مواد سازنده قابلمه بر اساس انواع آن و ویژگی‌های هر کدام

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – قابلمه یکی از مهمترین وسایل برای پخت غذا در آشپز خانه است. قابلمه‌ها در اندازه‌های کوچک تا بزرگ در پخت و پز به کاربرد وسیعی دارند. انواع مختلف قابلمه به صورت دسته دار و بدون دسته وجود دارند و جزء لوازم خانگی اصلی محسوب می‌شوند. قابلمه‌ها به دلیل کاربردی که دارند باید از جنسی ساخته شوند که در مقابل حرارت مقاوم باشند و گرما را به خوبی از خود عبور دهند یا به عبارت بهتر رسانای گرما باشد. در این مقاله به معرفی انواع مواد سازنده قابلمه پرداخته ایم.

انواع مختلف مواد سازنده قابلمه

فلزات جزء پر کاربرترین موادی هستند که در ساخت قابلمه‌ها استفاده می‌شوند. این مواد رسانای خوبی برای گرما هستند و حرارت مستقیم باعث آسیب دیدن و سوختن آن‌ها نمی‌شوند. انواع مختلفی از فلزات برای تولید قابلمه استفاده می‌شوند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به آلومینیوم، مس و استیل اشاره کرد. همچنین قابلمه های دیگری نیز از جنس شیشه، برنج، سرامیک و یا سنگ نیز وجود دارند که هر کدام ویژگی‌های خود را دارا هستند.

انواع قابلمه

۱. قابلمه از جنس آلومینیوم خالص

ماده آلومینیوم از زمان‌های گذشته به صورت عمده برای تولید قابلمه استفاده می‌شده است و به آن قابلمه روحی گفته می‌شد. تولید این نوع قابلمه‌ها به این صورت بود که ورق‌های آلومینیوم خالص طی فرایند پرس کاری شده و قابلمه ساخته می‌شد. بعد از شکل گرفتن دسته‌ها به آن متصل می‌گردید. امروزه قسمت داخلی قابلمه‌های آلومینیومی به طور معمول با مواد مختلف روکش داده می‌شود.

۲. قابلمه از جنس آلومینیوم آلیاژی

ماده اولیه دیگری که برای ساخت قابلمه به کار می‌رود آلومینیوم آلیاژی است این نوع قابلمه گاهی به اشتباه قابلمه چدنی نامیده می‌شوند. برای تولید این محصول ماده اولیه به شکل مذاب در قالب ریخته می‌شود و پس از سرد شدن به شکل قابلمه در می‌آید. اغلب دسته قابلمه نیز در قالب وجود دارد.

۳. قابلمه از جنس مس

مس از جمله آلیاژی است که در ساخت قابلمه به ویژه به شکل سنتی استفاده می‌شود. اگرچه همواره گفته می‌شود که استفاده از قابلمه‌هایی که از فلز مس ساخته شده اند مقدار مورد نیاز مس بدن را تامین می‌کنند؛ اما مس بدن فقط از طریق مواد غذایی قابل تامین است. همچنین استفاده از طروف مسی فقط زمانی توصیه می‌شود که پوشش داخلی آن از قلع باشد. برای محافظت از این روکش‌ها باید روش درستی برای تمیز کردن ظروف مسی به کار بگیرید. 

۴. قابلمه از جنس استیل

قابلمه‌هایی که از جنس استیل تولید می‌شوند از مقاومت بالایی برخوردارند. استیل یا همان فولاد کاربرد زیادی در صنعت دارد. این قابلمه‌ها بیشتر برای پخت آش، خورشت و آبگوشت مناسب هستند. شستن این ظروف تقریبا راحت است و با روش‌های مناسب برای برق انداختن زودپز، قابلمه و ماهیتابه می‌توان آن‌ها را به حالت اولشان در آورد. 

۵. قابلمه از جنس پیرکس (شیشه‌ای نسوز)

این نوع قابلمه‌ها باعث ورود املاح معدنی به داخل غذا‌ها نمی‌شوند و از نظر سلامتی ظروف امنی به حساب می‌آیند، از این قابلمه‌ها اغلب برای پخت غذا داخل فر و مایکروویو استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بهترین قابلمه برای آشپزی از نظر طب سنتی چیست؟

مواد سازنده پوشش‌های داخلی قابلمه

در حال حاضر برای کارایی و استفاده بهتر از قابلمه ها، اغلب قسمت داخلی آن‌ها از مواد مختلفی پوشیده می‌شوند که مهمترین آن‌ها به شرح زیر است:

۱. پوشش تفلون قابلمه

از تفلون یا پلی تترا فلوئورواتیلن برای پوشش داخلی قابلمه‌های آلومنیومی خالص یا آلیاژی استفاده می‌شود. این ماده باعث می‌شود تا غذا هنگام پخت به قابلمه نچسبد. تفلون ممکن است بر اثر برخورد لوازم فلزی خش برداشته و کارایی خود را از دست بدهد؛ بنابراین توصیه می‌شود که از قاشق‌های چوبی و پلاستیکی برای هم زدن غذا و از اسکاچ‌های ابری برای شستن ماهیتابه تفلون استفاده شود. به دلیل مضراتی که ممکن است ماده تفلون برای سلامتی انسان‌ها داشته باشد نباید از ظروف تفلون غیر استاندارد که در کارگاه‌ها مورد بازسازی قرار گرفته اند استفاده کرد.

۲. پوشش‌های سرامیکی

پوشش‌های سرامیکی در مقایسه با تفلون از مقاومت بالاتری در برابر سایش برخوردارند. همچنین می‌توان از قاشق و کفگیر فلزی در این قابلمه‌ها استفاده کرد. مقاومت بالای این پوشش‌ها در برابر سایش باعث شده است که از نظر سلامتی بهداشتی‌تر بوده و مواد سازنده آن‌ها با غذا مخلوط نشوند. البته قابل ذکر است که پوشش‌های سرامیکی پس از مدتی خاصیت نچسب بودن خود را از دست می‌دهند.

۳. پوشش‌های گرانیتی

پوشش‌های گرانیتی مزایای پوشش‌های سرامیکی و تفلونی را با هم دارند. این پوشش‌ها باعث می‌شوند تا غذا به قابلمه نچسبیده و همچنین در مقابل سایش نیز مقاوم باشند. به این دلیل به این نوع پوشش‌ها گرانیتی گفته می‌شود، چون طرح آن‌ها شبیه گرانیت است، اما از جنس سنگ گرانیت نیستند. به دلیل نچسب بودن آن ها تمیز کردن قابلمه گرانیتی و ماهیتابه های ساخته شده از این مواد نیز بسیار راحت است. 

سخن آخر

همچنین در صورتی که تجربه یا نظری درباره مواد سازنده قابلمه دارید، لطفا آن را با ما و دیگر مخاطبان ستاره مطرح کنید. پیشنهاد می‌کنیم درباره مواد تشکیل دهنده مداد و مواد سازنده راکت تنیس نیز در سایت ستاره اطلاعات کسب کنید.