نویسنده: سمیه قندهاری
بروزرسانی: ۷ خرداد ۱۴۰۱
نسخه صوتی این مطلب را بشنوید! 🎧
ستاره | سرویس روانشناسی – ازدواج زنان جوان با مردان مسن موضوع تازه‌ای در جوامعی مانند ایران نیست. در گذشته نیز چنین ازدواج‌هایی کم و بیش اتفاق می‌افتاده. با توجه به فرهنگ مرد سالارانه شدید حاکم بر گذشته ایران و این موضوع که خانواده ها اغلب به جای خود افراد تصمیم گیرنده اصلی در امر ازدواج بودند، می‌شد چنین ازدواج هایی را در گذشته به فقر مادی و فرهنگی خانواده‌ها نسبت داد؛ ازدواج‌هایی که به اجبار و حتی گاها به دلیل عدم توانایی خانواده در تامین هزینه‌های مراقبت از فرزندشان انجام می‌شد. اما در جامعۀ امروز نیز زنانی هستند که با اختیار خود ازدواج با افرادی بسیار مسن‌تر از خودشان را ترجیح می‌دهند. چه انگیزه‌هایی برای این نوع ازدواج‌ها وجود دارد؟
انگیزه های ازدواج زنان جوان با مردان مسن
برای اینکه بدانیم چرا مردان مسن از رابطه با زنان جوان‌تر از خودشان لذت می‌برند نیاز به تحقیقات خاصی نداریم ولی در مورد زنان چطور؟ گذشته از کلیشه‌های رایج، بسیاری از زنان، پختگی، ثبات مالی و بلوغ عاطفی مردان مسن را دلایل خوبی برای ایجاد رابطه با آنها می‌دانند.
اما آیا واقعاً ازدواج یک زن با مردی که هم‌سن پدرش است، مزیت‌های فراوانی دارد؟ پرداختن به این موضوع، این سوال را مطرح می‌کند که آیا برای حداکثر فاصله سنی بین زوجین محدودیتی باید وجود داشته باشد؟
تحقیقات، وجود برخی از انگیزه های تکاملی و اجتماعی را در تمایل ازدواج زنان با مردان مسن نشان می‌دهد. اما صرف‌نظر از مشروعیت انگیزه چنین ازدواج‌هایی، هر دو طرف این نوع روابط از برچسب ها و قضاوت های کلیشه ای که جامعه به آنها نسبت می‌دهد رنج می‌برند.
چه چیزی باعث می‌شود با دیدن مردی مسن که دست زن جوانی را گرفته و در مکانی عمومی در حال قدم زدن است مکث کرده، نگاه معنی داری کنیم و شروع به پچ پچ کنیم؟ چه چیزی باعث می‌شود بدون اینکه در مورد این زوج کوچکترین اطلاعاتی داشته باشیم، شروع به پیشداوری و قضاوت کنیم؟ هنجارهای اجتماعی؟ انتظارات فرهنگی؟
تحقیقات متعددی در طول سال‌ها چنین سوالاتی را بررسی کرده و سعی کرده اند پاسخ‌هایی برای این سوال‌ها پیدا کنند.
پیشداوری‌ها و نگرش‌های منفی جامعه
برایان کلیسون و لوسیانا لئون در سال ۲۰۱۸ تحقیقاتی انجام دادند تا بفهمند که چرا افرادی که با تفاوت سنی بالایی با هم ازدواج می‌کنند مورد برچسب و پیشداوری های منفی قرار می‌گیرند. یافته‌های آنها نشان داد در مورد روابط با اختلاف سنی زیاد، روابطی که در آن مرد مسن‌تر از زن بود نسبت به روابطی که در آن زن مسن‌تر از مرد بود، پیشداوری‌های منفی به مراتب بیشتر بود. (باید توجه داشت با توجه به اینکه این پژوهش در کشور آمریکا انجام گرفته، نمی‌توان نتایج آن را لزوما به جوامع دیگر هم تعمیم داد.)
در آمریکا برای زنانی که با مردان مسن‌تر از خودشان ازدواج می‌کنند از اصطلاح “شکارچی طلا” استفاده می‌شود که خود بیانگر این پیشداوری است که: چنین زنانی صرفا به خاطر انگیزه‌های مالی با مردان مسن ازدواج می‌کنند.
تفکر غالب این است که ازدواج زنان جوان با مردان مسن برای این است که بتوانند از ثبات مالی آنها برای رفاه زندگی و بزرگ کردن بچه‌هایشان استفاده کنند. در موارد دیگر گفته می‌شود که زنان با مردان مسن با این انگیزه ازدواج می‌کنند که بتوانند از منابع مالی آنها برای رسیدن به موفقیت‌های شغلی و دیگر آرزوهای خود استفاده کنند. اما برخلاف کلیشه‌های رایج، بسیاری از ازدواج‌ها با اختلاف سنی زیاد، بدون هیچ گونه انگیزه مادی و مالی انجام می‌گیرد!
