نویسنده: صبا نقیبی
بروزرسانی: ۱۱ شهریور ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – درد پاشنه، یکی از رایج‌ترین دردهای ناحیه پا است که به شکل‌های گوناگونی خود را نشان می‌دهد و گاهی آزاردهنده تر از دردهای دیگر به نظر می‌رسد. چرا که پاشنه پا عضوی اساسی است و درد در این قسمت راه رفتن را بسیار مشکل می‌کند. علت درد پاشنه پا را می‌توان به موارد مختلفی نسبت داد. در این مقاله قصد داریم شما را با علت درد پاشنه آشنا کرده و روش‌های پیشگیری و درمان این درد را نیز عنوان کنیم.
علت درد پاشنه پا چیست؟
۱. فشار آمدن به قسمت پاشنه پا
گاهی ممکن است ایستادن‌های طولانی مدت یا فعالیت‌های سنگین سبب ایجاد فشار در این قسمت از پا شود و در پاشنه‌ها احساس درد کنید. روش درمان و پیشگیری از این علت درد پاشنه پا سخت نیست؛ زمانی که مطمئن هستید درد پاشنه‌های پای شما از کار سنگین یا ورزش و ایستادن بلند مدت سرچشمه گرفته است، بهترین راه درمان این درد، استراحت کردن و دوری از کارهای سخت و سنگین است.
۲. صدمات موضعی در قسمت پاشنه پا
“کبودی سنگ” اصطلاحی است که به هنگام برخورد پاشنه پا به اجسام سخت و وارد آمدن ضربه به آن اتفاق می‌افتد. ممکن است وقتی راه می‌روید، پاشنه پای شما با جسم تیز یا سختی برخورد کند و در این ناحیه کبودی‌ها و دردهای موضعی ایجاد شود که این خود علت درد پاشنه پا به شمار می‌رود.
۳. فشرده شدن اعصاب پا علت درد پاشنه
عصب موسوم به “پلانتار” بیرونی به هنگام ایجاد فشارها و انقباض‌هایی که از کشیدگی‌ها، ضرب دیدگی‌ها و یا شکستگی‌های پا نشات می‌گیرد، می‌تواند باعث ایجاد درد در پاشنه‌ها شود. وقتی سیاهرگ نزدیک پاشنه پا متورم می‌شود نیز این عصب تحریک شده و در قسمت پاشنه احساس بی‌حسی، سوزش و درد خواهید کرد.
۴. کفش‌های پاشنه بلند سبب ایجاد ضربه و فشار در پاشنه پا
خانم‌هایی که برای راه رفتن از کفش‌های پاشنه بلند استفاده می‌کنند، به مرور زمان دچار عارضه “اگزوستوز” در قسمت پشتی پاشنه پا خواهند شد. اگزوستوز جزء رایج‌ترین مشکلاتی است که در نتیجه استفاده بیش از حد از کفش‌های پاشنه‌دار، در بانوان دیده می‌شود. اگزوستوز را می‌توان بافتی استخوانی و غیرعادی دانست که به شکل ناخواسته در پشت پاشنه پا پرورش می‌یابد و دردهای شدیدی را در ناحیه پاشنه ایجاد می‌کند. این درد با فشار وارد آمدن به این زائده استخوانی تشدید می‌شود.
۵. فاستئیت پلانتار باعث ایجاد درد در پاشنه‌های پا
بافتی ضخیم در قسمت کف پا وجود دارد که سبب اتصال استخوان پاشنه به انگشت‌های پا می‌شود که این بافت به رباط “فاشیای پلانتار” معروف است. التهاب در ناحیه رباط فاشیای پلانتار هم سبب ایجاد عارضه‌ای به نام “فاستئیت پلانتار” خواهد شد. ملتهب شدن رباط ذکر شده در نتیجه ایجاد فشارهای شدید اتفاق می‌افتد و همین باعث می‌شود تا این رباط صدمه ببیند و به مرور زمان شکل نرم و منعطف خود را از دست داده و سفت و غیر قابل انعطاف شود. با سفت شدن و آسیب پذیر شدن رباط فاشیای پلانتار، در ناحیه پاشنه پا دردهای سنگین و آزاردهنده‌ای ایجاد می‌شود.
