اژدهای کومودو؛ معرفی کامل بزرگترین بزمچه جهان

نام این جانور، انسان را به یاد موجودات افسانه‌ای می‌اندازد. خانواده خزندگان بسیار پرجمعیت و متنوع هستند و در میان آن‌ها می‌توان گونه‌هایی با ابعاد چند سانتی‌متری مانند آفتاب پرست یا گونه‌های مانند اژدهای کومودو (Komodo Dragon) یافت که ابعاد بسیار بزرگ‌تر دارند.

قدمت این مارمولک عظیم‌الجثه بسیار زیاد است و سالیان طولانی است که روی کره زمین زندگی می‌کند. با این وجود جالب است بدانید که تنها ۱۰۰ سال است که توسط بشر شناسایی و کشف شده‌ است. متأسفانه نام «آژدهای کومودو» در میان موجودات در خطر انقراض قرار گرفته و مهم‌ترین دلایل آن را می‌توان انسان‌ها و بلایای طبیعی حاصل از تغییرات اقلیمی زمین دانست.

اژدهای کومودو با نام علمی Varanus Komodoensis شناخته می‌شود و بزرگ‌ترین عضو در خانواده بزمچه‌ها است. نام این مارمولک نیز از نام جزیره‌ای که برای اولین بار در آن مشاهده شده، گرفته شده است. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا اطلاعات جذابی در مورد زیستگاه، تغذیه و نحوی تولید مثل این خزنده غول پیکر را با شما به اشتراک بگذاریم.

 

 

مشخصات ظاهری اژدهای کومودو

ابعاد بدن این خزنده باعث شده تا به عنوان بزرگ‌ترین مارمولک جهان شناخته شود. طول بدن این جانور در طبیعت، تا ۳ متر هم می‌رسد و وزنی معادل ۱۵۰ کیلوگرم خواهند داشت. دم این کومودو به شدت قدرتمند است و در مواقعی که احساس خطر کند، از آن برای دفاع استفاده خواهد کرد.

پوست اژدهای کومودو فلس‌دار بوده و به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری است. این جانور سری صاف و گردنی بلند و قدرتمند دارد. چشم‌های اژدهای کومودو نیز در طرفین سر قرار گرفته‌اند و ابعاد نسبتاً کوچکی دارند.

پاهای کومودو منحنی شکل رشد می‌کنند و بسیار عضلانی هستند. پنجه‌های بلند و نوک تیز این جانور نیز، عمدتاً برای حفر گودال مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

پوزه این مارمولک بزرگ جثه، به شکل گرد بوده و فک و آرواره‌هایی به شدت قدرتمندی دارد. همچنین در دهان این جانور چندین غده وجود دارد که باکتری‌های سمی ترشح می‌کنند؛ بسیاری معتقدند سم ترشح شده در دهان این جانور، یکی از راه‌های شکار و از پا درآوردن طعمه است.

 

 

زیستگاه و طول عمر اژدهای کومودو

اژدهای کومودمو بومی کشور اندونزی است و تنها در جزایر این کشور مشاهده شده است. جزایر کومودو، گیلی داسامی، رینکا، گیلی موتانگ و فلورس از جمله زیستگاه‌های این جانور در کشور اندونزی هستند. در موارد خاصی این جانور در نزدیکی تجمع‌های انسانی و روستاهای این جزایر نیز دیده شده‌اند.

به طور کلی این مارمولک عظیم‌الجثه، زندگی در شرایط آب و هوایی گرم و خشک و دشت‌های باز را ترجیح می‌دهد. بیشترین ارتفاعی که تا به حال یک اژدهای کومودو در آن دیده شده، ارتفاع ۸۰۰ متری است. این جانور زندگی در ارتفاع پایین و مناطق پست‌تر را ترجیح می‌دهد.

این جانور در شرایط طبیعی و به دور از بلایای طبیعی یا دخالت انسانی، می‌تواند تا ۳۰ سال هم عمر کند. البته که بیشتر کومودوها به دلایل مختلف به این سن نخواهند رسید و همین موضوع سبب شده تا نسل آن‌ها در خطر انقراض باشد.

 

 

 آیا در ایران اژدهای کومودور وجود دارد؟

تاکنون گزارشی از بودن این جانور در ایران نشده است.

 

غذای اژدهای کومودو

اژدهای کومودو بزرگ‌ترین شکارچی در جزایر اندونزی است و هیچ حیوان دیگری به عنوان دشمن برای آن‌ها وجود ندارد. این جانور در هر وعده می‌تواند تا ۸۰ درصد وزن خود، غذا بخورد و از هیچ گونه غذایی نمی‌گذرد، حتی گوشت‌های فاسد و خراب!

در رژیم غذایی این جانور گوشت فاسد، باقی مانده شکار دیگر حیوانات، بی‌مهرگان، پرندگان و پستانداران قرار دارند. برای کومودوهایی که به سنین بالاتری می‌رسند و از نظر جثه رشد خوبی داشته‌اند، شکار طعمه‌هایی مانند گوزن و آهو نیز دور از انتظار نیست.

