً، وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً أَلِیماً؛
و جانش را در راه تو بذل کرد تا بندگانت را از جهالت و سرگردانی گمراهی برهاند، درحالی که بر علیه او به کمک هم برخاستند، کسانی که دنیا مغرورشان کرد و بهره واقعی خود را به فرومایه‌تر و پست‌تر چیز فروختند و آخرتشان را به کمترین بها به گردونه فروش گذاشتند، تکبّر کردند و خود را در دامن هوای نفس انداختند، تو را و پیامبرت را به خشم آوردند و اطاعت کردند از میان بندگانت، اهل شکاف افکنی و نفاق و بارکشان گناهان سنگین و سزاواران آتش را، پس با آنان درباره تو صابرانه و به حساب تو جهاد کرد تا در طاعت تو خونش ریخته شد و حریمش مباح گشت؛ خدایا آنان را لعنت کن لعنتی سنگین و عذابشان کن عذابی دردناک.
❆❆❆
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْأَوْصِیاءِ، أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِینُ اللّٰهِ وَابْنُ أَمِینِهِ، عِشْتَ سَعِیداً، وَمَضَیْتَ حَمِیداً، وَمُتَّ فَقِیداً، مَظْلُوماً شَهِیداً، وَأَشْهَدُ أَنَّ اللّٰهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ، وَمُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ، وَمُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللّٰهِ، وَجاهَدْتَ فِی سَبِیلِهِ حَتّیٰ أَتَاکَ الْیَقِینُ، فَلَعَنَ اللّٰهُ مَنْ قَتَلَکَ، وَلَعَنَ اللّٰهُ مَنْ ظَلَمَکَ، وَلَعَنَ اللّٰهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذٰلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ.
سلام بر تو‌ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو‌ای فرزند سرور جانشینان، شهادت می‌دهم که تو امین خدا و فرزند امین اویی، خوشبخت زیستی و ستوده درگذشتی و از دنیا رفتی گم گشته و مظلوم و شهید، گواهی می‌دهم که خدا وفاکننده است آنچه را به تو وعده داده و نابودکننده کسانی را که از یاری ات دریغ ورزیدند و عذاب کننده کسانی را که تو را کشتند و گواهی می‌دهم که تو به عهد خدا وفا کردی و در راهش به جهاد برخاستی تا مرگت فرا رسید، پس خدا لعنت کند کسانی را که تو را کشتند و به تو ستم کردند و این جریان را شنیدند و به آن خشنود شدند.
❆❆❆
اللّٰهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ والاهُ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداهُ، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلابِ الشَّامِخَةِ، وَالْأَرْحامِ الْمُطَهَّرَةِ، لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجاهِلِیَّةُ بِأَنْجاسِها، وَلَمْ تُلْبِسْکَ الْمُدْلَهِمَّاتُ مِنْ ثِیابِها، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ دَعائِمِ الدِّینِ، وَأَرْکانِ الْمُسْلِمِینَ، وَمَعْقِلِ الْمُؤْمِنِینَ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمامُ الْبَرُّ التَّقِیُّ الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ الْهادِی الْمَهْدِیُّ.
خدای من تو را شاهد می‌گیرم که من دوستم با آنان که او را دوست دارند و دشمنم با آنان که با او دشمن اند، پدر و مادرم فدایت‌ای فرزند رسول خدا، گواهی می‌دهم که تو در صلب‌های بلندمرتبه و رحم‌های پاک نوری بودی، جاهلیت با ناپاکی هایش تو را آلوده نکرد و از جامه‌های تیره و تارش به تو نپوشاند و گواهی می‌دهم که تو از ستون‌های دین و پایه‌های مسلمانان و پناهگاه مردم مؤمنی و گواهی می‌دهم که پیشوای نیکوکار، با تقوا، راضی به مقدرات حق، پاکیزه، هدایت کننده و هدایت شده‌ای
❆❆❆
وَأَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَةُ التَّقْویٰ، وَأَعْلامُ الْهُدیٰ، وَالْعُرْوَةُ الْوُثْقیٰ، وَالْحُجَّةُ عَلَیٰ أَهْلِ الدُّنْیا، وَأَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ، وَبِإِیابِکُمْ مُوقِنٌ، بِشَرایِعِ دِینِی، وَخَواتِیمِ عَمَلِی، وَقَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ، وَأَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ، وَنُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّیٰ یَأْذَنَ اللّٰهُ لَکُمْ، فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَامَعَ عَدُّوِکُمْ، صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْکُمْ، وَعَلَیٰ أَرْواحِکُمْ وَأَجْسادِکُمْ، وَشاهِدِکُمْ وَغَائِبِکُمْ، وَظَاهِرِکُمْ وَبَاطِنِکُمْ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ؛
و گواهی می‌دهم که امامان از فرزندانت، اصل تقوا و نشانه‌های هدایت و دستگیره محکم و حجّت بر اهل دنیا هستند و گواهی می‌دهم که من به یقین مؤمن به شمایم و به بازگشتتان یقین دارم، بر اساس قوانین دینم و عواقب عملم و قلبم با قلبتان در صلح و کارم پیرو کارتان و یاری ام برای شما آماده است تا خدا به شما اجازه دهد، پس با شمایم نه با دشمنانتان، درود‌های خدا بر شما و بر ارواح و پیکرهایتان و بر حاضر و غایبتان و بر ظاهر و باطنتان، آمین‌ای پروردگار جهانیان.