۶. آسیب تاندون آشیل علت درد پاشنه پا
“تاندون آشیل” همان تاندونی است که پاشنه را به ساق پا متصل می‌کند و ارتباط این دو را ممکن می‌سازد. صدمه‌ای که در نتیجه کارهای سنگین و ضربات سخت به تاندون آشیل وارد می‌شود، سبب التهاب و درد در این ناحیه می‌شود و همین درد و التهاب منجر به ایجاد درد در پاشنه پا خواهد شد.
۷. بورسیت باعث ایجاد درد در پاشنه پا می‌شود
“بورس” ها کیسه‌هایی انباشته شده از مایع هستند که اطراف مفاصل را در بر گرفته‌اند. بورس‌ها را می‌توان در نقاط اتصال بافت‌های ماهیچه‌ای و تاندون‌ها، به استخوان، مشاهده کرد؛ در واقع بورس‌ها این نواحی اتصال را محاصره کرده‌اند و نقشی محافظت کننده دارند. این کیسه‌های نرم، از ایجاد سایش و اصطحکاک بین استخوان‌ها ممانعت می‌کنند. وقتی بورس‌ها دچار فرسایش و آسیب شوند، بیماری بورسیت شکل می‌گیرد و در این صورت کیسه‌ها نمی‌توانند از فرسایش استخوان‌ها جلوگیری کنند و دردی که در این ناحیه ایجاد می‌شود، پاشنه پا را نیز دچار درد خواهد کرد.
چگونه از ایجاد درد در پاشنه‌های پا پیشگری کنیم؟
گرچه همه دردهای مربوط به ناحیه پاشنه قابل پیشگیری نیستند و بعضی از دردها به شکل ناگهانی در این قسمت ایجاد می‌شوند، اما راه هایی وجود دارند که در پیشگیری از دردهای احتمالی موثرند، لذا شما می‌توانید با آگاهی از علت درد پاشنه پا، به راحتی از بروز درد جلوگیری نمایید:
- از سرعت و شدت عمل خود در انجام فعالیت‌های سنگین بکاهید.
- برنامه غذایی مناسبی برای خود برگزینید.
- به هنگام خستگی یا احساس درد در ناحیه پا، فعالیت خود را متوقف کرده و به استراحت بپردازید.
روش‌های درمان درد پاشنه پا کدامند؟
نرمش‌ها و ورزش‌های مناسب
صبح زود بهترین زمان برای انجام نرمش و ورزش‌های کششی است. ورزش‌هایی که ماهیچه‌ها و عضلات اطراف پاشنه، کف و ساق پا را به حرکت در آورد و باعث انعطاف در این نواحی شود، می‌توانند برای درمان درد پاشنه پا موثر باشند. اگر روند این ورزش‌ها به شکل مرتب و تعیین شده باشد، به مرور زمان شاهد کاهش میزان درد در ناحیه پاشنه خواهید بود.
استفاده از کفش‌های مناسب
کفش مناسبی که کفی راحت و نرمی در آن قرار گرفته باشد، باعث می‌شود به هنگام راه رفتن، احساس راحتی بیشتری داشته باشید و از ایجاد فشار در ناحیه پا ممانعت کنید. خللی که در ساختار پا وجود دارد در نتیجه استفاده طولانی مدت از کفی‌ها و کفش‌های نامناسب پدید آمده و به مرور زمان باعث ایجاد آسیب و التهاب در قسمت “فاشیا”ی پا شده و دردهای پاشنه را ایجاد می‌کند. با تعویض کفش‌ها و استفاده از کفش‌های مناسب می‌توان به این مشکلات و دردهای حاصل از آن خاتمه داد. راهنمای خرید و انتخاب کفش ورزشی مناسب را مطالعه کنید.
کاهش وزن برای کم شدن درد پاشنه‌ها
در صورتی که وزن بدن از میزان عادی آن بیشتر باشد، در ناحیه پاشنه‌های پا فشارهایی ایجاد می‌شود و دردهایی را در این قسمت به وجود می‌آورد. کم شدن وزن بدن با کاهش این فشار و در نتیجه کاهش دردهای ناشی از آن رابطه مستقیم دارد.
