نویسنده: نسرین شجاعی
بروزرسانی: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
دین اسلام دین بسیار زیبایی است که برای جزئی‌ترین کارها نیز آداب و رسوم خاصی دارد و هیچ‌کدام این‌ها بی‌دلیل نیست. اگر خودتان نیز جستجو کنید متوجه می‌شوید افرادی که به این آداب‌ها پایبند هستند، زندگی بهتر و زیباتری دارند. دعای خروج از منزل نیز یکی از این آداب‌هاست که هم در میان شیعیان و هم در میان اهل سنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله نیز ما می‌خواهیم برخی از رایج‌ترین آن‌ها را به شما آموزش دهیم.
بهترین دعای خروج از منزل
نمی‌توان گفت در میان تعداد زیادی از دعاهایی که به‌عنوان آداب اسلامی برای خروج از منزل در میان اهل تشیع و سنت رواج پیدا کرده است کدام بهتر است؛ شما می‌توانید از هرکدام که دوست داشتید و به دلتان نشست استفاده کنید. برخی از رایج‌ترین این دعاها طبق احادیث عبارت هستند از:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: هرگاه یکی از شما وارد خانه خود شد، بر اهل خانه سلام کند، اگر نبودند، بگوید: سلام بر ما از جانب پروردگار و نیز سوره اخلاص را بخواند که زُداینده فقر است.
در ادامه این روایت آمده است که وقتی هم می‌خواهید از خانه خارج شوید به‌عنوان دعای خروج از منزل متن زیر را قرائت کنید:
بِسْمِ اللّهِ وَلا حَوْلَ ولا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّهِ
به نام خداوند، هیچ قدرت و قوتی نیست مگر با کمک خداوند، همه کارهایم را به خدا واگذار می‌کنم.
در تفسیر این دعا آمده است که چون گفتی: «بسم اللّه»، ملکی می‌گوید: راهنمایی شدی، چون گفتی: «لا حول و لا قوة الا باللّه»، ملکی می‌گوید: از هر شری حفظ شدی، چون گفتی: «توکلت علی الله»، ملکی می‌گوید: خداوند تو را کفایت کرد؛ در این حال است که شیطان می‌گوید: چه کنم با بنده‌ای که راهنمایی شده و حفظ گردیده و او را کفایت کرده‌اند.
سپس «قل هو اللّه» را از جانب راست و چپ و روبرو و پشت سر و بالای سر و زیر پا بخوان که در تمام روز در امان خدا باشی و وقتی وارد منزل شدی، بر اهل بیت خود سلام کن، اگر نبودند بگو:
بسم الله وَبِاللّهِ وَالسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ وَالسَّلامُ عَلَیْنا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصَّالِحینَ
به نام خداوند و سلام و درود بر فرستاده خداوند و سلام و درود بر ما و بر بندگان صالح خدا.
امام محمد باقر علیه‌السلام فرمودند: هنگام خروج از منزل دعای زیر را بخوانید:
بِسم الله الرحمن الرحیم حَسْبی اللهُ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللهِ اللهمَّ إنّی أسئلُکَ خَیْرَ اُموُری کُلّها و اعوذُ بِکَ مِنْ خِزْی الدّنْیا و عَذابِ الاخِرَةِ
به نام خداوند بخشنده مهربان، خداوند برای من کافیست، خدایا به تو توکل می‌کنم. خدایا خیر تمام امورم را از تو می‌خواهم و از ننگ دنیا و عذاب آخرت به تو پناه می‌برم.
دعای خروج از منزل در مفاتیح
از حضرت امام صادق (ع) آمده است که وقتی خواستید از خانه خارج شوید ۳ مرتبه بگویید اللّه اکبر و ۳ مرتبه دعای خروج از منزل زیر را بخوانید:
بِالِلَّهِ اَخْرُجُ وَ بِالِلَّهِ اَدْخُلُ وَ عَلَی الِلَّهِ اَتَوَکَّلُ
به کمک خدا بیرون می‌روم و به کمک خدا وارد می‌شوم و بر خدا توکّل می‌کنم.
سپس بگویید:
اَللّهُمَّ افْتَحْ لی فی وَجْهی هذا بِخَیْرٍ وَ اخْتِمْ لی بِخَیْرٍ وَقِنی شَرَّ کُلِّ دآبَّةٍ اَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها اِنَّ رَبّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ
خدایا در این روز به رویم بگشا به خیر و برایم پایان بده به خیر و از شرّ هر جنبنده‌ای که تو گیرنده مهارش هستی حفظم کن، به‌درستی که پروردگارم بر راهی مستقیم است.
گفته شده است کسی که این دعای خروج از منزل را بخواند پیوسته در پناه خدای عزّ و جلّ باشد تا به همان مکانی که در آن بود بازگردد.