پس دو ركعت نماز می خوانى و به آنچه می خواهى دعا می كنى و برمی گردى.
دومین روایت
دومی زیارتى است که از جابر روایت شده، و کیفیت آنچنان است که از عطا [ظاهرا همان عطیه عوفى کوفى همسفر جابر در اربعین براى زیارت حضرت امام حسین علیه السّلام است] نقل شده:
در روز بیستم ماه صفر با جابر بن عبد اللّه انصارى بودم، چون به غاضریه رسیدیم در آب فرات غسل کرد، و پیراهن پاکیزهاى که با خود داشت پوشیده، آنگاه به من گفت: آیا از بوى خوش چیزى، با تو هست اى عطا؟ گفتم: سعد با من هست، قدرى از آن گرفت و بر سر و بدن پاشید، و پابرهنه روانه شد، تا نزد سر مبارک امام حسین علیه السّلام ایستاد، و سه مرتبه اللّه اکبر گفت. پس افتاد و بیهوش شد.
چون به هوش آمد شنیدم میگفت: «السّلام علیکم یا ال اللّه…» که درست همان زیارت نیمه رجب است و با آن جز در چند کلمه تفاوت ندارد، که آن هم احتمالا ناشى از اختلاف نسخههاست، چنانکه شیخ مرحوم احتمال داده در هر صورت اگر کسى بخواهد آن را هم بخواند، به زیارت نیمه رجب رجوع کند، و همان را بخواند.
بیتشر بخوانید: اعمال شب و روز نیمه ماه رجب
کیفیت این دعا به صورت زیر است:
السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا آلَ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا صَفْوَةَ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا خِیَرَةَ اللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا سَادَةَ السَّادَاتِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا لُیُوثَ [عَلَی لُیُوثِ ] الْغَابَاتِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا سُفُنَ النَّجَاةِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِلْمِ الْأَنْبِیَاءِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ [السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صَفْوَةِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ ] السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِسْمَاعِیلَ ذَبِیحِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَی کَلِیمِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَی رُوحِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللَّهِ،
سلام بر شما ای خاندان خدا، سلام بر شما ای برگزیدگان خدا، سلام بر شما ای انتخاب گشته های خدا از میان خلق، سلام بر شما ای آقایان آقاها، سلام بر شما ای شیران بیشه ها، سلام بر شما ای کشتیهای نجات، سلام بر تو ای ابا عبد اللّه الحسین، سلام بر تو ای وارث دانش پیامبران، رحمت و برکات خدا بر تو باد، سلام بر تو ای وارث آدم برگزیده خدا سلام بر تو ای وارث نوح پیامبر خدا، سلام بر تو ای وارث ابراهیم دوست خدا سلام بر تو ای وارث اسماعیل قربانی خدا، سلام بر تو ای وارث موسی همسخن خدا سلام بر تو ای وارث عیسی روح خدا، سلام بر تو ای وارث محمّد حبیب خدا
❆❆❆
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَی السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ عَلِیٍّ الْمُرْتَضَی السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَدِیجَةَ الْکُبْرَی السَّلامُ عَلَیْکَ یَا شَهِیدَ ابْنَ الشَّهِیدِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا قَتِیلَ ابْنَ الْقَتِیلِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ وَ ابْنَ وَلِیِّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللَّهِ وَ ابْنَ حُجَّتِهِ عَلَی خَلْقِهِ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاةَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ رُزِئْتَ [وَ بَرَرْتَ ] بِوَالِدَیْکَ وَ جَاهَدْتَ عَدُوَّکَ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ تَسْمَعُ الْکَلامَ وَ تَرُدُّ الْجَوَابَ وَ أَنَّکَ حَبِیبُ اللَّهِ وَ خَلِیلُهُ وَ نَجِیبُهُ [نَجِیُّهُ ]،
سلام بر تو ای فرزند محمّد مصطفی، سلام بر تو ای فرزند علی مرتضی، سلام بر تو ای فرزند فاطمه زهرا، سلام بر تو ای فرزند خدیجه کبری، سلام بر تو ای شهید فرزند شهید، سلام بر تو ای کشته فرزند کشته، سلام بر تو ای ولیّ خدا و فرزند ولیّ خدا سلام بر تو ای حجّت خدا و فرزند حجّت خدا بر خلقش، گواهی می دهم که تو نماز بپا داشتی، و زکات پرداختی، و به معروف امر کردی، و از منکر نهی نمودی، و مصیبت زده پدر و مادر شدی، و با دشمنت جهاد کردی، و گواهی می دهم که تو سخن را می شنوی، و پاسخ می دهی، و تو حبیب و دوست و بنده نجیب و برگزیده
❆❆❆
وَ صَفِیُّهُ وَ ابْنُ صَفِیِّهِ یَا مَوْلایَ [وَ ابْنَ مَوْلایَ ] زُرْتُکَ مُشْتَاقا فَکُنْ لِی شَفِیعا إِلَی اللَّهِ یَا سَیِّدِی وَ أَسْتَشْفِعُ إِلَی اللَّهِ بِجَدِّکَ سَیِّدِ النَّبِیِّینَ وَ بِأَبِیکَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ وَ بِأُمِّکَ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ أَلا لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلِیکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ ظَالِمِیکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ سَالِبِیکَ وَ مُبْغِضِیکَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ.
