نویسنده: نسرین شجاعی
بروزرسانی: ۲۰ تیر ۱۴۰۱
ماهی مولی یکی از اصلی‌ترین ماهی‌های آب‌های شیرین به‌حساب می‌آید و مدتی است که در بین آکواریوم داران محبوب شده است. علت علاقه این افراد به ماهی مولی این است که ماهی مولی به مراقبت کمی نیاز دارد و همچنین گونه‌های گسترده و متفاوتی در این نوع ماهی وجود دارد؛ در نتیجه گزینه‌ای مناسب برای نگهداری بین ماهی دوستان است. در ادامه بیشتر در مورد این ماهی صحبت می‌کنیم.
منشأ ماهی‌های مولی به کجا برمی‌گردد؟
مولی‌ها بیشتر در مناطقی مانند جنوب ایالات متحده تا آمریکای مرکزی یافت می‌شوند. زیستگاه بومی این ماهی‌ها از جنوب ایالات متحده تا شبه‌جزیره یوکاتان در مکزیک گسرتده است. آن‌ها عمدتاً در محیط‌های آب شیرین رشد می‌کنند اما گاهی اوقات به در رودهای شور نیز می‌روند. مولی‌ها مانند ماهی گوپی می‌توانند به طور موقت به آب دریا عادت کنند اما به‌هیچ‌وجه محیط طبیعی آن‌ها نیست.
مشخصات ظاهری ماهی مولی
مولی‌های نوع وحشی عمدتاً نقره‌ای رنگ هستند و باله‌هایشان کمی رنگی است. بااین‌حال، پیداکردن این رنگ از ماهی‌های مولی در فروشگاه‌های حیوانات خانگی کار سختی است؛ چراکه تقریباً تمام ماهی‌های مولی موجود در این فروشگاه‌ها، هیبریدهایی از ماهی مولی‌هایی هستند که صید شده‌اند، سپس با هم زاد و ولد کرده و ماهی‌هایی با رنگ‌های متفاوت ایجاد کرده‌اند. تولیدمثل انتخابی بین ماهی‌های مولی تنوع بی‌پایانی از رنگ‌ها، شکل باله‌ها و حتی شکل‌های بدن در آن‌ها ایجاد کرده است.
بسیاری از این ماهی‌ها نتیجه تلاقی Poecilia sphenops باله کوتاه با Poecilia latipinna که به‌عنوان Sailfin molly نیز شناخته می‌شوند، هستند. ماهی مولی ماده می‌تواند حداکثر تا حدود ۱۲ سانتی‌متر رشد کند درحالی‌که ماهی مولی نر می‌تواند تا ۸ سانتی‌متر برسد. مولی ماهی‌های آب شیرین از جنس poecilia و از خانواده Poeciliidae هستند. در حال حاضر ۴۰ گونه در این جنس وجود دارد؛ بنابراین ۳۹ گونه از آن‌ها مولی هستند و همان‌طور که گفتیم یک‌گونه متفاوت است. این ماهی‌ها بومی قاره آمریکا هستند اما زیستگاه آن‌ها می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد.
یک واقعیت جالب در مورد ماهی مولی این است که آن‌ها تخم‌های خود تا زمانی که نوزادان ماهی از تخم‌های خود خارج شوند، در داخل بدن خود نگه می‌دارند. نام‌های رایج این ماهی شامل مولی باله کوتاه، مولی معمولی، مولی بادبانی، مولی سیاه، مولی سفید، مولی طلایی، مولی خردلی و مولی دالماسی است.
انواع ماهی مولی کدامند؟
انواع زیادی از ماهی مولی وجود دارد. بیشتر آن‌ها شباهت بسیاری به مولی معمولی (Poecilia sphenops) دارند. تفاوت اصلی آن‌ها در رنگ‌ها و الگوهایشان است اما باید گفت اندازه و شکل ماهی مولی نیز می‌تواند متفاوت باشد.
