نویسنده: رویا سهرابی
بروزرسانی: ۲۳ مرداد ۱۴۰۱
ستاره | سرویس سلامت – بسیاری از مردان رگ‌های بزرگی در کیسه بیضه دارند؛ پزشکان این رگ‌ها را واریکوسل می‌نامند. بسیاری از مردان مبتلا به واریکوسل علائمی ندارند، اما برخی ممکن است دچار مشکلات باروری باشند. واریکوسل بیماری شایعی است و ۱۰ الی ۱۵ درصد آقایان را درگیر می‌کند. پزشکان در مورد رابطه بین واریکوسل و ناباروری بحث‌های بسیاری کرده‌اند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که درمان واریکوسل ممکن است نتایج حاصل از باروری را بهبود بخشد؛ اما شواهد موجود ضعیف هستند و پزشکان باید تحقیقات بیشتری انجام دهند. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم آیا واریکوسل روی باروری تاثیر می‌گذارد و چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد.
واریکوسل چیست؟
واریکوسل زمانی اتفاق می‌افتد که سیاهرگ‌های درون کیسه بیضه متورم شده و دچار پیچ‌خوردگی شوند. تورم شامل بزرگ شدن بالای بیضه بدون تغییر رنگ است. این بیماری از واریکوسل خفیف (گرید ۱) تا واریکوسل گرید ۳ را در بر می‌گیرد.
شبکه پامپینی فرم (pampiniform plexus) گروهی از رگ‌های داخل کیسه بیضه را شامل می‌شود. این رگ‌ها قبل از سفر به شریان بیضه که خون بیضه‌ها را تأمین می‌کند، به خنک کردن خون کمک می‌کنند.
اگر بیضه‌ها خیلی گرم باشند، نمی‌توانند اسپرم سالم ایجاد کنند. سلامت اسپرم در باروری تأثیر می‌گذارد، بنابراین ضروری است که رگ‌ها خون را خنک کنند.
بیشتر افراد مبتلا به واریکوسل علائمی ندارند، اما برخی ممکن است مشکلات باروری را تجربه کنند.
وقتی شخصی واریکوسل دارد، ممکن است تورم و حساسیت کیسه بیضه را تجربه کند.
رابطه واریکوسل و ناباروری؛ آیا واریکوسل باعث ناباروری می‌شود؟
بیشتر مردانی که واریکوسل دارند از نظر باروری مشکلی ندارند. با این حال، نرخ ناباروری در بین افراد مبتلا به واریکوسل، بسیار بیشتر از افرادی است که واریکوسل ندارند. این تفاوت ممکن است به این دلیل باشد که واریکوسل در توانایی بدن در تهیه و ذخیره اسپرم اختلال ایجاد می‌کند.
مطالعاتی که در سال ۲۰۱۴ روی ۸۱۶ مرد دارای مشکل ناباروری انجام شد، نشان داد که تقریبا یک سوم آن‌ها واریکوسل داشتند. این فرکانس نشان می‌دهد که واریکوسل گاهی اوقات، اما نه همیشه، یکی از عوامل ناباروری محسوب می‌شود.
به نظر شما، آیا درمان واریکوسل می‌تواند باروری را بهبود ببخشد؟
یک بررسی متا آنالیز در سال ۲۰۱۲ نشان داد که درمان واریکوسل ممکن است باعث بهبود باروری شود، به خصوص اگر علت ناباروری زوجین ناشناخته باشد. با این حال، محققان بر این باورند که شواهد ضعیفی در دسترس است؛ بنابراین لازم است تحقیقات بیشتری انجام شود.
نگرانی اصلی در مورد واریکوسل این است که ممکن است برآمدگی رگ‌ها به اسپرم‌ها آسیب بزند و باعث کاهش تعداد آن‌ها شود. در افرادی که تعداد اسپرم متوسطی دارند، بعید است واریکوسل موجب ناباروری شود.
وقتی یک زوج نمی‌توانند بچه‌دار شوند، انجام انواع آزمایش‌ها از جمله شمارش اسپرم بسیار حیاتی است و فرض بر این نیست که لزوما واریکوسل تنها علت آن است.
علل و عوامل خطرساز
واریکوسل زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌ها در کیسه بیضه بزرگ شوند. هر رگ دارای دریچه‌ای است که مانع از گردش خون به سمت عقب می‌شود، اما گاهی اوقات این دریچه از کار می‌افتد. چنین کاری باعث برگشت خون می‌شود، در نتیجه به رگ آسیب می‌رسد و تورم ایجاد می‌شود.
پزشکان به طور کامل نمی‌دانند چه عواملی باعث از بین رفتن دریچه‌ها و ایجاد واریکوسل می‌شوند. آن‌ها شایع هستند و معمولا به این معنی نیست که فرد دارای یک مشکل اساسی در زمینه سلامتی است.
تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۴ نشان داد که استعمال سیگار ممکن است یک عامل خطر برای واریکوسل باشد، زیرا به رگ‌های خونی فرد آسیب می‌رساند. (در افراد سیگاری چه بیماری‌هایی شایع‌تر است؟)
مطالعه دیگری نشان داد که هیچ ارتباطی بین الکل یا اشتغال و واریکوسل وجود ندارد. به ندرت، رشد شکم می‌تواند بر رگ‌ها فشار وارد کند و باعث ایجاد واریکوسل شود. این مسئله در مردان بالای ۴۵ سال سن رایج است. در بسیاری از افراد، واریکوسل علت ظاهری ندارد.
