نویسنده: حمید قارایی
بروزرسانی: 11 مرداد 1401
ستاره | سرویس مذهبی – استخاره در لغت به معناى طلب خیرنمودن از خداوند است؛ یعنى، آن که آدمى در هر کارى از خداوند طلب خیر کند (دعا). معناى دیگر استخاره، نوعى قرعه زدن براى رفع تحیر است که البته همراه با دعا و خواست از خداوند است. این کار ممکن است به وسیله تسبیح یا قرآن انجام گیرد. با استخاره آنلاین و با قرآن به همراه جواب همراه همیشگی مجله ستاره باشید.
زمان و مکان استخاره
استخاره در هر وقت و ساعتی جایز است، ولی بهترین وقت هنگام نماز است؛ زیرا شیطان در آن هنگام از هر وقت دیگر از انسان دورتر است.
رعایت موارد زیر از سوی علمای دینی و برخی بزرگان اسلام تاکید شده است:
- شنبه: از طلوع خورشید تا عصر
- یکشنبه: از صبح تا ظهر، سپس از عصر تا مغرب
- دوشنبه: از سپیده دم تا طلوع خورشید، سپس از ظهر تا مغرب
- سه شنبه: از صبح تا ظهر، سپس از عصر تا تاریکی شب
- چهارشنبه: از سپیده دم تا تاریکی شب
- پنج شنبه: از سپیده دم تا تاریکی شب
- جمعه: مثل روز پنج شنبه است
همچنین بهتر است که قبل از استخاره سه بار سوره‌ی اخلاص (قل هو الله احد) را بخواند و سپس سه مرتبه صلوات بر محمد و ال محمد بفرستد و سپس نیت کرده و دعای مخصوص استخاره را نیز قرائت کند و به انچه که مایل است استخاره کند، پسندیده‌تر آنست که با وضو و روبه قبله باشد چنان که گویا نماز به جا می‌آورد.
اَللّهُمَّ اِنّی تَفَأَّلْتُ بِکِتابِکَ، وَ تَوَکَّلْتُ عَلَیْکَ، فَاَرِنی مِنْ کِتابِکَ ما هُوَ مَکْتُومٌ مِنْ سِرِّکَ الْمَکْنُونِ فی غَیْبِکَ.
(خدایا به کتاب تو تفأّل می‌زنم (و استخاره می‌کنم) و بر تو توکّل می‌کنم، پس تو نیز از کتاب خود، آن چه در نهان غیب تو پنهان است، به من نشان بده.)
سپس قرآن را بگشایید و سطر اول سمت راست را بخوانید. در استخاره با قرآن فرد گیرنده استخاره باید به معنی قرآن واقف باشد تا بتواند معنی آیات آن را دریابد و جواب استخاره آن را بگیرد.
استخاره در هر مکان جایز و درست است ولی بهترین مکان؛ مساجد، مشاهد شریفه و حرم اولیاء دین (علیهم السلام) است.
شرایط استخاره چیست؟
آیات بسیار زیادی در قرآن کریم آمده است که دلالت بر اندیشه و تعقل دارد؛ و نیز بشر را دلالت میدهد بر اینکه در امور خویش با اهل عقل وخرد مشورت نماید؛ لذا بدیهی است که شایسته است در امور مضطر زندگی باصاحبان عقل و اندیشه مشورت شود. واگر نتیجه مشخص ومعقولانه‌ای حاصل نشد استخاره شود.
استخاره باید زمانی انجام شود که انسان در حالتی باشد که درمقام تسلیم برای دریافت پاسخ قرار گرفته باشد. یعنی اگر از طریق استخاره بر انجام کاری ترغیب و راهنمایی شد یا نهی از انجام آن کار شد، نتیجه را بپذیرد.
نیت استخاره چگونه باید باشد؟
شایسته نیست برای یک نیت دوبار استخاره انجام شود و موکدا توصیه شده است از این کار پرهیز شود. مگر در مواقعی که شرایط تغییر کرده باشد یعنی در زمان استخاره اول شرایط عمومی حاکم بر نیت، متفاوت با شرایط عمومی مرحله بعدی همان نیت مورد نظراستخاره باشد.
در نیت استخاره همیشه جنبه مثبت مانند طلب خیر و صلاح خداوند را خواستن بر رفتن به سفر یا معامله و خرید کالا یا ملک و یا انجام کار خاصی در نظر گرفته شود. بهتر است از در نظر قرار دادن وجه منفی کار پرهیز شود. آیا میدانید نماز استخاره چگونه خوانده می شود و چه روش هایی دارد؟
شرایط استخاره بر فعل حرام چیست؟
بدیهی است استخاره بر فعل حرام و گناه، اساسا اشکال دارد کما اینکه عده‌ای از منتقدان استخاره بر این باور هستند که اگر کسی استخاره کند برای خودکشی و اگر جواب خوب بود آیا باید خودش را بکشد؟ یا استخاره کند که کاری مفسده و خلاف عرف و عفت را انجام بدهد، اگر خوب بود باید به آن عمل کند؟
پاسخ شفاف است که ذات نیت و این قبیل سوال‌ها و نیت‌ها محل ایراد است. چگونه می‌شود که کسی به استخاره و راهنمایی خداوند اعتقاد داشته باشد، اما به حرام بودن و موارد نهی شده خداوند اعتقاد نداشته باشد؟
بهتر است هرکسی خودش استخاره را طلب کند، اما اگر کسی هم به نیابت فرد دیگری و براساس نیت موردنظر و برحسب تقاضا و خواسته آن فرد استخاره بگیرد مانعی ندارد.