بسیاری از این زوج‌ها، در موارد زیادی به جز سن و سال با همدیگر تناسب و تشابه دارند. پس دلیل واقعی جذب شدن زوج‌ها با اختلاف سنی زیاد به یکدیگر چیست؟ آیا می‌توان گفت انگیزه اصلی چنین روابطی، عشقی عمیق و واقعی است؟ یا دلایل دیگری وجود دارد؟
برای پیدا کردن انگیزه های پنهانی که می‌تواند چنین روابط به اصطلاح غیر عادی را توضیح دهد نظریه هایی وجود دارد که عنوان می‌کنند زنانی که به مردان مسن‌تر از خود جذب می‌شوند به طور ناخودآگاه سعی دارند کمبودهای عاطفی که در رابطه با پدرانشان احساس می‌کنند را تامین کنند. تحقیقات در این زمینه سعی کرده است حقیقت را از افسانه های رایج تفکیک کند.
ارتباط بین سبک دلبستگی عاطفی و ازدواج‌های با اختلاف سنی زیاد
«سارا اکسنتدبری» و «دارن فولر» در سال ۲۰۱۶ تحقیقی را بر روی زنانی که با مردان مسن‌تر ازخود در رابطه بودند انجام دادند. آنها نیز تایید می‌کنند که درمورد زوج‌هایی که تفاوت سنی زیادی با هم دارند نگرشها و پیشداوری‌های منفی زیادی وجود دارد.
تفکر غالب راجع به زنانی که با مردانی در رابطه هستند که ۱۰ سال یا بیشتر، از آنها بزرگترند این است که این افراد با پدرانشان رابطه عاطفی خوبی نداشته اند. اما آیا واقعیت همین است؟ نتایج تحقیق آنها چنین تفکری را تایید نمی‌کند!
تحقیقات آنها بر روی ۱۷۳ زن که۴۴ نفر از آنها با مردانی در رابطه بودند که ۱۰ سال یا بیشتر، از خودشان بزرگتر بودند انجام گرفت. نتایج این تحقیق هیچ شواهدی برای تایید باور عمومی “رابطه عاطفی ناسالم با پدر” پیدا نکرد و حتی فراتر از آن، نتایج تحقیقات نشان داد تفاوتی بین سبک دلبستگی “زنانی که با شریک عاطفیشان تفاوت سنی کمی داشتند” با “زنانی که با شریک عاطفیشان تفاوت سنی زیادی داشتند” وجود ندارد.
در واقع ۷۴ درصد از زنانی که با شریک عاطفیشان تفاوت سنی بالای ۱۰ سال داشتند سبک دلبستگی ایمن داشتند.
سخن آخر
زوجهای متعددی با اختلاف سنی‌های مختلفی از روابط سالم، عاشقانه و سازنده ای لذت می‌برند. آنها بدون دخالت انگیزه‌های پنهان و عقده‌های عاطفی دوران کودکی، جذب یکدیگر می‌شوند. بسیاری از این روابط نیز تا سال‌ها متعادل و پایدار باقی می‌مانند. اگر چه مسلما ممکن است افرادی وجود داشته باشند که با انگیزه های مالی و مادی سعی در ازدواج با افراد مسن‌تر از خودشان داشته باشند، ولی بسیاری از افراد وجود دارند که بدون هیچ گونه انگیزه پنهان و بر خلاف باورهای عمومی به خاطر عشق و علاقه وارد چنین روابطی می‌شوند. با توجه به اینکه نتایج تحقیقات نیز شواهدی دال بر تایید کلیشه‌ها و باورهای عمومی در مورد ازدواج زنان جوان با مردان مسن نیافته‌اند نگرش منفی درمورد چنین رابطه هایی لزومی ندارد. با این حال به شما پیشنهاد می‌کنیم اختلاف سنی مناسب برای ازدواج موفق و چقدر روی تفاوت سنی در ازدواج حساس باشیم؟ را مطالعه کنید و با همه زوایای این امر آشنا شوید.
تجربه و دیدگاه شما نسبت به این موضوع چیست؟ آیا تا به حال به زوج‌هایی اینچنین برخورده اید که روابط عاشقانه و موفقی داشته باشند و کلیشه‌های رایج در جامعه را زیر سوال برده باشند؟ با ما و سایر خوانندگان ستاره در این باره گفت‌و‌گو کنید.
من
پول