نویسنده: زهرا بنک دار
بروزرسانی: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲
اگر افکار منفی ذهن شما را آشفته می‌کند، اگر حوادث دردناک و سخت گذشته را مدام و در یک حلقه بی پایان مرور می‌کنید، اما دوست دارید تکرار این فکرها را متوقف کنید، کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، کمک بزرگی خواهد بود! این کتاب پیشنهاد می‌کند که با تمرین ذهن آگاهی، می‌توان ذهن خود را خلوت کرد، افکار را در ذهن خود کنترل کرد و در لحظه زندگی کرد.
معرفی اجمالی کتاب
افکار ما به این دلیل مهم و قابل توجه هستند که ذهن ما مدام به چیزی فکر می‌کند و در ادامه افکار ما، درک ما از واقعیت را شکل می‌دهند. این افکار می‌توانند مثبت، منفی یا خنثی باشند و موارد منفی ممکن است تأثیر مخربی روی ما بگذارند.
حالا چگونه این مشکل را حل کنیم؟ چگونه حلقه مداوم افکار را بشکنیم، بر ذهن و افکار خود کنترل داشته باشیم و چگونه از آنچه در حال حاضر داریم قدردانی کنیم؟ کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، این موضوع را با عنوان «ساماندهی» بیان می‌کند.
نویسندگان کتاب، بری داونپرت و استیو اسکات در این کتاب، ساماندهی را از چهار جهت بیان کرده‌اند. “ساماندهی کردن افکار، تعهدات زندگی، روابط و محیط اطرافمان. کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، چهار بخش را به هر یک از این دیدگاه ها اختصاص داده است.
در فصل اول کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، درباره اینکه چگونه ذهن ما با این همه فکر بیهوده شلوغ می شود، صحبت می‌شود. به هم ریختگی ذهنی می‌تواند زمانی ایجاد شود که ما در مورد چیزی استرس داریم. این می‌تواند ناشی از داشتن انتخاب‌های زیاد و ناتوانی در تصمیم‌گیری برای انتخاب باشد. هدف این بخش از کتاب کمک به کاهش اضطراب ناشی از تفکر بیش از حد است.
برای کاهش این نوع بهم ریختگی، این بخش از کتاب چند استراتژی ارائه می‌دهد که می‌تواند کمک کند ؛ تنفس عمیق متمرکز، مدیتیشن، جایگزینی افکار منفی با افکار مثبت یا سازنده. نویسندگان در کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، توصیه می‌کنند که حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه در روز را برای تمرین تنفس اختصاص دهیم. تنفس عمیق متمرکز زمینه را برای مرحله بعدی که مدیتیشن است فراهم می‌کند.
صرف نظر از اعتقادات مذهبی هر شخص، مدیتیشن برای دور نگه‌داشتن ذهن از فکر بیهوده و کاهش نگرانی‌ها توصیه می‌شود. مدیتیشن نیز نیاز به تمرین دارد و از جمله مزایای جانبی و همزمان مدیتیشن، تمرکز بهتر و افزایش بهره‌وری است.
راه های دیگر مقابله با افکار منفی، به چالش کشیدن افکار منفی و جایگزینی آن با چیزهای مثبت است. مثلا می‌توانیم توجه خود را به انجام کارهای مفید جلب کنیم اما اگر هیچ چیز جواب نمی‌دهد و افکار مدام برمی‌گردند، باید زمانی را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه تعیین کنیم به آنها فکر کنیم و وقتی زمان تمام شد، حواس خود با انجام کار دیگری پرت کنیم.
در بخش دوم کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان آنچه در زندگی مهم است را اولویت بندی و روی آن تمرکز کرد. نویسندگان این موارد را به عنوان «هفت حوزه اصلی زندگی» فهرست می‌کنند:
- حرفه
- خانواده
- ازدواج
- رشد شخصی یا خودسازی
- اوقات فراغت
- مدیریت زندگی (برنامه ریزی مالی، وظایف خانه و …)
- سلامتی و تندرستی
سوال اصلی این است که ما در طول هفته به جز زمانی که برای امور شخصی بهداشتی و خواب خود صرف می‌کنیم، برای هریک از هفت مورد بالا چقدر وقت می‌گذاریم؟
بخش سوم کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، به ساماندهی روابط می‌پردازد. نویسندگان بیان می‌کنند که چرا روابط مهم هستند و چرا روابط ناخوشایند منجر به ناامیدی می‌شود. نویسندگان معتقد هستند که مشاجره‌ها و بحث‌ها ذهن ما را مشغول می‌کنند و در ادامه ذهن درباره تصورات طرف مقابل و یا حرف‌های او هم فکر می‌کند و بهم می‌ریزد.
به عنوان انسان، روابط برای رفاه ما نقش اساسی دارند و روابط ناسالم راه را برای به هم ریختگی ذهنی هموار می‌کند. بنابراین باید روابط سالم را با افرادی که برایمان مهم هستند، تقویت کنیم. تا زمانی که ما خود را با دیگران مقایسه نکنیم، می‌توان روابط را بهبود بخشید. این زمانی اتفاق می‌افتد که خودمان را بپذیریم، قدر داشته‌هایمان را بدانیم و با در نظر گرفتن ارزش‌های اصلی‌مان، آنچه را که می‌توانیم تغییر دهیم.