Poelicia sphenopes
این ماهی به نام‌های Mollienesia و Common Molly Fish نیز شناخته می‌شود. به‌علاوه این نوع از ماهی مولی به راسته cyprinodontiformes تعلق دارد. محل زندگی این ماهی از مکزیک تا کلمبیا گسترش پیدا کرده است. نرها معمولاً کوچک‌تر، اما کشیده‌تر هستند و باله‌های آن‌ها رشد بیشتری نسبت به باله‌های ماده دارند. ماهی نر مولی معمولی حداکثر شش سانتی‌متر طول دارد، درحالی‌که ماهی ماده ۱۰ سانتی‌متر است.
مولی بادبان (Poecilia latipinna)
بدن مولی بادبانی اساساً مستطیلی است. همچنین دارای یک باله پشتی توسعه‌یافته (مخصوصاً نرها) است که هنگام استقرار ماهی مستطیلی شکل می‌شود. دو شکل جنسی نر و ماده مولی بادبان کاملاً از هم مشخص هستند. زیرا جنس ماده حدود ۱۵ سانتی‌متر است و باله پشتی بلندی دارد که با گونه قبلی متفاوت است. از طرف دیگر طول ماهی مولی بادبان نر ۱۰ سانتی‌متر است.
ماهی مولی سیاه
این ماهی یکی از محبوب‌ترین و تزیینی‌ترین ماهی‌ها در آکواریوم‌های استوایی است. ذکر این نکته ضروری است که تقریباً همه مولی‌های سیاه با یک مورد جدی ملانیسم متولد می‌شوند که یک بیماری پوستی مخالف آلبینیسم (فقدان رنگ‌دانه‌های رنگی) است. درحالی‌که اکثر ماهی‌های بلک مولی کاملاً سیاه هستند، گاهی اوقات روی باله پشتی این ماهی می‌توان رگه‌ای زرد را مشاهده کرد. همچنین در بعضی از مواقع رگه‌های نقره‌ای رنگ در پهلوهایشان دیده می‌شود.
طول مولی سیاه می‌تواند از ۱۰ سانتی‌متر تجاوز کند اما معمولاً به‌ندرت بیشتر از ۷ سانتی‌متر می‌شوند. این ماهی بدنه دراز و دوکی شکل و همچنین رنگ مشکی مات زیبایی دارد. دو شکل جنسی این ماهی کاملاً از هم قابل شناسایی هستند. زیرا علاوه بر گونوپود یا باله مقعدی در نرها، ماده‌ها معمولاً بزرگ‌تر و گردتر هستند.
تفاوت ظاهری جنس نر با جنس ماده ماهی مولی
در ماهی مولی، جنسیت را می‌توان بعد از گذشت ۲ یا ۳ ماه از زندگی آن‌ها تشخیص داد. تفاوت‌های اصلی مورفولوژیکی بین مولی نر و ماده عبارت‌اند از:
باله مقعدی
باله مقعدی این مدل در نزدیکی دم و در زیر شکمشان است. ماهی‌های نر مولی باله‌ای، لوله‌ای شکل و دراز دارند که اندام تناسلی به‌حساب می‌آید و گونوپدیوم نامیده می‌شود. در ماده‌ها، باله مقعدی به شکل بادبزنی است.
اندازه
طول نرها معمولاً بین ۵ تا ۸ سانتی‌متر است، درحالی‌که ماده‌ها می‌توانند به ۱۲ سانتی‌متر نیز برسند.
فرم بدن
ماده‌ها بدنی گردتر، شیک‌تر، لاغرتر و کشیده‌تر از نرها دارند.
رنگ‌بندی
نرهای مولی رنگ‌های برجسته‌تر و روشن‌تری نسبت به ماده‌ها دارند.
شکل ظاهری ماهی مولی حامله
ماهی مولی در موقع بارداری شکمش حالت مربعی به خود می‌گیرد. درصورتی‌که در حالت عادی، شکم او گرد است. به‌علاوه اگر در نزدیکی مقعد مولی ماده خطوط سیاه مشاهده کردید درحالی‌که قبلاً وجود نداشتند یعنی ماهی باردار است. همچنین یک ماهی مولی باردار نسبت به سایر مولی‌ها تغذیه بیشتری دارد؛ درنتیجه سایز آن بزرگ‌تر می‌شود.