استفاده از جوراب‌های مخصوص و کاهش درد در پاشنه‌ها
اسپیلنت‌ها یا جوراب‌های کششی را معمولا به هنگام خواب مورد استفاده قرار می‌دهند. این جوراب‌ها می‌توانند زمانی که شما خواب هستید، به طور پیوسته ماهیچه‌ها و عضلات کف و ساق پا را بکشند و در حالتی مناسب قرار دهند. استفاده مرتب از این جوراب‌ها باعث می‌شود که بعد از گذشت مدت زمانی معین، نتیجه مطلوبی اخذ کرده و از دردهای ناحیه پاشنه پا بکاهید.
داروهای ضد التهاب
اگر شدت درد پاشنه‌ها زیاد و غیر قابل تحمل شود، برای تسکین کوتاه مدت آن می‌توانید از داروهای ضدالتهابی مثل ناپروکسن، ایبوپروفن و یا استامینوفن بهره بگیرید.
فیزیوتراپی درمانی موثر برای دردهای شدید پاشنه
به منظور درمان آسیب‌هایی که به قسمت فاشیای کف پا وارد شده است، استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی مخصوص که حساسیت و دقت بالا دارند پیشنهاد می‌شود. این دستگاه‌های پیشرفته قادر هستند که امواج مخصوص را دقیقا به همان منطقه ای که دچار آسیب یا التهاب شده بتابانند. این شیوه درمان را می‌توان جزء موثرترین راه‌های درمان دردهای موضعی پاشنه پا دانست که باعث می‌شود افراد دردهای ناشی از بلند کردن اجسام یا کار و ورزش و پیاده روی را احساس نکنند.
امواج ساطع شده از دستگاه‌های فیزیوتراپی جزء دسته امواج مافوق صوت هستند که انرژی زیادی دارند و می‌توانند باعث سهولت در روند خون رسانی به بافت صدمه دیده شده و تاثیر بسزایی در درمان التهاب و دردهای این نواحی داشته باشد.
فیزیوتراپی تاثیر مثبتی در درمان آسیب‌های بافتی و التهاب‌های مزمن دارد و به اشخاصی که از این قبیل دردها رنج می‌برند، کمک می‌کند تا بتوانند بهتر به انجام کارهای طبیعی خود بپردازند. دردهای ناشی از شکستگی‌ها، ضرب دیدگی‌ها، خار پاشنه و التهاب تاندون آشیل به واسطه انجام مرتب فیزیوتراپی و شرکت در دوره‌های درمانی آن، قابل حل شدن است.
درد پاشنه چه زمانی نگران کننده است؟
همانطور که گفته شد، دردهای ناشی از فشار یا ضربه‌های سطحی و یا فعالیت‌های سخت و سنگین به واسطه استراحت یا استفاده از کمپرس سرما و داروهای معمولی قابل درمان است، اما در صورتی که این دردها مدت زیادی به طول بینجامد و شدت زیادی داشته باشند، لازم است که به پزشک متخصص مراجعه نموده و دلیل اصلی وجود این دردها را جویا شوید و از روش‌های درمانی مناسب بهره بگیرید.
در صورت مشاهده این علائم بهتر است که به پزشک مراجعه کنید:
- درد پاشنه به شکل ناگهانی و بدون علامت قبلی ایجاد شده است.
- شدت درد پاشنه به اندازه‌ای است که شما را در راه رفتن دچار مشکل می‌کند.
- پاشنه پای شما ملتهب و متورم شده است.
- روی پاشنه پا لکه‌های سرخرنگ ایجاد شده است.
سخن پایانی
علت درد پاشنه پا می‌تواند متفاوت باشد و به دلایل مختلفی این درد بروز پیدا کند. شما می‌توانید با ورزش و نرمش کردن، کاهش وزن و تصحیح عادات زندگی، علت درد پاشنه پا را کاهش دهید و کمتر خود را در معرض بروز این درد قرار دهید. اگر شما از درد ناحیه کف پا رنج می‌برید، می‌توانید با مطالعه مطلب “علت درد کف پا چیست و چگونه درمان می‌شود؟ ” اطلاعات جامعی را در این رابطه به دست آورید.
