آشنایی با مخلوط همگن و ناهمگن و مثال هایی برای انواع آن

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – هر روز ما بدون اینکه حواسمان باشد از مخلوط‌ها استفاده می‌کنیم یا در زندگی روزمره خود آن‌ها را بوجود می‌آرویم. غذایی که برای هر یک از وعده‌های خود میل می‌کنید در اغلب اوقات می‌تواند یک مخلوط باشد.

بله، درست متوجه شدید؛ هر ماده‌ای که از دو یا چند ماده دیگر تشکیل شده باشد مخلوط نامیده می‌شود. بطور مثال سکه‌ای که ممکن است برای کرایه تاکسی به راننده پرداخت کنید، مخلوطی از چند عنصر متفاوت است. در ادامه بطور علمی‌تر به تعریف مخلوط و انواع آن که شامل مخلوط همگن و مخلوط ناهمگن است خواهیم پرداخت.

 

تعریف مخلوط

به در آمیخته شدن دو یا چند ماده در یکدیگر بطوری که هویت آن ماده‌ها تغییر نکرده و قابل تشخیص باشد، مخلوط گفته می‌شود. به عبارت دیگر پس از تشکیل مخلوط، ترکیبات شیمیایی یا عناصر مخلوط شده، به مواد شیمیایی دیگری تبدبل نمی‌شوند و خواص اولیه خود را حفظ می‌کنند. پس از ترکیب مواد در یکدیگر، مخلوط‌های مختلفی بوجود خواهد آمد؛ از جمله مخلوط‌های مایع در مایع، گاز در گاز، جامد در جامد، گاز در جامد، جامد در گاز، جامد در مایع و گاز در مایع

 

 

مخلوط همگن

همانگونه که در ابتدا به آن اشاره شد، مخلوط‌ها در دو دسته همگن و ناهمگن دسته بندی می‌شوند. اگر پس از ترکیب چند ماده با یکدیگر تمامی مواد به صورت یکسان با هم ترکیب شده و مخلوطی یکدست و غیرقابل تشخیص بدست آورید، بگونه‌ای که تفکیک اجزای تکشیل دهنده مخلوط با چشم از یکدیگر امکان پذیر نباشد، به آن مخلوط، مخلوط همگن یا محلول گفته می‌شود. بطور مثال هوایی که استشمام می‌کنیم یک مخلوط همگن از عناصری نظیر اکسیژن، نیتروژن و… است.

هر مخلوط همگن از دو جز تشکیل شده است؛ حلال و حل شونده. حلال ماده‌ای است که ماده حل شونده در آن حل می‌شود.

 

انواع مخلوط همگن

بر اساس ماده حلال و حل شونده، مخلوط‌های همگن در سه دسته کلی مخلوط همگن گاز، مخلوط همگن مایع و مخلوط همگن جامد به ۹ گروه تقسیم بندی می‌شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱. مخلوط همگن گاز

• مخلوط جامد در گاز مثل نفتالین در هوا
• مخلوط مایع در گاز مثل عطر در هوا
• مخلوط گاز در گاز مثل هوا

۲. مخلوط همگن مایع

• مخلوط جامد در مایع مثل شکر در آب
• مخلوط مایع در مایع مثل الکل در آب
• مخلوط گاز در مایع مثل نوشابه گازدار

۳. مخلوط همگن جامد

• مخلوط جامد در جامد مثل سکه
• مخلوط مایع در جامد مثل جیوه در سرب
• مخلوط گاز در جامد مثل هیدروژن در پالادیوم

 

مخلوط ناهمگن

در تعریف مخلوط ناهمگن می‌توان گفت به مخلوط‌هایی که اجزای آن به صورت غیر یکنواخت پخش شده‌اند مخلوط ناهمگن گفته می‌شود. در این گونه مخلوط‌ها معمولا اجزای مخلوط به راحتی قابل تشخیص‌اند و با چشم یا ذره‌بین قابل مشاهده هستند. یکی دیگر از ویژگی های مخلوط ناهمگن این است که به دلیل آنکه اجزای مخلوط به صورت یکنواخت پخش نشده‌اند، خواص آن در تمام نقاط یکسان نیست. علاوه بر این در صورتی که یکی از اجزای مخلوط ناهمگن، گاز یا مایع باشد، در صورت ساکن ماندن مخلوط، آن جز از سایر اجزا جدا خواهد شد.

 

انواع مخلوط ناهمگن

در یک دسته بندی دیگر، مخلوط‌های ناهمگن را در دو گروه دسته بندی می‌کنند: مخلوط‌های معلق و مخلوط‌های غیر معلق

تعریف مخلوط معلق

اگر مخلوط ناهمگن خود را در نقطه‌ای بطور ساکن قرار دهید و پس از مدتی اجزای آن بطور خودبخودی از یکدیگر جدا شود، به آن مخلوط معلق گفته می‌شود؛ بطور مثال دوغ، شربت خاکشیر و شیر کاکائو مثال‌هایی از مخلوط ناهمگن معلق است که براحتی می‌توانید خود نمونه‌ای از آن را تهیه و جدا شدن اجزای آن از یکدیگر و در نتیجه یک مخلوط ناهمگن معلق را مشاهده کنید.

تعریف مخلوط غیرمعلق

اگر اجزای یک مخلوط ناهمگن پس از ساکن ماندن در یکجا و بعد از گذر زمان بطور خودبخودی از یکدیگر جدا نشوند، به آن مخلوط غیرمعلق گفته می‌شود. بطو مثال سالادی که برای صرف غذا درست می‌کنید نمونه‌ای از یک مخلوط ناهمگن غیرمعلق است.

 

سیب یک مخلوط همگن است یا نا همگن؟ چرا؟

سیب از مولکول‌های مختلفی مثل مولکول‌های آب، مواد معدنی، چربی‌ها و ویتامین‌ها تشکیل شده است. این مولکول‌ها به صورتی با هم ترکیب شده‌اند که قابل تفکیک نیستند. پس سیب مخلوط همگن است.

 

در این مطلب سعی کردیم شما را بطور کامل با تعریف مخلوط، مخلوط همگن، مخلوط ناهمگن و انواع آن‌ها آشنا کنیم. شما چه اطلاعات دیگری در این خصوص دارید؟ لطفا سوالات و دانسته‌های خود را از طریق ارسال نظر با ما و سایر مخاطبین ستاره به اشتراک بگذارید.