پنیر کوتاژ یا کاتیج چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

 

ستاره | سرویس آشپزی – انواع پنیرهای خانگی می‌توانند حالت‌ها و طعم‌های مختلفی داشته باشند. بعضی از پنیرها با مایه پنیر درست می‌شوند و برخی دیگر مثل پنیر چدار، پنیر سوییسی، پنیر پارمزان و… از باکتری‌ها و قارچ‌ها کمک می‌گیرند. در این میان پنیر کوتاژ یا کاتیج، یک پنیر نسبتا تمیزتر و بی‌دردسرتر است! بیایید با این پنیر، خاصیت‌هایش و طرز تهیه‌اش آشنا شوید.

---

آنچه در این مطلب می‌خوانید:

• پنیر کوتاژ چیست؟
• طرز تهیه
• خواص
• موارد مصرف

---

پنیر کوتاژ چیست؟

پنیر کوتاژ یا پنیر کاتیج (Cottage cheese) یک پنیر سفید و نرم است که به آن پنیر کلبه هم می‌گویند، چون اولین جایی که این پنیر درش تولید شده کلبه‌های روستایی در قاره اروپا بوده‌ است.
این پنیر طعمی ترش دارد و اصالتا از شیر ترش تهیه می‌شود، ولی امروز برای تهیه‌اش از روش‌های دیگری مثل افزودن مواد اسیدی به شیر استفاده می‌کنند تا شیر دلمه دلمه بشود. به این روش جدید clumping می‌گویند و چون درش از مایه پنیر استفاده نمی‌شود، برای گیاهخواران روشی مناسب به حساب می‌آید. ناگفته نماند که پنیر کوتاژ یک پنیر تازه است و خیلی زود خراب می‌شود، بنابراین باید به سرعت مصرف شود.

 

طرز تهیه پنیر کوتاژ

برای تهیه پنیر کوتاژ یک روش سنتی و یک روش جدید وجود دارد که در ادامه هر دو روش آمده است. روش اول افزودنی‌ خاصی ندارد ولی روش دوم برای زندگی‌های آپارتمانی امروزی بیشتر قابل انجام است.

مواد لازم برای تهیه پنیر کوتاژ سنتی

مواد لازم
شیر تازه	۲ لیتر
نمک (اختیاری)	سلیقه‌ای

 

طرز تهیه پنیر کوتاژ سنتی

• ابتدا باید سرشیر و چربی شیری که در اختیار دارید را جدا کنید و آن را برای استفاده در یک ظرف دربسته بریزید. بعد باید شیر را در یک کاسه شیشه‌ای بریزید و رویش را هم با یک پارچه پشمی با بافت درشت بپوشانید. این کار برای این است که شیر در عین حال که تبخیر می‌شود، حشره، جانور یا اجسام کوچک هم درش نیفتد.
• شما باید این کاسه شیر را برای ۲ روز در هوای آزاد و محوطه باز بگذارید تا شیر طی این مدت حالتی ژله‌ای و دلمه دلمه بگیرد. (به عبارتی کمی ترش شود!) بعد از گذشت ۲ روز دیگر نباید هیچ آبی روی شیر ببینید. پس اگر بعد از ۲ روز باز هم دیدید که شیر شما آب دارد، به آن وقت بیشتری برای ترش شدن بدهید. اینکه چقدر طول بکشد تا شیر شما به چنین حالتی برسد بستگی به این دارد که شیر چقدر تازه باشد.
• باز هم چربی شیر را بگیرید و شیر بریده شده را در یک ظرف فلزی بریزید. شما باید این ظرف را روی حرارت خیلی کم بگذارید و اجازه بدهید که ۵ تا ۱۰ دقیقه حرارت ببیند. همین زمان برای جدا شدن آب و دلمه‌های شیر کافی است، ولی اگر باز هم این اتفاق نیفتاد، بگذارید ظرف شما زمان بیشتری روی حرارت بماند.
• بعد از اینکه آب شیر جدا شد، باید شیر را در پارچه نخی یا آبکش توری بریزید تا قسمت جامد شیر جدا شود. 
• شما می‌توانید پارچه حاوی پنیر را بعد از چند بار فشردن برای ۲، ۳ ساعت از جایی آویزان کنید تا خودش به آهستگی آبش را از دست بدهد یا اینکه یک جسم سنگین روی پارچه بگذارید تا آب پنیر از آن خارج شود. روش اول به شما پنیر نرم‌تری می‌دهد.
• آب این پنیر بسیار مغذی است و شما باید مقداری از آن را برای نگهداری از خود پنیر نگه دارید، در حالی که درش نمک حل کرده‌اید. بقیه‌اش را هم می‌توانید مصرف کنید. برای آشنا با خواص این آب حتما مقاله «مهمترین خواص آب پنیر برای سلامت و زیبایی پوست و مو » را مطالعه کنید.
• این پنیر را بسته به اینکه می‌خواهید چگونه مصرف کنید، می‌توانید چرخ کرده یا رویش خامه بریزید.

 

 

مواد لازم برای تهیه پنیر کوتاژ خانگی

این مقدار از شیر به شما ۲۵۰ گرم پنیر کوتاژ می‌دهد:

مواد لازم
شیر کامل	۱ لیتر
آبلیمو یا سرکه یا ماست خانگی	۲ قاشق چایخوری آبلیمو یا سرکه یا ۳-۴ قاشق غذاخوری ماست

طرز تهیه پنیر کوتاژ خانگی

• طرز تهیه این پنیر کوتاژ درست مثل روش اول است. فقط برای اینکه شیر دلمه دلمه شود باید ابتدا آن را بجوشانید و وقتی شیر شروع به قل زدن کرد، آبلیمو، سرکه یا ماست را به آن اضافه کنید.
• بعد از اضافه کردن مواد اسیدی باید کمی صبر کنید تا شیر دلمه دلمه شود. وقتی که شیر برید می‌توانید آن را از روی حرارت بردارید. در این مرحله هر چه شیر شما بیشتر روی حرارت باشد پنیر شما سفت‌تر می‌شود.
• از اینجا به بعد درست مثل روش قبل عمل کنید.