و فرزند برگزیده خدایی، ای مولای من و فرزند مولای من مشتاقانه تو را زیارت نمودم.ای آقای من به درگاه خدا شفیع من باش، ای آقای من، به درگاه خدا طلب شفاعت می کنم به وسیله جدّت سرور پیامبران، و پدرت سرور جانشینان، و مادرت فاطمه سرور بانوان جهانیان، خدایا لعنت کند قاتل و ستمگر و غارت گر و دشمنت را از گذشتگان و آیندگان، و درود خدا بر آقای ما محمّد و خاندان پاک و پاکیزه اش.
بیشتر بخوانید: شعر اربعین | مجموعه شعر برای اربعین حسینی
۴. تسبیح و ذکر خداوند
از بهترین اعمال شب و روز اربعین به ویژه اگر در حرم حضور دارید تسبیح و ذکر گفتن است. به این منظور صد مرتبه الله اکبر، صد مرتبه لا اله الا الله و صد مرتبه صلوات بگویید و وقتی روبروی قبر امام حسین (ع) قرار گرفتید این ذکر را بخوانید:«لا اله الا الله وحده لا شریک لَهُ» .
۵. خواندن دو رکعت نماز؛ یکی از اعمال شب اربعین برای حاجت
۶. سفر به حرم سیدالشهدا (ع) و پیاده‌روی اربعین
سفر به کربلا و پیاده‌روی از دیگر اعمال روز اربعین حسینی است. همانطور که میدانید زیارت امام حسین (ع) در هر زمانی مستحب است و ثواب بسیار دارد اما رفتن به کربلا و زیارت آن حضرت و یارانشان در روز اربعین که در واقع چهلمین روز شهادت ایشان و یارانشان است از امتیاز و فضیلت ویژهای برخوردار است و حضور در بارگاه این امام شهید و خواندن زیارت اربعین در آنجا، ثواب خاص و ویژهای دارد.
فضایل زیارت اربعین
درباره ثواب زیارت اربعین امام حسین (ع) از امام صادق (ع) نقل شده است:
کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود، خداوند به هر قدمى که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‌فرماید و یک درجه مرتبه‌اش را بالا مى‌برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موکل او مى‌فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع کرده و به وى مىگویند:
«اى ولىّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.»
(کامل الزیارات ص۱۳۴)
بیشتر بخوانید: متن درباره اربعین؛ متن ادبی در مورد اربعین حسینی
۷. قرائت زیارت وداع اربعین؛ اعمال روز اربعین در خانه
سید بن طاووس رحمه اللّه گفته است که من براى زیارت اربعین وداعى یافته‌ام که مخصوص است به این زیارت. باید که بایستى پیش روى ضریح و بگویى:
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَصِيِّ رَسُولِ اللَّهِ،
سلام بر تو اى پسر رسول خدا! سلام بر تو اى پسر على مرتضى جانشين رسول خدا!
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَارِثَ الْحَسَنِ الزَّكِيِّ،
سلام بر تو اى پسر فاطمۀ زهرا سرور زنان جهان! سلام بر تو اى وارث امام حسن پاك!
❆❆❆
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ شَاهِدَهُ عَلَى خَلْقِهِ،
سلام بر تو اى حجت خدا در زمين و گواه او بر آفريده‌ها!
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الشَّهِيدَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلَايَ وَ ابْنَ مَوْلَايَ
سلام بر تو اى ابا عبد اللّه شهيد! سلام بر تو اى مولاى من و پسر مولاى من!