امام صادق علیه‌السلام دعای خروج از خانه زیر را نیز به شیعیان توصیه می‌کنند:
بِسْمِ اللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ لا حَوْلَ وَلاقُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما خَرَجْتُ لَهُ وَ اَعُوذُبِکَ مِنْ شَرِّ ما خَرَجْتُ لَهُ اَللّهُمَّ اَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ اَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ وَاسْتَعْمِلْنی فی طاعَتِکَ وَاجْعَلْ رَغْبَتی فیما عِنْدَکَ وَ تَوَفَّنی عَلی مِلَّتِکَ وَ مِلَّةِ رَسُولِکَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
به نام خدا، توکّل کردم بر خدا، جنبش و نیرویی نیست مگر به خدا، خدایا، خیر آنچه به خاطرش از خانه بیرون شدم از تو می‌خواهم و از شرّ آنچه به خاطرش بیرون آمدم به تو پناه می‌آورم. خدایا از فضلت بر من وسعت بخش و نعمتت را بر من کامل کن و مرا در طاعتت به کار گیر و اشتیاقم را در آنچه نزد توست قرار ده و مرا بر آیینت و آیین رسولت بمیران.
دعای خروج از منزل که توسط امام زین‌العابدین توصیه شده است نیز عبارت است از:
بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ
به نام خدا، ایمان آوردم به خدا و بر خدا توکل کردم.
امام باقر (ع) نیز فرموده است که هرکس هنگام خروج از منزل دعای زیر را بخواند، خدا او را از آنچه از امر دنیا و آخرت او را اندوهگین می‌سازد، می‌رهاند:
بِسْمِ اللَّهِ حَسْبِیَ اللَّهُ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ خَیْرَ اُمُوری کُلِّها وَ اَعُوذُبِکَ مِنْ خِزْیِ الدُّنْیا وَ عَذابِ الاْخِرَةِ
به نام خدا، خدا برای من کافی است، بر خدا توکل کردم، خدایا خیر همه کارهایم را از تو می‌خواهم و از خاری دنیا و عذاب آخرت به تو پناه می‌آورم.
امام رضا (ع) می‌فرمایند: پدرم زمانی که از منزل خارج می‌شد، این کلمات را می‌گفت:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ خَرَجْتُ بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ لابِحَوْلٍ مِنّی وَ لا قُوَّتی بَلْ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ یا رَبِّ مُتَعَرِّضاً لِرِزْقِکَ فَاْتِنی بِهِ فی عافِیَةٍ
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است، خارج شدم به قوت و نیروی خدا، نه به قدرت و نیروی خویش، بلکه به قدرت و نیروی تو، ای پروردگارم روزی‌ات را خواستارم، آن را در عین عافیت به من عنایت کن.
از امام هفتم نیز روایت شده که هرگاه فردی خواست به سفر برود، بر در خانه‌اش بایستد و سوره‌های «حمد» و «قُل هُوَ اللهُ اَحَدٌ» را، و همچنین «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّٰاسِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» را از پیش رو و از طرف راست و چپ بخواند، آنگاه بگوید:
اللّٰهُمَّ احْفَظْنِي وَاحْفَظْ مَا مَعِيَ، وَسَلِّمْنِي وَسَلِّمْ مَا مَعِيَ، وَبَلِّغْنِي وَبَلِّغْ مَا مَعِيَ بَلاغاً حَسَناً.
خدایا مرا و آنچه با من است حفظ کن و مرا و آنچه با من است به سلامت دار و مرا و آنچه با من است به نیکی برسان.
و نیز از آن حضرت روایت شده هرگاه در سفر یا حَضَر [حضر یعنی بودن در وطن، در مقابل سفر] از خانه‌ات بیرون رفتی بگو:
بِسْمِ اللّٰهِ، آمَنْتُ بِاللّٰهِ، وَتَوَكَّلْتُ عَلَى اللّٰهِ، مَا شاءَ اللّٰهُ، لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ.
به نام خدا، به خدا ایمان آوردم و بر خدا توکل کردم، آنچه خدا خواست، هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى [بلندمرتبه بزرگ].
سخن آخر
آنچه در این مجموعه خواندید، بخشی از انواع دعای خروج از منزل بود که ما رایج‌ترین آن‌ها را برایتان ذکر کردیم. همانطور که ملاحظه کردید، آنچه در میان تمامی این دعاها مشترک بود توکل بر خدا، سپردن روزی به خدا و گرفتن روزی در سلامت و آرامش از خداست که همه ما باید آن را سرلوحه زندگی خودمان قرار دهیم.
در آخر پیشنهاد می‌کنیم مطلب دعای رزق و روزی فراوان برای رونق کسب و کار را نیز در ستاره بخوانید.