شرایط شخص استخاره گیرنده
اینکه درباره مطالبی که استخاره کننده از گذشته یا آینده شخص و یا از نحوه پیشرفت کار او بیان می‌کند توجه به این دو نکته مهم است: نخست آن که استخاره کننده گاه مطالب را از سیاق آیات استنباط می‌کند؛ این ممکن و مجاز است و به مرتبه روحی خاصی مشروط نیست. هر چند باید شرایطی که در روایات برای استخاره آمده را رعایت کند و مخصوصا اخلاص مورد تاکید است.
استخاره کننده گاه در کنار استخاره به قرآن از نیروی باطنی و شهودی خودش کمک گرفته و مطالبی را از آینده خبر میدهد؛ این صورت تنها مخصوص اولیای الهی است و باید از افراد متظاهر و عوام فریب دوری جست. از آنچه گفته شد روشن می‌شود به چه کسانی باید برای استخاره مراجعه کرد.
شرایط استخاره تلفنی
در تماس با شماره استخاره تلفنی، تلفن گویا می‌گوید که شما با پایگاه حجت الاسلام «..» تماس گرفته اید. با فشاردادن شماره مربوط به استخاره، ابتدا از مخاطب خواسته می‌شود که شرایط استخاره را بشنود.
مهمترین شرایط استخاره به شرح زیر است:
- استخاره صلاح شما در انجام دادن یا ندادن کاری را مشخص می‌کند.
- اختیار در انجام دادن یا ندادن کار باید بر عهده فرد باشد.
- برای هر کاری فقط یک با ر می‌توان استخاره گرفت.
- استخاره نباید سبب دوری از عقل و دانش شود.
- نیت نباید خلاف شرع باشد.
- قبل از استخاره تحقیق و مشورت صورت گیرد.
- باید توجه کرد که استخاره فقط صلاح فرد را مشخص می‌کند نه دلخواه او را.
پس از شنیدن شرایط استخاره، دعا استخاره پخش می‌شود که با نوایی مذهبی، ترجمه فارسی دعا استخاره به مخاطب عرضه می‌شود. در این دعا گفته می‌شود که خدایا اگر این کار برا من خیر است، آن را برا من مقدر کن. پس از استخاره شماره پیگیری به فرد داده می‌شود و اعلام می‌شود نتیجه استخاره تا دو ساعت دیگر رو شبکه قرار می‌گیرد که با تلفن می‌توان نتیجه استخاره و آیه مورد استناد آن را شنید.
اما مساله این است که برخی از کارشناسان دین گفته‌اند استخاره‌های که به صورت پیامکی و نوار ضبط شده است، بدون اعتبار هستند.
نظر مراجع در مورد استخاره تلفنی
شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان از محدث کاشانی و او نیز از مدخل منظوم محقق طوسی ساعاتی را برای استخاره نقل کرده که این امر نشان دهنده ضرورت در نظرگرفتن زمان مناسبی برای انجام استخاره است، اما این روز‌ها با استفاده از سیستم‌های الکترونیکی و اینترنتی در هر ساعت از شبانه روز می‌توانید استخاره بگیرد.
دفتر پاسخگویی به سوالات شرعی آیت الله نوری همدانی:
اگر استخاره کننده برای انجام این استخاره از قرآن یا تسبیح استفاده می‌کند، استخاره موثق است.
هم استخاره و هم فردی که استخاره را انجام میدهد باید از شرایط لازم برخوردار باشند. وی افزود: انجام استخاره‌ها و ارائه پاسخ‌های تصادفی که از قبل نوشته یا ضبط شده معتبر نیست. استخاره کننده باید برای فردی که درخواست کرده با استفاده از تسبیح یا قرآن استخاره را انجام دهد نه اینکه نتایج آن از قبل موجود باشد.
دفتر پاسخگویی به سؤالات آیت الله مکارم شیرازی:
هم استخاره و هم فردی که استخاره را انجام میدهد باید از شرایط لازم برخوردار باشند.
دفتر پاسخگویی به سؤالات شرعی آیت الله وحید خراسانی:
استخاره کننده در انجام استخاره بی اثر نیست، حال فرد استخاره کننده، با وضو بودن، رو به قبله بودن و خلوص وی در انجام استخاره مهم است. برخی‌ها هم با تفضل خداوند از آیات مطالبی را درمی یابند که سایرین نمی‌توانند. نمی‌توان گفت انجام این استخاره‌ها که از فرد استخاده کننده هیچ اطلاعاتی در دست نیست معتبر باشد.
