یک نگاه کوتاه به رژیم غذایی بیشتر افراد کافی است تا نقش مرغ‌ها و فرآورده‌های آن‌ها را دریابید. پرورش مرغ صنعتی حتی اگر یک روز با مشکل مواجه شود، یکی از کالاهای اساسی و پرمصرف از دسترس مردم خارج می‌شود. در منو غذایی بسیاری از کافه و رستوران‌ها می‌توانید لیست انواع غذا با مرغ، را ببینید.

از طرفی همانند پرورش شترمرغ، پرورش مرغ نیز می‌تواند به عنوان یک راه عالی برای کسب ‌درآمد، شما را به سوددهی بسیار خوبی برساند. دلیل این موضوع وجود تقاضای دائمی برای تمام محصولات به دست آمده از مرغ است. میزان تقاضای بالا و محبوبیت مرغ تنها محدود به کشور ما نمی‌شود و در سطح جهانی و تمام کشورها، مرغ جایگاه خاصی در رژیم غذایی سالم دارد.

در ادامه با ما باشید تا اطلاعات کاملی در مورد پرورش مرغ ‌تخم‌گذار و مرغ گوشتی در اختیارتان قرار دهیم.   

 

پرورش مرغ تخم‌گذار

سوددهی حاصل از مرغداری در صورتی که در مورد روش اداره آن اطلاعات داشته باشید، می‌تواند بسیار زیاد باشد. خوشبختانه برای محصولات مختلفی که مربوط به مرغ هستند، تقاضا وجود دارد. بنابراین بهتر است پیش از احداث مرغداری، نوع محصولی که قرار است از آن به دست بیاید، مشخص شود؛ تولید تخم مرغ در سطح صنعتی و بزرگ یکی از گزینه‌های پیش رو خواهد بود.

 

 

برای پرورش مرغ تخمگذار عموماً از گونه هیبرید و تجاری سازی شده استفاده می‌شود که از نظر ژنتیکی برای این منظور بهینه شده‌اند. بیشتر آن‌ها از منشا مرغ‌های لگهورن هستند و مشخصات ظاهری نسبتاً متفاوتی با مرغ‌های گوشتی دارند.

مهم‌ترین مشخصه این مرغ‌‌ها را می‌توان قابلیت تخم‌گذاری زیاد در طول دوره زندگی‌شان دانست. گونه‌هایی که برای تخم‌گذاری پرورش داده می‌شوند، بدنی کشیده، گردنی باریک و ظریف، پاهای ظریف و تاج و ریش قرمز رنگ دارند. هر مرغ تخم‌گذار در طول دوره پرورش می‌تواند تا ۲۵۰ تخم بگذارد.

پرورش مرغ ‌ تخم‌گذار از بعضی جهات می‌تواند توجیه اقتصادی بهتری داشته باشد، چرا که این مرغ‌ها غذای کم‌تری مصرف می‌کنند و در برابر عوامل بیماری‌زا و به طور کلی آسیب‌ها، مقاوم‌تر هستند. طول دوره تخم گذاری هر مرغ به چند ماه محدود می‌شود و پس از آن لازم است که گله جدیدی جایگزین شود. لازم به ذکر است که مرغ‌هایی که از نظر اقتصادی دیگر سوددهی ندارند، به کشتارگاه‌ها با قیمت‌های پایین‌تری فروخته می‌شوند.

 

پرورش مرغ گوشتی

پرورش مرغ گوشتی با توجه به سوددهی خوبی که دارد، امروزه در بیشتر استان‌های کشور مورد توجه قرار گرفته و افراد زیادی اقدام به انجام این کار حتی در محیط‌های کوچک و خانه‌ها می‌کنند. به طور کلی دو روش اصلی برای پرورش مرغ گوشتی وجود دارد:

• روش سنتی 
• استفاده از قفس

هر کدام از این دو روش مزیت‌هایی دارند، اما روش پرورش در قفس با توجه به نقاط قوت بیشتری که دارد، محبوب‌تر است. با استفاده از قفس‌های جداگانه برای پرورش جوجه‌ها، بیماری بسیار کم‌تر از روش دیگر گسترش پیدا می‌کند و اگر موردی مشاهده شود، به راحتی قابل جدا کردن از بقیه جوجه‌ها خواهد بود.