وقتی حوادث گذشته را تکرار می‌کنیم، روابط آسیب می‌بیند. راه بیرون رفتن از گذشته، حرکت رو به جلو است. هر بار که به خاطرات بد روابطمان فکر می‌کنیم، باعث می‌شود در زمان حال احساس بدبختی کنیم. با هر تکرار، آنچه بیشتر در ذهن ما می‌ماند، دیدگاه ما به اتفاق است و به همین دلیل نگاه کردن به واقعه از دیدگاه شخص مقابل دشوار می‌شود.
برای رهایی از فکرهای تکرار شونده باید از زاویه‌ای دیگر به واقعه بنگرید. نگاه کردن به داستان از منظر شخص دیگر به معنای به چالش کشیدن دیدگاه ما و مشاهده واقعیت ماجرا است.
در بخش چهارم و نهایی کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، به پاکسازی و ساماندهی محیط اطراف پرداخته می‌شود. محیطی که در آن زندگی می‌کنیم بر سلامت روانی ما تأثیر می‌گذارد، ما می‌توانیم به ساده‌سازی خانه‌ها، فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایمان بپردازیم.
چرا باید خانه خود را ساده کنیم؟ ذهن ما در مکانی با حداقل مبلمان و دکور آرام نسبت به مکانی مملو از وسیله، احساس آرامش می‌کند. پاکسازی به معنای دور انداختن بیشتر چیزها برای پیروی از رویکرد حداقلی نیست. ما می‌توانیم دارایی‌هایمان را بررسی و به روش‌های مختلف مدیریت کنیم. ممکن است برخی از آنها برای امور خیریه اهدا شود، ما می‌توانیم برخی را بفروشیم و آنچه ضروری نیست می‌تواند برای آینده ذخیره شود.
چرا روزهایمان را با جلسات پشت سر هم، کارگاه‌ها یا کلاس‌ها پر کنیم؟ لزومی ندارد که همیشه مشغول باشیم. نگاهی دقیق به برنامه روزانه فعالیت‌های ما می‌تواند به فیلتر کردن موارد مهم و لغو یا زمان‌بندی مجدد فعالیت‌های کم اهمیت کمک کند. همین امر در مورد فعالیت‌های کودکان نیز صدق می‌کند. ورزش، موسیقی، هنر، کارگاه‌ها و … فهرست بی‌پایان است. این فعالیت‌های اضافی را کاهش دهید و زمانی را برای آزاد بودن اختصاص دهید.
در نهایت کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، با خلاصه‌ای از تمام ایده‌هایی که در فصول مختلف بیان شده‌است به پایان می رسد و تاکید می‌کند که با تمرین می‌توان افکار خود را کنترل کرد تا ذهن ساماندهی و پاکسازی شود.
درباره بری داونپرت و استیو اسکات نویسندگان کتاب
بری داونپرت، وبلاگ نویس با رتبه برتر، یک مربی معتبر زندگی، خالق دوره‌های خودسازی، و نویسنده پرفروش چندین کتاب در زمینه مهارت‌های رابطه، سوء استفاده عاطفی، اعتماد به نفس، تمرکز حواس از جمله کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی است. او از مطالعه، پیاده روی، دوچرخه سواری در کوهستان و گذراندن وقت با خانواده لذت می‌برد.
بری برای افراد مختلفی که تشنه تغییرات مثبت هستند و مایلند برای تحقق آن اقدام کنند کتاب می‌نویسد؛ مردان و زنانی که خواهان روابط بهتر، اعتماد به نفس قوی‌تر، عادات مثبت، توجه بیشتر و هوش هیجانی بهبود یافته هستند. چیزی که کتاب‌های بری را متفاوت می‌کند، توانایی او در توضیح ایده‌های پیچیده و استراتژی‌های پشتیبان علم به روشی ساده و قابل دسترس است که می‌توانید فوراً آن را اجرا کنید.
استیو اسکات، در کتاب‌های خود برنامه‌های عملی روزانه را برای هر بخش از زندگی شما ارائه می‌دهد؛ سلامتی، تناسب اندام، کار و روابط شخصی. برخلاف سایر راهنماهای توسعه شخصی، محتوای او بر روی اقدام متمرکز است. بنابراین به جای خواندن استراتژی های بیش از حد تبلیغاتی که به ندرت در دنیای واقعی کار می‌کنند، در مطالب او، اطلاعاتی دریافت خواهید کرد که می‌توانند بلافاصله اجرا شوند.
ترجمه فارسی کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی
کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، در ایران و به زبان فارسی با ترجمه شادی حسن‌پور و انتشارات نشر نوین، منتشر شده است. نثر اولیه کتاب ساده و روان است، همچنین ترجمه آن نیز نثری روان و صمیمی را برای مخاطب در نظر گرفته‌است.
سرفصل‌های کتاب
همانطور که گفته شد کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، از چهار فصل اصلی تشکیل شده است. در ادامه فهرست مطالب این کتاب را مرور می‌کنیم؛
فصل اول: ساماندهی افکار
- چهار دلیل آشفتگی‌های ذهنی.
