mch در آزمایش خون چیست و بالا و پایین بودن آن چه معنایی دارد؟

ستاره | سرویس پزشکی – یکی از انواع مختلف تست خون که پزشکان برای کمک به درک اختلالات خونی از جمله بیماری کم‌خونی تجویز می‌کنند، mch به شمار می‌رود. mch در آزمایش خون نشان دهنده میزان متوسط هموگلوبین در خون است. در ادامه مقاله قصد داریم بدانیم بالا و پایین بودن mch به چه معناست و برای درمان از چه روش‌هایی استفاده می‌شود. با ما همراه شوید.

 

mch در آزمایش خون چیست؟

Mch (مخفف کلمه mean corpuscular hemoglobin)، به معنای میزان متوسط هموگلوبین در خون یا غلظت متوسط هموگلوبین در آزمایش خون CBC است. هموگلوبین، یکی از مهم‌ترین پروتئین‌های موجود در خون به شمار می‌آید که اجازه می‌دهد سلول‌های قرمز، به سلول‌ها و بافت‌های بدن اکسیژن برسانند. میزان طبیعی MCH در هر گلبول قرمز باید ۲۷ تا ۳۳ پیکوگرم هموگلوبین باشد. بعضی از بیماران دارای غلظت بالا و بعضی دیگر دارای غلظت پایین هموگلوبین در خون هستند.

 

mch بالا در آزمایش خون به چه معناست؟

mch بالا در آزمایش خون بیشتر از ۳۴ پیکوگرم در هر گلبول قرمز است. بالا بودن سطح mch در آزمایش خون را می‌توان یکی از علائم کم‌خونی ماکروسیت دانست. mch زمانی بالا می‌رود که سلول‌های خونی خیلی بزرگ شده باشند و اکثر اوقات این مسئله به دلیل ذخیره نامناسب ویتامین B12 یا اسید فولیک رخ می‌دهد.

 

 

علت بالا بودن mch 

بالا بودن میزان mch به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

۱. کم‌خونی ماکروسیت

در کم‌خونی ماکروسیت اندازه گلبول قرمز از حد معمول بزرگ‌تر؛ اما تعداد آن کمتر است. از شایع‌ترین علت‌های کم‌خونی ماکروسیت می‌توان به کمبود اسید فولیک و ویتامین B12 اشاره کرد.

 

۲. اختلالات تیروئیدی

در تولید گلبول‌های قرمز، هورمون‌های تیروئیدی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. یکی از هورمون‌هایی که گلبول قرمز تولید می‌کند، اریتروپوئیتین (یکی از هورمون‌های آزاد شده از کلیه) است. زمانی که هورمون‌های تیروئیدی روی کلیه اثر کنند، انتشار این هورمون آغاز می‌شود؛ بنابراین کوچک‌ترین اختلال در عملکرد غده تیروئید ممکن است بر روی میزان MCH تأثیر بگذارد.

 

۳. مصرف مشروبات الکلی

مصرف مشروبات الکی روی خون تأثیرات منفی می‌گذارد و هنگام زیاده روی در مصرف، گلبول‌های قرمز بیش از حد تولید می‌شوند.

 

۴. دلایل دیگر

از دلایل دیگری که موجب بالا رفتن میزان mch در آزمایش خون می‌شوند می‌توان به امراض کبدی، پرکاری تیروئید، عوارض بعضی از سرطان‌ها، عوارض بعضی از عفونت‌ها و استفاده خیلی زیاد از داروهای استروئیدی (کورتون) اشاره کرد.

آیا میدانید تست ESR آزمایش خون؛ علت تجویز، تفسیر و عوامل موثر بر نتیجه چیست؟

 

نشانه‌های mch بالا

Mch بالا می‌تواند نشانه‌های زیر را به دنبال داشته باشد:

• خستگی
• تند شدن ضربان قلب
• عدم تمرکز
• رنگ پریدگی
• شکننده شدن ناخن‌ها
• مشکلات گوارشی
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن
• اسهال

 

mch پایین در آزمایش خون به چه معناست؟

mch پایین در آزمایش خون کمتر از ۲۶ پیکوگرم در هر گلبول قرمز است. پایین بودن سطح mch در آزمایش خون، یکی از علائم کم‌خونی میکروسیت به شمار می‌آید. mch زمانی پایین می‌رود که سلول‌های خونی خیلی کوچک شده باشند که اکثر اوقات این مسئله به دلیل سو تغذیه یا کمبود غذا رخ می‌دهد.

 

 

علت‌ پایین بودن mch 

پایین بودن میزان mch به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

۱. کمبود آهن

از مواد معدنی مهم برای تولید هموگلوبین می‌توان به آهن اشاره کرد؛ در نتیجه، کمبود آهن یکی از شایع‌ترین علت mch پایین است.  برخی از مواد غذایی سرشار از آهن عبارت‌اند از: جگر، زرده تخم مرغ، گوشت قرمز، ماهی، اسفناج، لوبیا و غیره.