به طور کلی پروسه پرورش مرغ‌های گوشتی شامل خرید جوجه‌های یک روزه و پرورش آن‌ها طبق اصول مشخص این کار تا زمانی که به وزن مناسب برای کشتار برسند، می‌باشد. عموماً جوجه‌های یک روزه وزنی معادل ۴۵ گرم خواهند داشت و در طول دوره پرورش وزن نهایی آن‌ها به ۲۵۰۰ گرم یا بالاتر هم خواهد رسید.

 

 

بهترین نژاد مرغ گوشتی

اصلی‌ترین مشخصه در مورد مرغ‌های گوشتی میزان بازدهی آن‌ها در ازای دریافت مقدار معینی تغذیه است. این مرغ‌ها با کم‌ترین میزان غذا می‌توانند بیشترین میزان گوشت را تولید کنند و در زمان کوتاهی برای کشتار و فروش آماده شوند.

در سراسر دنیا از گونه‌های مختلفی به عنوان مرغ گوشتی استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها اصلاح ژنتیکی (Genetic Modified) شده‌اند و بازدهی بهتری در طول دوره پرورش خود دارند. در ادامه این مطلب چند مورد از شناخته‌شده‌ترین این نژاد‌ها را عنوان خواهیم کرد.

1. راس
2. کوشین
3. برهما
4. دورکینگ
5. مالینز بلژیکی
6. استایرس

گونه‌های عنوان شده به عنوان معروف‌ترین، پربازده‌ترین و بهترین نژاد پرورش مرغ گوشتی شناخته می‌شوند، اما نژادهای هیبریدی دیگری نیز وجود دارند. هر کدام از ۶ گونه اصلی مرغ‌های گوشتی ذکر شده، مربوط به یک کشور خاص هستند؛ برای مثال گونه برهما متعلق به کشور هند و گونه دورکینگ متعلق به کشور فرانسه است.

از جمله گونه‌های هیبریدی که کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به آربورایکرز، کاپ، پلاس یا هوبارد اشاره کرد. این مرغ ‌‌ها با این وجود که از نظر ژنتیکی اصلاح شده هستند، به نسبت ۶ گونه اصلی تولید گوشت و بازدهی کم‌تری دارند. مرغ‌هایی مانند کوشین، استایرس می‌توانند در طول بازه تقریباً ۴۵ روزه به وزنی معادل ۳.۵ تا ۴ کیلوگرم برسند.

 

پرورش مرغ ارگانیک

شاید تا به حال عبارت «پرورش سبزیجات ارگانیک» به گوشتان خورده باشد. تا همین چند سال پیش پرورش ارگانیک تنها محدود به گیاهان می‌شد، اما با پیشرفت‌هایی که در زمینه پرورش دام و طیور اتفاق افتاده است، استفاده از اصول پرورش ارگانیک در این حوزه نیز به چشم می‌خورد.

دلیل گسترش استفاده از روش‌های ارگانیک برای پرورش دام یا گیاهان در واقع به سلامت این محصولات بازمی‌گردد. پارامترهای اصلی و اصول پایه در پرورش ارگانیک مرغ با پرورش ارگانیک گیاهان یکسان است و در هر دو آن‌ها به عدم استفاده از مواد افزودنی، مکمل‌های شیمیایی و مواد این چنینی اشاره شده است.

یکی دیگر از مسائلی که در پرورش مرغ یا طیور دیگر به شکل صنعتی به شدت مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد، امور مربوط به رفاه و رفتارهای اجتماعی آن‌ها است. در پرورش ارگانیک یکی از اصلی‌ترین موضوعات، ایجاد شرایطی است که طیور در آن بتوانند قابلیت انجام فعالیت‌های زیادی را داشته باشند.

