مفهوم و معنی ضرب المثل نوش دارو بعد از مرگ سهراب و برداشتی از آن

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – احتمالا برای شما هم پیش آمده که در شرایط مختلف ضرب المثل گفته‌ و یا از دیگران شنیده‌اید. ضرب‌المثل‌ها انواع مختلفی دارند؛ برای مثال ضرب المثل خنده دار، ضرب المثل کردی و یا حتی ضرب المثل‌هایی از دیگر فرهنگ‌های جهان مانند ضرب المثل ژاپنی. اما آیا تا به حال با ضرب المثل «نوش دارو بعد از مرگ سهراب» برخورده داشته ‎اید؟ در این مقاله می‌خواهیم ریشه‎ این ضرب المثل و موارد کاربرد آن را بررسی کنیم؛ با ما باشید.

 

 

مضمون و معنی ضرب المثل نوش دارو بعد از مرگ سهراب

گاهی اتفاق می‌افتد که انسان برای جلوگیری از خطری بزرگ و زیان‌بخش به هر دری می‌زند و از اقدام به هر عملی برای رسیدن به هدف و جلوگیری از عواقب آن خطر، کوتاهی نمی‌کند؛ اما درست زمانی که تلاش‌های او به نقطه خوبی می‌رسد و می‌پندارد که موفق شده است، متوجه می‌شود که دیر شده و تلاش‌های او بی فایده است. در این شرایط تنها چیزی که به جای می‎ماند حس حسرت است.

به عبارتی این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که ابزار و وسایل در زمان نیاز و به موقع، در دسترس نباشند؛ امّا پس از رفع نیاز، فراوان و در دسترس باشند!

همین مضمون در یکی از اشعار شیخ اجل سعدی شیرازی آمده است که می‌گوید: “علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد/ دریغ سود ندارد چو رفت کار از دست!”

 

ریشه‎ ضرب المثل

این ضرب‌المثل به داستان رستم و سهراب در شاهنامه‎ فردوسی بزرگ اشاره دارد. زمانی که رستم بی خبر از اینکه حریف مقابل او، فرزند او است، وی را دشمن می‎پندارد و خنجر زهرآگین خود بر پیکر سهراب می‎زند. رستم که در لحظات آخر متوجه حقیقت می‎شود، برای پیشگیری از مرگ سهراب درخواست نوش‎دارو می‌کند، اما نوش‎دارو زمانی به دستش می‎رسد که کار از کار گذشته و سهراب از دنیا رفته است.

 

 

کاربرد در اشعار دیگر شاعران

بسیاری از شعرا از این ضرب‌المثل و مضمون آن در اشعار و متون خود استفاده کرده‌اند که در زیر، بخشی از یکی از اشعار زیبای استاد شهریار که از این ضرب‌المثل استفاده کرده است را می‎خوانیم. در این شعر شهریار از معشوق خود شکایت می‌کند که چرا زمانی که به تو احتیاج داشتم نبودی و حالا که کار از کار گذشته است و پا به سن گذاشته‌ام، به سراغ من آمده‌ای.

آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟
بی‌وفا حالا كه من افتاده‌ام از پا چرا؟

نوشدارويی و بعد از مرگ سهراب آمدی 
سنگدل این زودتر می‌خواستی، حالا چرا؟

نازنينا ما به ناز تو جوانی داده‌ايم
ديگر اكنون با جوانان ناز كن با ما چرا؟

 

بیشتر بخوانید: شهریار، از شعرای قربانی فراق و جدایی

 

سخن آخر

آشنایی با عبارات و مثل‎های فارسی کمک می‌کند تا در گفتگوهای روزانه از آن‌ها استفاده کرده و زیباتر و سلیس‌تر صحبت کنیم. از این‌رو در این مقاله به کاربرد و ریشه‎ ضرب‌المثل «نوش ‎دارو بعد از مرگ سهراب» پرداخته شد. همان‌طور که ملاحظه کردید، این ضرب‌المثل بیانگر حسرت و دریغ، پس از گذشتن فرصت برای یافتن راه حل مناسب است. شما می‌توانید با ضرب المثل از این گوش می‌گیرد و از آن گوش در می‌کند نیز در ستاره آشنا شوید.

آیا تا به حال از این ضرب‌المثل استفاده کرده‌اید؟ شما چه ضرب‌المثل‌های دیگری در این شرایط استفاده می‌کنید؟ لطفا نظرات و ایده‌های خود را با ما و سایر کاربران ستاره در میان بگذارید.