پس از شناسایی شکار، اژدهای کومودو در مکانی مناسب کمین می‌کند و تا زمانی که طعمه در نزدیک‌ترین حالت باشد، اقدامی نخواهد کرد. پاهای قوی و چنگال‌های بلند و نوک تیز این جانور، فرار را برای بیشتر طعمه‌ها غیر ممکن ساخته است. اگر طعمه گاز گرفته شود و حتی قادر به فرار نیز باشد، تنها برای یک روز زنده خواهد ماند و پس از آن سم موجود در گاز کومودو، او را از پای در خواهد آورد.

با وجود این که اژدهای کومودو همه چیز‌خوار است، اما عمده رژیم غذایی آن‌ها را مردار به جای مانده از شکار دیگر حیوانات، تشکیل می‌دهد؛ چرا که این نوع تغذیه، نیاز به صرف انرژی برای شکار و تعقیب طعمه ندارد. بر خلاف بسیار از حیوانات گوشت‌خوار، کومودوها حتی از سم یا استخوان‌های شکار خود هم نمی‌گذرند.

این جانور قوه بینایی و شنوایی چندان خوبی ندارد و همین موضوع باعث شده تا تنها در طول روز اقدام به شکار کند. اصلی‌ترین ابزار آن‌ها برای شناسایی شکار، زبان دو شاخه‌ای است که حکم یک گیرنده بسیار حساس را برای آن‌ها ایفا می‌کند.

تاکنون خبری مبنی بر کشته شدن انسان به واسطه حمله این جانور گزارش نشده، اما به طور کلی کومودو پتانسیل حمله به انسان‌ها را دارد.

 

 

خصوصیات رفتاری اژدهای کومودو

کومودو بزرگ‌ترین عضو خانواده بزمچه‌ها بوده و به عنوان یکی از درنده‌ترین شکارچیان جزایر اندونزی شناخته می‌شود. این جانور توانایی حرکت با سرعت‌ ۲۰ کیلومتر در ساعت را دارد و این قابلیت در هنگام شکار برای آن‌ها بسیار کارآمد خواهد بود.

روش حمله اژدهای کومودو به حیوانات:

اژدهای کومودو در هنگام احساس خطر یا در هنگام شکار، از حرکات دم قدرتمند خود استفاده می‌کند و گاز‌های این جانور به شدت سمی هستند. جالب است بدانید که در بعضی موارد، کومودو با گاز گرفتن طعمه، سم را وارد بدنش می‌کند و طعمه خود را برای کیلومترها دنبال می‌کند تا زمانی که سم اثر کرده و طعمه از پا درآید! فرآیند تعقیب طعمه زخمی با کمک قوه بویایی این جانور امکان‌پذیر است و این قابلیت را دارد که طعمه خود را از فاصله ۱۱ کیلومتری به واسطه بوی بدنش، تشخیص دهد.

 

 

تولید مثل اژدهای کومودو

کومودو نر و ماده در فصل تولید مثل که بین ماه‌های اردیبهشت و مرداد است، شروع به حفر چاله‌ای در میان درختان می‌کنند که به عنوان لانه به کار می‌رود. در بعضی موارد نیز این جانور از لانه متروکه پرندگان استفاده می‌کند.

جفت ماده در شهریور ماه تخم‌گذاری می‌کند و در هر سال حدود ۲۰ تخم گذاشته می‌شود. برای متولد شدن نوزاد‌های کومودو، جفت ماده بایستی برای ۷ یا ۸ ماه روی تخم‌ها بخوابد. عموماً در فصل فروردین که حشرات زیادی برای تغذیه وجود دارند، نوزادان از تخم خارج می‌شوند.

دلیل این که کومودوها در میان درختان و مکان‌هایی با پوشش گیاهی زیاد لانه می‌سازند، حفاظت از تخم‌ها و نوزاد‌های آن‌ها است. نوزاد اژدهای کومودو، به شدت آسیب‌پذیر بوده و ممکن است توسط کومودوهای بالغ یا شکارچیان دیگری خورده شوند.

 

 

ویدئوهای جنگ اژدهای کومودو با حیوانات

ویدئوی جنگ اژدهای کومودو با شیر

 

جنگ اژدهای کومودو با تمساح

 

جنگ اژدهای کومودو با مار

 

حمله اژدهای کومودو به بوفالو

 

نکات آخر

با توجه به این که این جانور در دسته موجودات خونسرد قرار می‌گیرد، بیشترین فعالیت را در طول روز و ما بین ساعت‌های ۶ تا ۱۹ خواهند داشت. با گرم‌تر شدن هوا در جزایر اندونزی، می‌توان اژدهای کومودو را در ساعات میانی روز و ظهرها بیشتر مشاهده کرد که برای آفتاب گرفتن یا شکار بیرون می‌آید.

جالب است بدانید که سم موجود در بزاق این جانور روی هم‌نوعانش هیچ تاثیر ندارد، اما در شکار طعمه‌های دیگر کاملاً مؤثر خواهد بود و شکار را نهایتاً پس از ۲۴ ساعت خواهد کشت. نکته جالب در مورد اژدهای کومودو این است که با وجود جثه بزرگی که دارد، برای شنا در مسافت‌های طولانی و آب‌های عمیق هیچ مشکلی نخواهد داشت و گاهی از این طریق جزیره محل زندگی خود را تغییر می‌دهد.

شما چه اطلاعاتی در مورد این جانور دارید؟ نظرات خود را در پایین همین مطلب با ما در میان بگذارید.