 

 

همچنین بخوانید: روش‌های مختلف نگهداری از پنیر

 

خواص پنیر کوتاژ

• هر ۱۰۰ گرم پنیر کوتاژ ۹۸ کیلو کالری انرژی، ۳.۳۸ گرم کربوهیدرات، ۴.۵ گرم چربی، ۲.۶ گرم قند، ۱۱.۱۲ گرم پروتئین، ۳۷ug ویتامین آ و ۲۱ug ویتامین دی دارد. به جز این‌ها پنیر کوتاژ حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم، زینک (روی)، منیزیم، پتاسیم، سلنیم و… است. البته برای دانستن جزییات بیشتر از کالری پنیر حتما سری به مطلب «کالری پنیر؛ انواع پنیر چقدر کالری دارند؟» بزنید.
• تحقیقاتی که در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد توسط Shin et al انجام شده است، نشان می‌دهد که ویتامین دی و کلسیم موجود در فراورده‌های لبنی خصوصا در زنانی که دچار یائسگی زودرس شده‌اند، خطر سرطان سینه را کاهش می‌دهد. 
• این پنیر مقادیر مناسبی از ویتامین‌های گروه ب را در خود دارد. مثلا ویتامین ب ۱۲ که هم به جذب آهن کمک می‌کند، هم برای عملکرد خوب مغز لازم است. پنیر کوتاژ با داشتن ریبوفلاوین، تیامین، نیاسین و پانتونیک اسید به هضم غذاها، تولید انرژی، تبدیل کربوهیدرات و قند به انرژی و تشکیل پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه در بدن کمک می‌کند.
• فولات موجود در این پنیر هم نقش مهمی در تولید سلول‌های قرمز خون و سلامت جنین در زنان باردار دارد. البته مصرف پنیر کوتاژ به دلیل کلسیم بالایی که دارد، برای زنان باردار عالی است.
• منیزیم موجود در پنیر کوتاژ به سلامت استخوان‌ها، بهبود واکنش‌های بیوشیمیایی بدن، بهبود عملکرد ماهیچه‌ها و عصب‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
• پتاسیم موجود در این پنیر به تعادل مایعات در بدن کمک کرده و از گرفتگی عضلات هم جلوگیری می‌کند.
• لازم به ذکر است که کیفیت پروتئین این پنیر بسیار عالی است. بنابراین می‌توان از این پنیر برای کنترل وزن و سم‌زدایی بدن هم استفاده کرد.
• پنیر کاتیج می‌تواند مقادیر زیادی نمک برای سالمندان و مبتلایان به فشار خون داشته باشد. بنابراین بهتر است که این افراد برای مصرف آن با پزشک خود مشورت کنند.

 

همچنین بخوانید: خواص پنیر چیست؟ ( مزایای خوردن پنیر)

 

موارد مصرف پنیر کوتاژ

• تمامی خواصی که برای شما گفتیم پنیر کوتاژ را تبدیل به یک ماده عالی برای زنان باردار، کودکان در حال رشد و ورزشکاران کرده است.
• ورزشکاران، بدنسازان و دوندگان دوی سرعت می‌توانند از این پنیر قبل یا بعد از ورزش استفاده کنند. پنیر کاتیج به آرامی هضم می‌شود و به آن‌ها انرژی می‌دهد. بنابراین برای استفاده قبل از شروع تمرین یک گزینه عالی است.
• گیاهخواران هم می‌توانند از پروتئین بالای این پنیر برای جبران کمبود پروتئین در رژیم غذایی‌شان استفاده کنند. چون شیری که این پنیر از آن تهیه می‌شود شیر گاو است و پروتئین بیشتری نسبت به دیگر انواع شیر دارد.
• از این پنیر به صورت رنده شده در انواع سالاد و نان می‌توان استفاده کرد. در بسیاری از دستورهای آشپزی پنیر کوتاژ را یک جایگزین خوب برای پنیر ریکوتا می‌دانند چون این پنیر چربی کمی دارد.
• در  پاستاهای پنیری هم می‌توان از این پنیر استفاده کرد.

 

سخن آخر

همان طور که دیدید دستور تهیه این پنیر کاملا مطابق با همان روش تهیه پنیر خانگی است! شما می‌توانید پنیر کوتاژ را جایگزین پنیرهای بازاری در صبحانه‌های خود کنید و با این کار خیال‌تان از بابت نبودن مواد صنعتی در رژیم غذایی‌تان راحت شود. با تهیه این پنیر شما یک فرآورده جانبی هم خواهید داشت به اسم ماء‌ الجبن که طبعش مناسب همه مزاج‌هاست و خواص زیادی برای بدن دارد.

اگر از درست کردن پنیر در خانه لذت می‌برید، می‌توانید سری به مطلب «طرز تهیه پنیر زیره و خواص آن» و «طرز تهیه پنیر لیقوان به ۳ روش » هم بزنید و با مواد تازه و طبیعی پنیرهای خانگی فوق‌العاده برای خود و خانواده‌تان تهیه کنید.

شما در زمینه تهیه پنیر چه تجربه‌ای دارید؟ لطفا سوالات و تجربیات خود را از طریق بخش نظرات و پرسش‌های سایت ستاره با ما در میان بگذارید.