❆❆❆
أَشْهَدُ أَنَّكَ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ، وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ
گواهى مى‌دهم كه تو نماز را به پا داشتى و زكات دادى و امر به معروف و نهى از منكر كردى
وَ جَاهَدْتَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ، وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكَ أَتَيْتُكَ
و در راه خدا جهاد نمودى تا اين‌كه امر يقين تو را فرارسيد و نيز گواهى مى‌دهم كه تو دليل روشن از سوى پروردگارت داشتى.
و اگر از دور زيارت كند بايد بگويد:
توجّهت إليك يَا مَوْلَايَ زَائِراً وَافِداً رَاغِباً مُقِرّاً لَكَ بِالذُّنُوبِ،
اى مولاى من! اكنون من به عنوان زاير، واردشونده، گراينده، اقراركنندۀ به گناه و گريزان از خطا،
هَارِباً إِلَيْكَ مِنَ الْخَطَايَا لِتَشْفَعَ لِي عِنْدَ رَبِّكَ.
به درگاه تو آمده‌ام تا در نزد پروردگارت از من شفاعت كنى.
❆❆❆
يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْكَ حَيّاً وَ مَيِّتاً، فَإِنَّ لَكَ عِنْدَ اللَّهِ مَقَاماً مَعْلُوماً وَ شَفَاعَةً مَقْبُولَةً،
اى پسر رسول خدا! درود خدا بر تو در حال حيات و مرگ تو، زيرا تو در نزد خدا از مقام معلوم و شفاعت مورد پذيرش برخوردارى.
لَعَنَ اللَّهُ مَنْ ظَلَمَكَ، وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ هتك حَرَمَكَ وَ غَصَبَ حَقَّكَ،
خداوند كسانى را كه به تو ستم نموده‌اند لعنت كند و نيز كسانى را كه تو را محروم نموده، حقت را غصب نموداند لعنت کند
❆❆❆
وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ خَذَلَكَ، وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ دَعَوْتَهُ فَلَمْ يُجِبْكَ وَ لَمْ يُعِنْكَ
و قاتلان تو را لعنت كند و آنان را كه دست از يارى تو كشيدند لعنت كند و آنان را كه خواندى و به تو پاسخ مثبت ندادند و تو را يارى نكردند لعنت كند
وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ مَنَعَكَ مِنْ حَرَمِ اللَّهِ وَ حَرَمِ رَسُولِهِ وَ حَرَمِ أَبِيكَ وَ أَخِيكَ
و نيز كسانى را كه از رفتن تو به سوى حرم خدا و حرم رسول خدا و حرم پدر و برادرت جلوگيرى كردند لعنت كند
❆❆❆
وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ مَنَعَكَ مِنْ شُرْبِ مَاءِ الْفُرَاتِ لَعْناً كَثِيراً يَتْبَعُ بَعْضُهَا بَعْضاً.
و كسانى را كه تو را از نوشيدن آب فرات منع كردند بسيار و پى‌درپى لعنت كند.
اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ عَالِمَ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ،
خدايا! اى پديدآورندۀ آسمان‌ها و زمين! داناى پنهان و آشكار!
❆❆❆
أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ، وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ.
تو بين بندگانت در آنچه اختلاف دارند حكم مى‌كنى و زود است آنانى كه ظلم كردند بدانند كدامين جايگاه بازگشتشان است.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِيَارَتِهِ، وَ ارْزُقْنِيهِ أَبَداً مَا بَقِيتُ وَ حَيِيتُ يَا رَبِّ،
خدايا اين زيارت را آخرين عهدم از زيارت قرار مده و هميشه برايم تا وقتى كه باقى و زنده هستم روزى‌ام گردان، اى پروردگار!
وَ إِنْ مِتُّ فَاحْشُرْنِي فِي زُمْرَتِهِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
و اگر مردم مرا در گروه ايشان محشور فرما، اى مهربان‌ترين مهربانان!
۸.زیارت آخر روز عاشورا
توصیه می‌شود زیارت آخر روز عاشورا را در اربعین نیز بخوانند و یکی از دلایل این توصیه به روایتی از امام زین العابدین (ع) مربوط می‌شود که با سایر اهل بیت (ع) در روز اربعین به کربلا وارد شدند و سرهاى مقدّس شهدا را به بدن‌هاى ایشان ملحق کردند. هرچند صحت این روایت بسیار بعید است اما به عنوان منبعی برای تاکید بر قرائت زیارت آخر عاشورا آورده می‌شود.
سنت زیارت اربعین توسط جابر بن عبدالله انصاری چهل روز پس از شهادت حضرت امام حسین (ع) و یاران ایشان پایه‌گزاری شده است که هر ساله تعداد زیادی از مشتاقان امام حسین (ع) این سنت را به جا آورده و در پیاده روی اربعین شرکت می‌نمایند.
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.