نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 17 آبان 1400
ستاره| سرویس سلامت – رابطه‌ی جنسی محافظت نشده داشته‌اید؟ قرص پرونتزا یک گزینه‌ی اثبات شده برای کمک به زنان در جلوگیری از بارداری است. این قرص درست مانند بسیاری دیگر از قرص‌های ضدبارداری عمل می‌کند، تنها با دوز بالاتر. عملکرد این قرص ضد بارداری، جلوگیری از آزاد شدن تخمک از تخمدان است. اما همچنین می‌تواند از لقاح یک تخمک آزاد شده یا اتصال یک تخمک بارور به رحم شما جلوگیری کند. با توجه به گزارشات، داروی پرونتزا می‌تواند شانس بارداری شما را پس از یک رابطه جنسی محافظت نشده، به طور قابل توجهی کاهش دهد؛ به طوری که از هر ۸ زنی که احتمال می‌رود باردار شوند، ۷ نفر می‌توانند با مصرف این قرص از آن جلوگیری کنند. ما در این مطلب به موارد مصرف، عوارض جانبی و سایر اطلاعات ضروری در رابطه با قرص اورژانسی پرونتزا می‌پردازیم.
قرص اورژانسی پرونتزا چیست؟
قرص پرونتزا، یک داروی پیشگیری از بارداری اضطراری است که پس از رابطه جنسی محافظت نشده یا هنگامی که سایر روش‌های کنترل بارداری دچار اشکال می‌شوند (مثل پاره شدن کاندوم یا فراموش کردن دو قرص ضد بارداری)، مصرف می‌شود. این قرص ضد بارداری اضطراری همچنین ممکن است برای اهدافی بجز آنچه در راهنمای این دارو ذکر شده‌است، تجویز شود. برای جلوگیری فوری و اورژانسی از بارداری ناخواسته، خواندن این مقاله در ستاره پیشنهاد می‌شود.
چه زمانی باید قرص پرونتزا را مصرف کرد؟
اگر رابطه‌ی جنسی محافظت نشده داشته‌اید، همین حالا این قرص را بخورید. تا ۷۲ ساعت پس از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده، همچنان می‌توان این دارو را مصرف کرد. اگرچه سازندگان آن می‌گویند هرچه زودتر آن را مصرف کنید موثرتر است. متخصص زان و زایمان دانشکده ییل، دکتر «مری جین مینکین» می‌گوید: «مهم‌ترین چیزی که زنان باید بدانند این است که اگر در معرض خطر بارداری هستند، باید سریعا این قرص اضطراری را مصرف کنند. این دارو بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک عرضه می‌شود.»
توجه داشته باشید که اگر می‌بینید نیاز به استفاده از قرص صبح روز بعد، برای شما به دفعات اتفاق می‌افتد، با پزشک خود در رابطه با روش‌های بهتر کنترل بارداری، مانند IUD، صحبت کنید. این می‌تواند شما را از اضطراب زیاد در طولانی مدت محافظت کند.
توجه داشته باشید که اگر می‌بینید نیاز به استفاده از قرص صبح روز بعد، برای شما به دفعات اتفاق می‌افتد، با پزشک خود در رابطه با روش‌های بهتر کنترل بارداری، مانند IUD، صحبت کنید. این می‌تواند شما را از اضطراب زیاد در طولانی مدت محافظت کند.
توجه!اگر تخمک بارور شده به رحم وصل شده باشد، قرص پرونتزا در جلوگیری از بارداری موثر نخواهد بود. همچنین برخی دارو‌ها مانند دارو‌های تشنج، سل یا HIV اثرات این دارو را کاهش می‌دهند؛ بنابراین این موضوع را قبل از مصرف با پزشک داروساز مطرح کنید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله اطلاعات دارویی قرص پلن بی؛ داروی ضد بارداری اورژانسی را نیز در ستاره مطالعه کنید.
نکات مهم پیش از مصرف پرونتزا
- اگر در حال حاضر باردار هستید، از مصرف این دارو خودداری کنید. قرص پرونتزا بارداری که از قبل آغاز شده باشد را از بین نمی‌برد. (هنگامی که تخم بارور شده به رحم متصل شده‌باشد).
- مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۷ سال مجاز نیست.
- اگر به دارو حساسیت دارید، از خوردن آن اجتناب کنید.
- پیش از مصرف در رابطه با دارو‌هایی که مصرف می‌کنید (دارو‌های HIV، تشنج و …) با داروساز صحبت کنید.
