همه چیز در رابطه با لخته شدن خون در پا

ستاره | سرویس سلامت – تا به حال چیزی در رابطه با لخته شدن خون در پا شنیده‌اید؟ ترومبوز ورید عمقی (DVT) وضعیتی جدی است که وقتی یک لخته خون در رگ‌های عمقی بدن شما ایجاد می‌شود، رخ می‌دهد. لخته خون، در واقع به حالت جامد درآمده و اغلب در ران یا قسمت‌های پایینی پا تجمع می‌کند، اما این اتفاق ممکن است در نقاط دیگری از بدن نیز رخ دهد. این بیماری به نام‌های دیگری مثل «ترومبو آمبولی»، «سندروم پس از ترومبوتیک» و «سندروم پس از فلبیت» نیز شناخته می‌شود.

علائم لخته شدن خون در پا؛ درد و تورم

براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در تقریبا نیمی از افرادی که به ترومبوز ورید عمقی مبتلا هستند، علائم زیر پدیدار می‌شود:

• تورم در پا، مچ پا یا ساق پا که معمولا در یک سمت بدن رخ می‌دهد.
• درد و گرفتگی در ناحیه‌ی دچار مشکل، که اغلب از ماهیچه پشت ساق پا شروع می‌شود.
• درد شدید و بدون دلیل در پا و مچ پا احساس می‌شود.
• گرم‌تر شدن ناحیه‌ای از پوست که به نظر می‌رسد تحت تاثیر بیماری است.
• پوست روی ناحیه آسیب دیده رنگ پریده شده یا به رنگی مایل به قرمز یا آبی درمی‌آید.

لخته شدن خون در رگ‌ها به این دلیل خطرناک است که ممکن است فرد، تا زمانی که به علت آمبولی ریوی (لخته شدن خون در ریه) به اورژانس مراجعه نکند، متوجه حضور بیماری نشود. آمبولی ریوی زمانی رخ می‌دهد که لخته‌ی خون از پا یا بازو به ریه منتقل می‌شود. هنگامی که شریان ریه مسدود شود، ممکن است زندگی فرد تهدید شود و به مراقبت‌های ویژه نیاز باشد.

علت لخته شدن خون در پا؛ کاهش تحرک یا آسیب دیواره رگ‌ها

لخته شدن خون در یک ورید، موجب جلوگیری از گردش صحیح خون در بدن می‌شود. این لختگی ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. عللی از قبیل:

• آسیب دیدن دیواره‌ی رگ‌های خونی، می‌تواند جریان خون را محدود یا مسدود کند؛ در نتیجه لخته ایجاد می‌شود.
• ممکن است در حین عمل جراحی به رگ‌های خونی آسیب وارد شود و در نتیجه لخته شدن خون رخ دهد.
• استراحت در تخت، با حرکت کم یا نبود حرکت، بعد از یک عمل جراحی نیز می‌تواند خطر ایجاد لخته خون را افزایش دهد.
• کاهش تحرکت یا عدم تحرک؛ هنگامی که فرد به صورت طولانی می‌نشیند، ممکن است لخته خون در قسمت‌هایی از پا، به خصوص در نواحی پایین‌تر، شکل بگیرد. اگر به مدت طولانی بی‌حرکت هستید، جریان خون در پای شما کند و باعث لخته می‌شود. 
• مصرف برخی دارو‌های خاص احتمال لخته شدن خون در داخل رگ‌ها را افزایش می‌دهد.

درمان لخته شدن خون در پا؛ از دارو تا جراحی

لخته شدن خون در پا یا به طور کلی DVT یک بیماری جدی است که اگر علائم آن را تجربه می‌کنید، باید به سرعت به پزشک مراجعه نمایید. درمان‌های ترومبوز ورید عمقی، بر کنترل رشد لخته تمرکز دارند. به علاوه، پزشک برای جلوگیری از آمبولی ریوی نیز اقداماتی انجام خواهد داد.

۱. درمان با دارو

پزشک شما ممکن است دارو‌هایی که خون را رقیق می‌کنند مانند هپارین، وافارین، آنوکساپارین یا فونداپارینوک تجویز کند. این موجب می‌شود تا لخته شدن خون دشوارتر شود. همچنین لخته‌های موجود در رگ را تا حد ممکن کوچک نگه می‌دارد و احتمال ایجاد لخته‌های جدید را کاهش می‌دهد.

در صورتی که رقیق‌کننده‌ها عمل نکنند یا بیماری شما شدید باشد، پزشک احتمالا از دارو‌های ترومبولیتیک استفاده خواهد کرد. همچنین، افرای که به DVT فوقانی مبتلا هستند ممکن است از مزایای این دارو‌ها بهره‌مند شوند. دارو‌های ترومبولیتیک، با خرد کردن لخته‌های خون عمل می‌کنند. این دارو‌ها به صورت داخل وریدی تزریق می‌شوند.

۲. پوشیدن جوراب‌های فشرده‌سازی

اگر احتمال بالایی وجود دارد که به لخته‌ی خون در پا یا سایر نقاط بدن مبتلا شوید، پوشیدن جوراب‌های فشرده‌سازی می‌توانند از ورم جلوگیری کنند و احتمال ابتلا به DVT را کاهش دهند. این جوراب‌ها درست به زیر زانو یا بالای آن می‌رسند و احتمال دارد پزشک توصیه کند که هر روز این جوراب‌ها را بپوشید. 