 

۲. کاهش جذب آهن

گاهی اوقات فرد به اندازه کافی از مواد غذایی حاوی آهن تغذیه می‌کند؛ اما باز هم نتیجه mch به دلیل کمبود آهن است. بیماری سلیاک یکی از بیماری‌هایی است که باعث کاهش جذب آهن می‌شود. در بیماری سلیاک روده باریک فرد دچار آسیب شده و قادر به جذب آهن به مقدار کافی نیست. یکی دیگر از علت‌های کاهش جذب آهن، کمبود ویتامین C است. ویتامین C توانایی بدن برای جذب مواد معدنی را افزایش می‌دهد.

 

۳. خونریزی

بیمارانی که دچار خونریزی هستند، mch خون پایینی دارند.

 

نشانه‌های mch پایین

Mch پایین می‌تواند نشانه‌های زیر را به دنبال داشته باشد:

• تنگی نفس
• خستگی زیاد
• ضعف
• سرگیجه
• پوست کبود یا رنگ پریده
• تحلیل شدن بنیه

 

درمان میزان بالای mch در آزمایش خون

به طور معمول پزشک برای درمان سطح بالای mch و رسیدن به سطح نرمال، ویتامین B12 و اسید فولیک تجویز می‌کند. پزشک همچنین ممکن است هر یک از موارد زیر را توصیه کند:

۱. تغییر رژیم غذایی

اصلی‌ترین علت سطح غیر طبیعی mch، کمبود مواد مغذی است. برای رفع این مشکل، پزشک تغییراتی را در رژیم غذایی اعمال می‌کند. افرادی که از کمبود ویتامین B12 و B9 رنج می‌برند، باید از محصولات غذایی مثل جگر، گوشت قرمز، محصولات لبنی و غلات استفاده کنند.

 

 

۲. مکمل‌ها

پزشک ممکن است برای افرادی که نمی‌توانند از طریق منابع غذایی طبیعی، مواد مغذی را به دست آورند (به ویژه گیاهخواران) مکمل خوراکی تجویز کند.

 

۳. تغییر سبک زندگی

مصرف نکردن مشروبات الکلی و ورزش کردن می‌توانند به تثبیت میزان mch خون کمک کنند.

 

درمان میزان پایین mch در آزمایش خون

به طور معمول پزشک برای معالجه سطح پایین mch، آهن و ویتامین B6 تجویز می‌کند. هم چنین مصرف ویتامین C و فیبر در کنار مصرف مواد غذایی غنی از آهن، باعث زیاد شدن سطح mch می‌شود. پزشک همچنین ممکن است هر یک از موارد زیر را توصیه کند:

 

۱. منابع غذایی حاوی آهن

یکی از بهترین روش‌هایی که می‌تواند برای افزایش سطح mch مورد استفاده قرار بگیرد، استفاده از منابع طبیعی غنی از آهن است. از بهترین مواد غذایی که برای درمان میزان پایین mch مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به گوشت گوساله، مرغ و ماهی اشاره کرد. برخی از منابع گیاهی مانند لوبیای قرمز، زردآلوی خشک و کنجد نیز می‌توانند فقر آهن را جبران کنند.

 

۲. مکمل‌های آهن

از روش‌های دیگر برای افزایش سطح mch می‌توان به استفاده از مکمل‌های آهن اشاره کرد. این مکمل‌ها به ویژه برای افرادی که جراحی معده انجام داده‌اند یا بیماری سلیاک دارند بسیار مؤثر است. هم چنین، مصرف مکمل‌های ویتامین C باعث جذب بهتر آهن می‌شود.

 

۳. استفاده از ظروف آهنی برای پخت و پز

آهن موجود در ظرف، هنگام آشپزی وارد غذا می‌شود.

 

نتیجه‌گیری

در بیشتر افراد، تغییر رژیم غذایی می‌تواند سطح MCH را به حالت نرمال برگرداند؛ اما در افرادی که بدنشان قابلیت جذب آهن را ندارد، پزشک تزریق آهن تجویز می‌کند. بهتر است بیماران برای دسترسی به نتایج مطلوب و بهبودی سریع‌تر، با پزشک خود صادق باشند. یکی دیگر از تست‌ها در آزمایش خون، تست AST است که برای تشخیص بیماری‌های کبدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر تست‌های مهم آزمایش خون می‌توان به SGOT یا AST اشاره کرد؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور آشنایی با این موضوع، مطلب تست SGOT یا AST در آزمایش خون را نیز از نظر بگذرانید. در پایان، مشتاق دریافت دیدگاه‌ها و تجربیات شما در این زمینه هستیم. از اینکه تا پایان همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.