- قرص پرونتزا، یک داروی پیشگیری از بارداری اضطراری است و برای کنترل بارداری در حالت عادی و به صورت روال در نظر گرفته نشده‌است، بنابراین از مصرف آن بدین منظور خودداری کنید. در عوض با پزشک خود راجع به روش‌های پیشگری از بارداری مناسب، سوال کنید.
- پرونتزا ممکن است تولید شیر مادر را کم کند. در صورت شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.
- قرص پیشگیری از بارداری پرونتزا، شما را از بیماری‌های مقاربتی، نظیر HIV و ایدز محافظت نمی‌کند. استفاده از کاندوم تنها راه محافظت از این بیماری‌هاست. از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده خودداری کنید
نحوه مصرف داروی پرونتزا
- برای مصرف پرونتزا دقیقا مطابق دستورالعل برچسب یا طبق آنچه پزشک به شما گفته است، عمل کنید. این دارو باید در اولین فرصت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده، و حداکثر تا ۷۲ ساعت بعد از آن مصرف شود. در صورتی که تا ۲ ساعت بعد از مصرف این دارو، استفراغ کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. قرص دوم را بدون مشورت با پزشک دریافت نکنید.
- سه هفته بعد از خوردن قرص پرونتزا به پزشک خود مراجعه نمایید. پزشک شما باید تائید کند که باردار نیستید و این دارو اثرات سوء نداشته است. اگر پریود شما ۱ هفته به تعویق افتاد، ممکن است باردار باشید. تست بارداری انجام دهید و در صورت بارداری به پزشک خود مراجعه نمایید.
- دارو را در دمای اتاق، به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.
عوارض جانبی قرص پرونتزا
در صورت بروز هریک از علائم واکنش زیر به پزشک مراجعه کنید:
- کهیر
- تنفس دشوار
- تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
اگر درد شدید در معده یا ناحیه تحتانی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید و در صورت نیاز به اورژانس مراجعه کنید. این می‌تواند نشانه‌ی بارداری خارج از رحم باشد. این یک مورد اورژانسی است که باید سریعا تحت درمان قرار گیرد. عوارض جانبی رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد خفیف شکمی
- درد پستان یا حساسیت در ناحیه سینه
- حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- سردرد، سرگیجه
- احساس خستگی
- تغییر در دوره‌های قاعدگی
چه دارو‌هایی با قرص پرونتزا تداخل دارند؟
برخی دارو‌ها می‌توانند موجب کاهش اثر قرص ضد بارداری پرونتزا شوند. اگر از دارو‌های زیر استفاده می‌کنید، پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید:
- افاویرنز
- رفامیین
- دارو‌های تشنج – کاربامازپین، فلبامات، فسفنیتوئین، فئوباربیتال، فنیتوئین، پریمیدون.
این یک لیست کامل از دارو‌هایی که ممکن است با پرونتزا تداخل داشته باشند نیست. این دارو می‌تواند همچنین با برخی ویتامین‌ها و محصولات گیاهی نیز مشکل ایجاد کند.
برخی از عوارض جانبی پرونتزا عموما نیازی به مراقبت‌های ویژه‌ی پزشکی ندارند. این عوارض احتمالا با تنظیم شدن دارو با بدن و در طول زمان از بین خواهند رفت. همچنین، ممکن است متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما بتواند در مورد راه‌های جلوگیری از برخی از این عوارض و کاهش اثرات آن‌ها به شما کمک کند. اگر هریک از عوارض جانبی زیر ادامه یافت یا شما را دچار مشکل کرد، به پزشک معالج خود مراجعه نمایید:
- درد شکم یا معده
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- حساسیت در ناحیه سینه
- خستگی یا ضعف غیرعادی
- استفراغ
- و در موارد نادر، اسهال
سخن پایانی
به خاطر داشته باشید که این قرص و هر داروی دیگری را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. قرص خود را هرگز با فرد دیگری به اشتراک نگذارید و تنها مطابق با دستور پزشک از آن استفاده نمایید. همواره قبل از مصرف هر دارویی، با پزشک خود مشورت کنید؛ چرا که اثرات دارو‌ها ممکن است برای شما متفاوت باشد. در نهایت امیدواریم که خواندن این مطلب، برای شما مفید بوده باشد. در رابطه با جلوگیری از بارداری ناخواسته، مطالب راهنمای پیشگیری از بارداری و نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری را بخوانید. شما می‌توانید تجربیات و نظرات خود را در رابطه با قرص پرونتزا و موارد مرتبط با آن، در قسمت «پرسش و پاسخ» با ما به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: drugs ،womenshealthmag
