ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – سعدی شیرازی شاعر نامی ایران زمین پند و سخنان فراوانی را در باب دوست و انتخاب آن بیان کرده است. شیخ اجل تاکید زیادی بر تاثیرگذاری دوست بر فرد داشته و این موضوع در ابیاتش به صورت واضح بیان شده است.
معنی شعر همنشین تو از تو به باید
همنشین تو از تو به باید
تا تو را عقل و دین بیفزاید
معنی: سعدی شاعر بزرگ میفرماید همنشینان تو باید از تو بهتر باشند تا بر اخلاق خوب و عقل و ایمانت افزوده شود.
حضرت سعدی در ابیاتی دیگر مانند تو اول بگو با کیان زیستی، من آن گه بگویم که تو کیستی نیز بر انتخاب دوستی شایسته که نتیجه آن رسیدن شخص به سعادت است را بیان میکند.
ضروری است که «دوست» را از «دوست نما» بشناسیم و از آنان که اهل تملق و ریا و دورویی و نقش بازی کردن و چاپلوسی و اهل بردن دل و دین اند، بپرهیزیم و به دوستی تکیه و اعتماد کنیم که بتواند تکیه گاه ما باشد، نه آن که خودش هم بی ریشه و پوک و سست و بسته به جای دیگر باشد!
دوست، همدم تنهاییهای انسانی و شریک غمها و شادیهای او و بازوی یاری رسان در نیازمندیها و تکیه گاهی مناسب در مشکلات و گرفتاریها و مشاوری خیرخواه در لحظات تردید و ابهام است، و در واقع، یک «سرمایه معنوی» است، نامش دوست.
ریشه شعر همنشین تو از تو به باید
حضرت امیرالمؤمنین امام على علیه السلام فرمودند: برادرى که به تو بهره اى رساند، بهتر از آن برادرى است که فقط بر شمار دوستانت بیفزاید.
این بیت نیز با الهام از این حدیث، سروده شده است.
روایات نزدیک به مفهوم شعر
امام علی (ع) در نامهای به حارث همدانی میفرماید: «از دوستی با کسانی که افکار و رفتارشان خطا و ناپسند است، دوری کن، زیرا انسان به روش دوستش خو میگیرد و به افکار و اعمال او معتاد میشود.» (نهج البلاغه نامه ۶۹)
قرآن کریم یک راهنمایی کلّی در زمینه دوست یابی دارد: «هرگاه ببینی عدهای درباره آیات ما سخن ناروا میگویند از آنان روی بگردان» (انعام آیه ۶۸)
یعنی مهمترین دستورالعمل در انتخاب دوست سنجش میزان ایمان اوست و افراد بیایمان قابل معاشرت نیستند؛ و امام صادق (ع) میفرماید: «با کسی دوستی مکن تا در ۳ مرحله امتحانش کنی: ۱. هنگام خشم، اگر از حد خود خارج نشد، دوست واقعی است. ۲. با مال دنیا، اگر از تو دریغ نکرد قابل دوستی است ۳. هنگام سفر، زیرا در سفر میزان صداقت او معلوم میشود.»
نظر شما در رابطه با انتخاب دوست مناسب چیست؟ آیا معیاری برای انتخاب دوس در نظر گرفتهاید؟