 

 

چه تفاوتی میان پرورش ارگانیک و تمام صنعتی وجود دارد؟

بر خلاف سالن‌های پرورش مرغ صنعتی که تعداد زیادی جوجه در کنار هم پرورش داده می‌شوند و امکان حرکت به صورت آزادانه را ندارد در پرورش ارگانیک سعی شده تا فضای بیشتری برای حرکات آزادانه در اختیار مرغ‌ها قرار گیرد.

یکی از استانداردهایی که برای احداث سالن پرورش مرغ ارگانیک باید مورد توجه قرار گیرد، این است که در فصول گرم سال حتماً گله باید به فضایی آزاد برای هواخوری دسترسی داشته باشند.

اصلی‌ترین پارامتری که باعث شده محصولات ارگانیک تا این حد سالم‌تر از دیگر محصولات تولید شده شوند، عدم استفاده از هر گونه افزودنی‌های مصنوعی است. این موضوع به شدت مورد توجه است و اگر یک مزرعه پرورش مرغ ارگانیک برای یک بار هم از این مواد استفاده کند، پروانه فعالیتش باطل خواهد شد.

شاید به نظر برسد که طول دوره در این روش پرورش چندین برابر بیشتر از روش‌های معمول و صنعتی باشد، اما این گونه نیست. برای مرغ‌های گوشتی طول دوره برای یک جوجه یک روزه تا زمانی که به وزن مناسب کشتار برسد، تنها ۸۱ روز خواهد بود.

در طول این بازه زمانی جوجه‌ها با استفاده از مواد کاملاً ارگانیک تغذیه می‌شوند تا هیچ گونه مواد شیمیایی وارد بدن آن‌ها نشود. هم‌چنین رعایت اصول بهداشتی و مراقبتی در پرورش ارگانیک به شدت مورد توجه است. بر خلاف روش‌های صنعتی که جوجه‌های بیمار از گله جدا و کشته می‌شوند، در شیوه ارگانیک بایستی جوجه یا مرغ بیمار از گله جدا شده و تحت درمان قرار گیرد و کشتار به عنوان آخرین راه حل تلقی می‌شود.

 

 

تجهیزات مورد نیاز برای پرورش مرغ

مهم‌ترین موضوع پیش از اقدام به احداث یک سالن پرورش مرغ، کسب اطلاعات کامل در مورد این حرفه است. با وجودی که این کار سوددهی خوبی دارد و برگشت سرمایه در این روش بسیار سریع است، اما باید دقت داشته باشید که امکان ضرر نیز وجود دارد. 

چه زمانی ممکن است در پرورش مرغ دچار ضرر مالی شوید؟ 

برای افرادی که تخصصی در این حوزه نداشته‌اند و اقدام به احداث یک مرغداری کرده‌اند، این امکان بسیار بیشتر خواهد بود. به طور کلی پروسه پرورش مرغ‌های گوشتی یا تخم‌گذار چندان دشوار نیست و تنها نیاز به کمی اطلاعات تخصصی خواهد داشت.

بخش مهمی از این اطلاعات مربوط به تجهیزاتی است که در یک سالن پرورش مرغ باید وجود داشته باشند. برای رفع نیازهای مختلف بایستی تجهیزاتی متفاوتی به کار گرفته شوند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

۱. دانخوری

بخش بزرگی از هزینه‌های این کسب و کار مربوط به تهیه و توزیع غذاها است. به طور کلی دو نوع دانخوری وجود دارند که اتوماتیک و دستی نام دارند. با توجه به هزینه‌های بالای تهیه غذا برای طیور، بهتر است از روش اتوماتیک که هدر رفت کم‌تری دارد، کمک بگیرید.

۲. آبخوری

نیازهای اولیه مرغ‌های گوشتی یا تخم‌گذار، طبیعتاً غذا و آب آن‌ها است. هر چه میزان دسترسی به این دو مورد برای طیور آسان‌تر و بیشتر باشد در آخر خروجی و نتیجه کار بهتر و سودآورتر خواهد بود. یکی از به صرفه‌ترین انواع آبخوری را می‌توان آبخوردی قطره‌ای دانست که به ازای هر ۱۰ تا ۱۵ مرغ، به یکی از آن‌ها نیاز خواهد بود.