غذای ماهی مولی
در طبیعت، مولی‌ها تقریباً به طور انحصاری از گیاهان و جلبک تغذیه می‌کنند؛ بنابراین برای سالم ماندنشان داخل آکواریوم باید به آن‌ها مقدار زیادی اسپیرولینا و حتی اسفناج آب‌پز و ریز خردشده، داده شود. اگر مخزن آکواریوم شما فاقد جلبک است باید تکه‌های اسپیرولینا، غذای تجاری ویژه مولی یا مقدار کمی اسفناج آب‌پز خردشده را تهیه کنید و به ماهی مولی بدهید. آن‌ها از خوردن جلبک‌های درحال‌رشد در آکواریوم لذت می‌برند و بی‌وقفه در بین آن‌ها می‌چرند و به دنبال تکه‌های انتخابی می‌گردند.
طریقه نگهداری ماهی مولی در آکواریوم
ماهی‌های مولی با هر اندازه‌ای معمولاً با آکواریوم سازگار هستند. اما بهتر است ابعاد آکواریوم در اندازه‌ای باشد که ماهی‌ها بتوانند در آن به‌راحتی شنا کنند. به‌طورکلی یک آکواریوم ۱۰ گالنی برای این ماهی‌ها مناسب است. اما ماهی مولی‌های بزرگ‌تر مانند بادبان‌ها به یک مخزن ۳۰ گالنی نیاز دارند. دمای آب آکواریوم برای این ماهی باید حدود ۲۶ درجه سانتیگراد باشد.
ماهی‌های گرمسیری مانند ماهی مولی نیاز به یک هیتر در آکواریوم دارند تا دمای ۲۳ الی ۲۶ درجه سانتیگراد را حفظ کند. همچنین PH آکواریوم باید بین ۷/۶ تا ۵/۸ و سختی آن بین ۲۰ الی۳۰ KH باشد. برای ماهی‌های مولی در آکواریوم باید مکان‌های مخفیگاه زیادی به شکل گیاه فراهم کنید. اما مطمئن شوید که فضای کافی برای شناکردن دارند. vallisneria یک گیاه با رشد آسان است که برای آکواریوم‌های بزرگ به‌خوبی کار می‌کند و می‌تواند pH بالای موردنیاز برای مولی‌ها را ایجاد کند. اگر تمام این موارد رعایت شود ماهی مولی می‌تواند ۲ تا ۳ سال عمر کند.
ماهی مولی چگونه تکثیر می‌شود؟
برای جفت‌گیری باید ۳ تا ۴ ماده در اطراف یک نر در آکواریوم قرار داده شوند و نر بالغ با ماده‌ها جفت‌گیری می‌کند. دوره بارداری بسته به دمای آب حدود ۳۰ روز است. تعداد فرزندان بسته به عوامل متعددی مانند آب و زمینه ژنتیکی آن‌ها از ۲۰ تا ۲۰۰ عدد متغیر است، اما به طور متداول حدود ۶۰ عدد است.
چه ماهی‌هایی با ماهی مولی سازگار هستند؟
مولی‌ها می‌توانند با بسیاری از گونه‌های ماهی صلح‌آمیز زندگی کنند. در متن زیر ۲۰ مدل از ماهی‌های سازگار با مولی آورده شده است:
- گوپی‌ها
- پلیتس دانیوس
- ماهی تترا
- کوتوله گورامی
- دم شمشیر
- فرشته ماهی
- سیکلیدها (گونه‌های خاص)
- اندلرها
- Minnows
- حلزون‌ها
- میگو (گونه‌های خاص)
- خار گیلاس
- گربه ماهی کوریدوراس
- هارلکین راسبورا
- رزی باربز
- یویو لوچس
- گورخر لوچ
- دامن مشکی تترا
- دیگر ماهی‌های جامعه گرمسیری
سخن آخر
در این مقاله شما را با اطلاعات کاربردی درباره ماهی مولی آشنا کردیم. این نوع ماهی یک ماهی آسان برای رشد است و شرایط نگهداری آن نیز مناسب است و می‌تواند با ماهی‌های زیادی سازگار باشد. درنتیجه برای آکواریوم ماهی مناسبی است. از طرفی ظاهر زیبا و اندازه کوچکی دارد که می‌توانید از داشتن آن‌ها در آکواریوم خانگی لذت ببرید.
برگرفته از: kingsoftheaquarium، ourmarinespecies