۳. استفاده از فیلتر

۴. جراحی برای از بین بردن لخته

پزشک شما ممکن است برای از بین بردن لخته خون در پا یا بازو، عمل جراحی انجام دهد. جراحی معمولا فقط زمانی توصیه می‌شد که لخته‌های خون زیاد یا موجب مشکلات جدی شده باشند. در طی جراحی، پزشک رگ‌های خونی را برش می‌زند و محل لخته خون را مکانیابی و آن را حذف می‌کند. سپس، وی رگ و بافت را ترمیم می‌کند.

در بعضی موارد، پزشک همچنین ممکن است از یک ابزار بادکنکی برای باز نگه‌داشتن رگ‌ها و برداشتن لخته استفاده کند. سپس هنگامی که لخته را پیدا کرد، ابزار را برمی‌دارد. جراحی بدون خطر نیست، بنابراین بسیاری از پزشکان تنها در صورت نیاز شدید از این روش استفاده می‌کنند. خطرات این روش درمانی عبارت است از عفونت، آسیب به رگ‌های خونی و خونریزی بیش از حد.

ورزش برای پیشگیری یا از بین بردن لخته خون در پا

هرچه بیشتر بنشینید، احتمال ایجاد لخته خون بیشتر می‌شود. اگر مجبور هستید که مدت طولانی بی حرکت بمانید، نرمش‌هایی هستند که می‌توان در حالت نشسته انجام داد تا پا‌ها در حرکت باشند و گردش خون مختل نشود.

۱. کشیدن زانو

پای خود را خم کنید و زانو را به سمت قفسه سینه بکشید. زانو را در آغوش بگیرید تا کشش بیشتری احساس شود. این وضعیت را چند ثانیه حفظ کنید و سپس به حالت اولیه بازگردید. این کار را برای پای دیگر نیز تکرار کنید. چندین بار کشش‌ها را انجام دهید.

۲. تمرین پمپ

کف پا‌های خود را صاف روی زمین قرار دهید، به گونه‌ای که سینه‌ی پا کاملا روی زمین قرار گیرد. پاشنه را بالا بکشید و چند ثانیه نگه دارید، سپس پاشنه را روی زمین بگذارید و سینه‌ی پا را در حالی که پاشنه روی زمینه است، به سمت بالا بکشید. چند ثانیه بمانید و سپس پا را روی زمین بگذارید. این حرکت را ۳ بار برای هر پا تکرار کنید.

۳. گردش مچ پا

هر دو پا را از روی زمین بلند کنید. با کمک نوک انگشتان پا، چند دایره در هوا بکشید. سپس جهت حرکت را تغییر دهید. این تمرین را چندبار تکرار کنید.

آیا زالو درمانی برای درمان DVT موثر است؟

شرایط و بیماری‌های گوناگونی هستند که در آن‌ها می‌توان از زالو درمانی استفاده کرد. افرادی که ممکن است از مزایای این روش درمانی بهره‌مند شوند شامل کسانی می‌شوند که به دلیل دیابت دچار قطع عضو شده‌اند، افرادی که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند یا کسانی که تحت جراحی زیبایی قرار گرفته‌اند و در معرض خطر از بین رفتن بافت‌های نرم هستند. استفاده از زالو همچنین برای درمان واریس نیز رواج دارد.
کسانی که به کم خونی و بیماری‌های مربوط به لخته خون در شریان‌ها مبتلا هستند، نباید از این روش استفاده کنند. از آنجا که DVT نیز در رگ‌ها و شریان‌های عمقی بدن رخ می‌دهد، نمی‌تواند توسط زالو مورد درمان قرار گیرد.

درمان DVT در خانه

هنگامی که لخته خون در پا تشخیص داده شود، پزشک طبق آنچه گفته شد، اقدام به درمان خواهد کرد. اما شما برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری یا ابتلای دوباره به آن می‌توانید از نکات زیر پیروی کنید:

• بیشتر پیاده‌روی کنید؛ پیاده‌روی‌های مکرر بهتر از یک پیاده‌روی طولانی است.
• از جوراب فشرده‌سازی استفاده کنید.
• پا‌ها را صاف روی زمین قرار دهید تا لخته خون به سمت بالا حرکت نکند.
• بیشتر زنجبیل، مواد غذایی حاوی ویتامین E، سیر، اسید‌های چرب امگا ۳ و دارچین مصرف کنید. تمامی این مواد از غلظت خون و در نهایت لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند.

ارتباط DVT و سرطان

ارتباط میان DVT و سرطان، دو طرفه است. اگر مبتلا به سرطان هستید، بیشتر ممکن است به لخته خون در پا یا دست مبتلا شوید و اگر به DVT دچار هستید، احتمال ابتلایتان به سرطان بیشتر می‌شود. سلول‌های سرطانی به بافت بدن آسیب می‌رسانند و این منجر به ورم و لخته شدن خون می‌گردد. همچنین تومور‌ها ممکن است موجب ایجاد لخته و تولید برخی مواد شیمیایی شوند. همزمان شیمی درمانی که بخش مهمی از درمان سرطان است، شانس ابتلا به این بیماری را بیشتر می‌کند و ممکن است به رگ‌های خونی یا پروتئین‌های خاص خون آسیب برساند.

سخن پایانی

شما چه فکر می‌کنید؟ اگر تجربه‌ای در زمینه‌ی این بیماری دارید، آن را با ما و همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: healthline1 ,healthline2 , healthline3