۳. وسایل گرم‌کننده و تهویه هوا

شرایط دمایی مرغداری قطعاً تاثیر مستقیمی بر کیفیت محصولات نهایی و هم‌چنین مقدار آن‌ها خواهد داشت. پس بهتر است در فصول سرد سال از وسایل گرم‌کننده و در فصل‌های گرم سال از تهویه مناسبی برای سالن استفاده کنید.

۴. دستگاه مرغ مادر مصنوعی

این دستگاه شرایطی را برای جوجه‌های ایجاد می‌کند که شبیه به شرایط نگهداری توسط مادر آن‌ها است. هر کدام از این دستگاه‌ها برای ۲۰۰ جوجه کافی خواهد بود.

۵. دماسنج و رطوبت سنج

این دو وسیله با وجود قیمت پایینی که دارند، می‌توانند در بهبود شرایط تهویه سالن پرورش بسیار کمک کننده باشند. نکته مهم در استفاده از این تجهیزات را می‌توان محل نصب آن‌ها دانست که باید به درستی در قسمت‌های مختلف سالن قرار گیرند.

تجهیزات دیگری نیز برای پرورش مرغ نیاز خواهد بود که به عنوان تجهیزات جانبی شناخته می‌شوند؛ فرغون، جارو، سطل، بیل، سرتاس یا شن کش از جمله این وسایل جانبی هستند.

 

شرایط مطلوب برای پرورش مرغ

اگر قصد دارید از پرورش مرغ به سوددهی خوبی برسید و سرمایه‌گذاری‌ شما بی نتیجه نماند باید همواره شرایط مناسبی را برای گله مرغ‌ها فراهم کنید. این شرایط به چند بخش مجزا تقسیم می‌شوند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

 

 

بستر پرورش مرغ

بستری که برای پرورش مرغ استفاده می‌شود، باید به طور کلی نرم، خشک و فاقد گرد و خاک باشد. در بیشتر مرغداری‌ها از موادی مانند پوشال، کاه، سبوس، خرده ذرت یا خاک اره برای این منظور استفاده می‌شود.

نور

نوردهی مناسب به نحوی است که باید در تمام سطح سالن به یک اندازه باشد. میزان نوردهی به جوجه با توجه به سن‌ آن‌ها متغیر است و باید به این موضوع دقت داشته باشید.

تهویه

لازم است که فن‌ها و دستگاه‌های تهویه مطبوع پرقدرتی استفاده کنید که در تمام طول روز بتوانند تهویه هوای سالن را انجام دهند.

دمای سالن

میزان دمای سالن برای جوجه‌ها در سنین مختلف، متغیر است و عموماً در سنین پایین‌تر به دما‌های بالاتر نیاز خواهند داشت. این میزان به مرور و درجه به درجه کاهش خواهد یافت.

 

 

سخن آخر

یکی از اولین مواردی که می‌تواند در موفقیت نهایی و فروش یک مرغداری اثر گذاری باشد، تهیه جوجه‌هایی از نژاد شناخته شده است؛ این مرغ‌ها می‌توانند در مدت زمان کوتاه‌تری به مرحله تخم گذاری یا کشتار برسند. از طرفی میزان تلفات و مرگ و میز در نژاد‌های معروف کم‌تر است و این موضوع در نهایت می‌تواند از ضررهای پیش‌بینی نشده جلوگیری کند.

در این مقاله بررسی کوتاهی در مورد پرورش مرغ ‌ گوشتی، تخم‌گذار و ارگانیک داشتیم که می‌تواند به عنوان شروعی برای آشنایی با هر یک از این روش‌ها مناسب باشد. دقت داشته باشید که برای اقدام به راه‌اندازی یک مرغداری لازم است اطلاعات بسیار جامع‌تری را کسب کنید که به صورت دقیق به هر یک از اصول آن کار پرداخته است.