تشخیص
اکثر مردانی که واریکوسل دارند، چیز غیرعادی را متوجه نمی‌شوند، اگرچه برخی از افراد احساس سنگینی یا لرزهای گاه به گاه را در کیسه بیضه تجربه می‌کنند. بسیاری از مبتلایان تنها پس از تجربه مسائل ناباروری، متوجه واریکوسل می‌شوند. پزشک اغلب می‌تواند در طول معاینه فیزیکی، با نگاه کردن به کیسه بیضه و تورم و رگ‌های غیرمعمول خونی، واریکوسل را تشخیص دهد.
اگر پزشک به واریکوسل مشکوک باشد، از شما می‌خواهد سونوگرافی بیضه انجام دهید، سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری بدون درد است که به پزشک اجازه می‌دهد رگ‌های داخل کیسه بیضه را مشاهده کند.
اگر فرد در باروری مشکل داشته باشد، پزشک ممکن است برای بررسی کیفیت اسپرم، آنالیز مایع منی را نیز ترتیب دهد.
درمان واریکوسل
واریکوسل‌هایی که علائم ایجاد نمی‌کنند، نیازی به درمان ندارند. واریکوسل تنها زمانی نیاز به درمان دارد که:
- یک مرد دچار واریکوسل، تعداد اسپرم کم یا سایر مشکلات اسپرم را داشته باشد.
- واریکوسل باعث درد یا تورم شود.
- یک زوج، ناباروری غیرقابل توضیح دارند و مرد مبتلا به واریکوسل است.
وقتی افراد تصمیم به درمان می‌گیرند، دو گزینه متفاوت پیش رو دارند:
آمبولیزاسیون
آمبولیزاسیون نوعی جراحی است که طی آن به طور موقت جریان خون را قطع می‌کنند. پزشک می‌تواند این روش درمانی را در مطب خود با بی‌حسی موضعی انجام دهد، به این معنی که فرد دردی را احساس نمی‌کند.
در حین آمبولیزاسیون، پزشک سوزن را معمولا از طریق کشاله ران وارد می‌کند. گاهی اوقات، ممکن است سوزن از طریق گردن وارد شود. سوزن به پزشک کمک می‌کند تا به رگ‌های موجود در کیسه بیضه دسترسی داشته باشد و واریکوسل را مسدود کند.
ممکن است بیمار بعد از انجام عمل، درد و حساسیت زیادی را تجربه کند، اما زمان بهبودی کوتاه است و فرد می‌تواند بلافاصله به فعالیت‌های معمول خود بازگردد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد كه آمبولیزاسیون در ۱۹٫۳ درصد موارد ممکن است ناموفق باشد. اگر آمبولیزاسیون کار نکند، ممکن است جراحان برای درمان واریکوسل روش دیگری را امتحان کنند.
جراحی واریکوسلکتومی
پزشک می‌تواند با مسدود کردن جریان خون به رگ آسیب دیده، واریکوسل را جراحی کند. این عمل جراحی واریکوسلکتومی نامیده می‌شود.
فرد بیمار قبل از واریکوسلکتومی بیهوشی عمومی دریافت می‌کند، بنابراین در طول عمل خوابیده و قادر به احساس درد نمی‌باشد. بعد از عمل، پزشک ممکن است به مدت چند روز، درد و حساسیت را تجربه کند. جراحی موفق‌تر از آمبولیزاسیون است و میزان عدم موفقیت در آن کمتر از ۵ درصد است.
در جراحی لاپاروسکوپی نسبت به جراحی باز از برش کوچک‌تری استفاده می‌شود و به زمان ریکاوری کمتری نیاز دارد، اما انجام این عمل یک جراح بسیار ماهر می‌خواهد. در جراحی باز، از یک برش بزرگ‌تر داخل کیسه بیضه استفاده می‌شود.
آیا بعد از درمان واریکوسل، ناباروری بهبود می‌یابد؟
بیماران مبتلا به واریکوسل معمولا بعد از درمان خوب می‌شوند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ که بر روی مردان با تعداد اسپرم کم و واریکوسل انجام شده بود نشان داد جراحی، تعداد اسپرم‌های آن‌ها را به طور متوسط از ۲٫۴ به ۱۱٫۶ میلیون در میلی‌لیتر افزایش داد.
با این حال، در مطالعه مشابهی، نرخ باروری نسبتا پایین باقی ماند. از میان ۱۰۲ شرکت کننده، ۱۷ زوج به طور طبیعی بچه‌دار شدند؛ بنابراین، چنین می‌توان نتیجه گرفت که درمان واریکوسل ممکن است باروری را افزایش دهد، اما ناباروری را در همه مردان درمان نمی‌کند.
مردان مبتلا به واریکوسل که سابقه ناباروری دارند باید در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک خود صحبت کنند. در برخی موارد، جراحی ممکن است امن‌ترین گزینه برای افزایش باروری باشد. در شرایط دیگر، یک زوج ممکن است با استفاده از تکنیک‌های لقاح مانند تلقیح داخل رحمی (iui) و لقاح مصنوعی (ivf) به نتایج بهتری دست یابند.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد واریکوسل، مرد را نابارور می‌کند. در ۱۰ تا ۲۰ درصد از مردان، واریکوسل بعد از عمل برمی‌گردد.
سخن پایانی
مردانی که متوجه رگ‌های متورم شده‌اند نباید تصور کنند که دچار مشکلات باروری خواهند شد، اگرچه بهتر است در مورد خطرات با پزشک صحبت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این درمان ناباروری، می‌توانید نگاهی به مطلب “آشنایی با روش های درمان ناباروری” بیندازید. به نظر شما خواننده گرامی، چه رابطه ای بین واریکوسل و ناباروری وجود دارد؟ نظرات خود را در بخش پایین همین مقاله، با ما و سایر مخاطبان “ستاره ” به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: medicalnewstoday