- دلیل اول: استرس روزانه.
- دلیل دوم: اسباب و اثاثیه اضافی.
- دلیل سوم: پایه و اساس منفی‌گرایی.
- عادت اول: پاکسازی روحی.
- عادت سوم: پاکسازی ذهنی.
- عادت چهارم: هدایت ذهنی.
- تمرین اول: افکار را به چالش بکشید و آنها را جایگزین کنید.
- تمرین دوم: پذیرش.
- تمرین سوم: دست به یک اقدام آگاهانه بزنید.
- تمرین چهارم: یک زمان‌سنج نگرانی تنظیم کنید.
- افکار نهایی برای پاکسازی افکارتان.
فصل دوم: ساماندهی وظایف زندگی
- اهمیت ارزش‌های اساسی.
- در میان و بعد از جنگ جهانی دوم.
- چرا ارزش‌های اساسی؟
- چرا این شفاف‌سازی این‌قدر مهم است؟
- روش‌های تعریف ارزش‌های اساسی و تصمیم‌های عقلانی.
- تمرین سوم (الف): بر اهداف آگاهانه متمرکز شوید.
- تمرین سوم (ب): ساخت و تقسیم اهداف خ. س. د. آ. ز. را به‌طور مساوی.
- روش چهارم: اتصال اهدافتان به شور و اشتیاق شما.
فصل سوم: ساماندهی ارتباطات
- تأثیر منفی ارتباطات بد.
- روش‌های ارتباطی: بیشتر حاضر باش.
- گفت‌وگوی آگاهانه.
- بی جی ریچاردسون.
- روش‌های جلوگیری از مقایسه خود با دیگران.
- روش ارتباطی دوم: از گذشته خلاص شوید.
- پیشنهاد بخشش.
- روش ارتباطی سوم.
- روش ارتباطی چهارم: از بعضی از افراد دوری کنید.
- روش‌های حذف ارتباطات دردناک و اندوه‌بار.
- خداحافظی دقیقا به چه معناست؟
فصل چهارم: ساماندهی محیط اطراف
- فواید پاکسازی محیط اطراف.
- داگ لارسون.
- ویلیام مریس.
- زندگی دیجیتالی خود را ساده‌سازی کنید.
- روش‌های جلوگیری از حواس پرتی و غرق در دنیای دیجیتالی.
- اما پایان چیست؟
- روش‌های پاکسازی برنامه زمان بندی.
- روش‌های غلبه بر تعویق.
- چگونه می‌توان عوامل حواس‌پرتی را حذف کرد؟
- تیچ نات هان.
- افکاری که در یک خوردن آگاهانه باید بدان‌ها توجه داشته باشیم.
- نتیجه‌گیری.
- سام هریس.
قسمت‌هایی از متن کتاب
کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، حجمی حدود ۲۰۰ صفحه دارد، در ادامه قسمتی کوتاه از متن کتاب را مرور می‌کنیم؛
- بعضی وقت‌ها ساماندهی روابط فقط به معنی رها کردن افرادی ست که باعث رنج و عذاب‌تان می‌شوند. بعضی وقت‌ها فقط باید با آن‌هایی که همواره سلامت ذهنی و احساسی‌تان را تحلیل می‌برند، خداحافظی کنید.
- رها کردن یک رابطه، کار دردناکی ست؛ حتی اگر این رابطه انرژی‌تان را تحلیل ببرد، مانع پیشرفت‌تان شود، از خود واقعی‌تان غافل کند یا از آن بدتر، رابطه‌ای سمی یا سوء استفاده کننده باشد.
- ما سرمایه گذاری زیادی روی دوستی هایمان، ازدواج‌مان، شرکای کسب و کارمان و اعضای خانواده مان‌می کنیم. اغلب، یکی از همین روابط نزدیک هستند که بیش‌ترین درد و آشفتگی را به ما تحمیل می‌کنند، یعنی نوع رابطه با فرد یا افرادی که سال‌هاست در زندگی ما حضور دارند و با آنها صمیمی هستیم.
- بعضی وقت‌ها در یکی از این روابط به جایی می‌رسید که ناراحتی‌ها و سختی‌ها از جوانب مثبت آن رابطه بیش تر می‌شود؛ جایی که رها کردن آن رابطه آسان‌تر از ادامه دادن آن به نظر می‌رسد.
کلام آخر
مطالعه کتاب به همه کسانی که بدون اینکه بدانند چرا، ناراضی یا آزرده‌اند و یا خوشحال نیستند، توصیه می‌شود. البته اینطور نیست که کتاب پاکسازی ذهن برای موفق شدن در زندگی، بتواند یک شبه ذهنیت ما را تغییر دهد یا وقتی کتاب را تمام کردیم، شاد و خوشحال شویم، کتاب فقط نشان می‌دهد که با تمرین و شناسایی محرک افکار منفی می‌توانیم آن‌هارا کنترل کنیم، و راحت‌تر فکرهای مثبت و مفید را جایگزین فکرهای بیهوده و منفی کنیم.
