نویسنده: فروغ آرمان
بروزرسانی: 11 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – سوزش معده یا سوزش سر دل حسی از سوزش در سینه است که ناشی از برگشت اسید معده در مری می‌باشد. این سوزش معمولاً در قسمت مرکزی قفسه سینه، درست پشت استخوان سینه اتفاق می‌افتد. بسیاری از افراد سوزش سر دل را تجربه می‌کنند و تعداد زیادی از دارو‌های بدون نسخه و دارو‌های خانگی برای درمان سوزش معده وجود دارد. در ادامه به راهکارهایی برای درمان سوزش معده می‌پردازیم.
سوزش معده چگونه ایجاد می‌شود؟
هنگامی که غذا می‌خورید، پس از بلعیدن، بدن شما باید تمام جزئیات را به دست بگیرد و شما به جز خاطره‌ی طعم غذا چیز دیگری را متوجه نشوید؛ اما سوزش سر دل به شما اجازه‌ی این کار را نمی‌دهد. مری لوله ای است که دهان را به معده وصل می‌کند، و مسئولیت به سمت پایین فشار دادن مواد غذایی در امواج ریتمیک را بر عهده دارد. هنگامی که غذا به معده برسد، اسیدها و آنزیم‌ها برای هضم آن شروع به تجزیه‌ی غذا می‌کنند.
اسید‌های معده نسبتاً قوی هستند (آن‌ها برای حل کردن مواد غذایی طراحی شده اند) و معده دارای پوشش خاصی است که از آن در برابر اسید محافظت می‌کند. مری دارای یک باند محکم عضلانی در قسمت تحتانی است که پس از فرو رفتن غذا در معده، بسته می‌شود و از بازگرداندن محتویات معده در مری جلوگیری می‌کند. اگر این عضله و دریچه در زمان اشتباه تضعیف یا شل شود، اسید معده ممکن است به داخل مری برگردد. هنگامی که برخی از آن اسید‌های معده به داخل مری باز گردند، احساس سوزش را در معده‌ی خود احساس می‌کنید و این همان علائم رفلاکس معده یا برگشت اسید معده است که موجب سوزش معده می‌شود.
خوردن چه غذاها و نوشیدنی‌هایی منجر به سوزش معده می‌شوند؟
سوزش معده ممکن است در اثر بسیاری از موارد ایجاد شود. از غذا‌های پر ادویه و کافئین گرفته تا مسائل ژنتیکی ممکن است مسبب سوزش معده باشند.. بنابراین شناختن اینکه چه عواملی باعث رفلاکس اسید معده می‌شود، اغلب دشوار است. اما خوردن برخی غذاها و نوشیدنی‌ها به تشدید این امر کمک می‌کنند. در ادامه به برخی از این غذاها و نوشیدنی‌ها اشاره می‌کنیم تا اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، آن‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید یا مصرفشان را کم کنید.
- الکل: الکل می‌تواند دریچه‌ی پایین مری را سست و شل کند.
- قهوه
- آب پرتقال یا سایر نوشیدنی‌های اسیدی
- غذا‌های چرب و غذا‌های سرخ شده
- میوه‌های اسیدی: مانند پرتقال، گریپ فروت، گوجه فرنگی و …
- غذا‌های پرادویه
- خوردن غذای زیاد
هر فرد تا حدودی نسبت به دیگر افراد به گروه‌های خاص غذایی واکنش متفاوتی نشان می‌دهد. برای فهمیدن این که چه غذاهایی علائم سوزش معده را در شما تشدید می‌کنند، بهتر است که یک جدول برنامه غذایی داشته باشید. در این جدول باید غذاهایی که می‌خورید، زمان غذا خوردن و هرگونه فعالیتی که باعث سوزش می‌شود را وارد کنید و ذکر کنید که در چه روز‌هایی علائم سوزش معده را دارید. با گذشت زمان، شما قادر خواهید بود غذا‌های متخلف را با سوزش معده ارتباط دهید. این جدول را می‌توانید با خود نزد پزشک ببرید تا در مورد دلایل احتمالی سوزش معده صحبت کنید و آن را ریشه یابی کنید تا بعدها از وقوع احتمالی آن جلوگیری نمایید.
درمان سوزش معده به روش‌های خانگی
خوردن برخی مواد غذایی می‌تواند به کاهش سوزش معده و درمان آن کمک کند. این مواد شامل موارد زیر هستند:
۱- جوش شیرین؛ راهی برای خنثی کردن اسید معده
جوش شیرین ارزان و کاملاً طبیعی است. به سادگی یک قاشق چایخوری جوش شیرین را درون یک فنجان آب حل کنید و نوش جان کنید. جوش شیرین به خنثی کردن اسید معده کمک خواهد کرد. توجه کنید که جوش شیرین حاوی سدیم است. اگر رژیم غذایی کم سدیم دارید، در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
۲- آب آلوئه ورا؛ معجون آرامش بخش معده
آب آلوئه ورا در بیشتر فروشگاه‌های مواد غذایی به فروش می‌رسد. آب آلوئه ورا همانطور که پوست را در مقابل آفتاب سوختگی تسکین می‌دهد، می‌تواند به تسکین سوزش ناشی از رفلاکس اسید معده نیز کمک کند. اگر با سوزش سر دل مشکل دارید، ایده خوبی است که قبل از غذا عادت به نوشیدن یک فنجان آب آلوئه ورا کنید تا معده و مری شما آرام بماند.
۳- آدامس بدون قند؛ رقیق کننده‌ی اسید معده
بزاق دهان به رقیق شدن اسید معده کمک می‌کند. بنابراین افزایش مقدار بزاق شما بعد از غذا راه بسیار خوبی برای جلوگیری از تولید اسید است. به مدت ۳۰ دقیقه برای کاهش سوزش معده، یک ورق آدامس بدون قند بجوید.
۴- سرکه سیب؛ درمان‌گر معجزه‌آسای سوزش معده
با کمال تعجب، سرکه سیب می‌تواند به آسانی به رفع سوزش معده کمک کند. ۳ قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک فنجان آب مخلوط کنید، سپس قبل از هر وعده غذایی یا هنگام خواب، بنوشید.
۵- موز؛ منبع طبیعی آنتی اکسیدان
آیا می‌دانید موز حاوی آنتی اکسیدان طبیعی است؟ آنتی اکسیدان به کاهش رفلاکس معده کمک فراوانی می‌کند. برای مقابله با رفلاکس اسید معده، هر روز یک موز میل کنید. اگر موز ندارید، یک سیب نیز می‌تواند جایگزین خوبی باشد.
۶- سیگار؛ عامل اصلی تخریب معده
اگر سیگاری هستید و به دلیل دیگری برای ترک سیگار نیاز دارید، بدانید که سیگار به شدت روی معده تاثیر مخرب می‌گذارد. اگر سیگاری هستید و متوجه شدید رفلاکس اسید معده‌ی شما بدتر شده است اکنون زمان خوبی برای ترک سیگار است. سیگار کشیدن باعث آسیب رساندن به مری نیز می‌شود.
۷- تغییر سبک زندگی؛ بهترین روش درمان سوزش معده
اگر اضافه وزن دارید، ایجاد تغییراتی کوچک در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند سوزش معده‌ی شما را تسکین دهد. سعی کنید غذاهایی را که باعث سوزش معده می‌شود مانند غذا‌های چرب یا ادویه دار، کافئین، شکلات یا نوشیدنی‌های گازدار را از برنامه غذاییتان حذف کنید یا مصرف آن‌ها را کاهش دهید. حذف این موارد از رژیم غذایی شما ممکن است سوزش معده را به طور کلی از بین ببرد.
درمان سوزش معده با دارو
داروهایی که برای سوزش معده تجویز می‌شوند در ۳ دسته قرار می‌گیرند:
۱- داروهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند (آنتی اسیدها)
آنتی اسیدها نظیر Mylanta، Maalox، Rolaids، Tums اثر تسکین سریع دارند، زیرا باعث کاهش اسید معده می‌شوند. این داروها صدمات موجود در مری شما را بهبود نمی‌بخشند و از بروز سوزش معده در آینده نیز جلوگیری نمی‌کنند.
۲- داروهایی که تولید اسید معده را کاهش می‌دهند
این داروها به صورت بدون نسخه و همچنین دارو‌های تجویزی در دسترس هستند. تسکین علائم آن‌ها بیشتر از آنتی اسیدها ماندگار است. آن‌ها به عنوان چندین مارک و فرمول با نام‌های
در دسترس هستند. بسته به قدرت آن‌ها، بدون نسخه و با نسخه تجویز می‌شوند.
۳- داروهایی که تولید اسید را متوقف می‌کنند
به عنوان مثال، امپرازول [Prilosec] و لانسوپرازول [Prevacid] تولید اسید معده را متوقف می‌کنند. در این صورت امکان بهبودی مری آسیب دیده نیز فراهم می‌شود.
سخن آخر
اگر به غذاهایی که می‌خورید دقت کافی داشته باشید به ندرت ممکن است دچار سوزش معده شوید. در صورت بروز سوزش نیز بهتر است ابتدا روش‌های خانگی را به جای استفاده از دارو امتحان کنید. سعی کنید بدون مشورت پزشک از استفاده‌ی دارو نیز اجتناب کنید. سوزش معده در بارداری نیز بسیار رایج است. اگر شما نیز باردار هستید و به سوزش معده دچار شده‌اید پیشنهاد می‌کنیم مطلب علت بروز و روش های درمان سوزش معده در بارداری را مطالعه نمایید.
امیدواریم از این مطلب استفاده کافی را برده باشید. خواهشمندیم در صورتی که تجربه مصرف هرکدام این داروها به عنوان قرص معده را داشته و یا از درمان‌های خانگی استفاده کرده‌اید و دیدگاهی در این باره دارید با دیگر خوانندگان مجله “ستاره“ در قسمت نظرات و پرسش‌ها به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: medicinenet، niddk، selecthealth
