علت کوچک شدن مغز (آتروفی) و درمان آن

ستاره | سرویس سلامت – آتروفی یا کوچک شدن مغز در واقع از دست دادن سلول‌های مغزی است. آتروفی مغز، سیناپس و اتصالاتی که در بین سلول‌های عصبی هستند را از بین می‌برد. بیماری کوچک شدن مغز به دو نوع کانونی و عمومی تقسیم می‌شود. در آتروفی کانونی سلول‌های خاصی از مغز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و در آتروفی، عمومی بیماری روی تمام سلول‌های مغزی اثر می‌گذارد، اما علت کوچک شدن مغز چیست؟ برای درمان ان چه باید کرد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه باشید. در این مطلب با علت و علائم این بیماری آشنا می‌شویم و راهکارهای درمان پزشکی و سنتی آن را شرح می‌دهیم.

 

علت کوچک شدن مغز (آتروفی)

از شایع‌ترین علت کوچک شدن مغز (آتروفی) می‌توان اشاره کرد به:

۱. سکته مغزی: اگر جریان خون در بخشی از مغز قطع شود، فرد دچار سکته مغزی می‌شود.با قطع شدن جریان خون نورن‌ها در آن بخش می‌میرند، در نتیجه عملکرد بدن که مربوط به این قسمت از مغز می‌شود، از بین می‌رود.

۲. ضربه مغزی: صدمه به مغز یا ضربه مغزی از دیگر علت کوچک شدن مغز است. این مشکل به دلایل مختلفی مانند تصادف، سقوط و… اتفاق می‌افتد.

۳. بیماری‌ها و اختلالات مغزی: بیماریی‌های مانند آلزایمر شرایطی را برای مغز بوجود می‌آورند که در آن مغز آسیب می‌بیند و سلول‌های مغزیی دیگر توانایی ارتباط با یکدیگر را ندارند. این موضوع باعث از دست رفتن حافظه و توانایی فکر کردن می‌شود. آلزایمر که معمولا بعد از ۶۰ سالگی شروع می‌شود یکی از اصلی‌ترین عوامل زوال عقل و آتروفی مغز است.

۴. فلج مغزی: این اختلال در اثر رشد غیر طبیعی مغز در دوران جنینی است. فلج مغز باعث عدم هماهنگی عضلات، اختلالات حرکتی و مشکلاتی در راه رفتن می‌شود.

۵. بیماری هانتینگتون: این اختلال جنبه وراثتی دارد و به سلول‌های عصبی مغز آسیب می‌زند. این بیماری پیشرونده است و به مرور بر توانایی‌های جسمی و ذهنی افراد اثر می‌گذارد.

۶. Leukodystrophies: مجموعه‌ای از اختلالات ارثی است که از دوران کودکی شروع شده و منجر به در حافظه، رفتار، حرکت، بینایی و شنوایی می‌شوند.

۷. مولتیپل اسکلروزیس: عارضه ایی که در بزرگسالان و بیشتر روی زنان تاثیر می‌گذارد. این عارضه از بیماری‌های خود ایمنی است که با حمله سیستم ایمنی به پوشش محافظتی اطراف سلول عصبی بوجود می‌آید. در این عارضه با گذشت زمان سلول‌های عصبی آسیب می‌بینند و مشکلاتی در احساس، هماهنگی و حرکت در آن‌ها بوجود می‌آید. این بیماری نیز می‌تواند از دلایل آتروفی مغز باشد.

۸. ایدز: ویروس HIV که باعث به وجود آمدن این بیماری می‌شود، می‌تواند ارتباطات بین نورون‌ها را از بین ببرد. 

۹. انسفالیت: انسفالیت به علت عفونت ویروس تبخال در افراد بوجود می‌آید. ویروس‌های دیگری مانند ZIKA و WEST NILE نیز می‌توانند علت این بیماری باشند. این ویروس باعث ایجاد مشکلاتی مانند تشنج، احساس گیجی و فلج می‌شوند.

به جز موارد فوق آتروفی علل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد که رواج کمتری دارد. این علت‌ها عبارتند از:

• دیابت نوع دو
• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• اعتیاد به الکل
• تومور مغزی
• چاقی
• بی حرکتی طولانی مدت
• بیماری ام اس
• اختلالات خوردن
• درد‌های مزمن
• افزایش سن

 

 

علائم کوچک شدن مغز

علائم ابتلا به آتروفی یا کوچک شدن مغز به شرح زیر است:

• جنون
• تشنج
• اختلالات گفتاری
• اختلالات پیشرونده در حافظه
• اختلال در ادراک بصری
• اختلال در ادراک فضایی
• اختلال در توانایی یادگیری

فرآیند تشخیص آتروفی به شرایط بیمار بستگی دارد. تشخیص همراه با معاینه فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. به علاوه آتروفی از طریق اسکن و تصویر برداری مغزی نیز مشخص می‌شود:

• CT یا توموگرافی کامپیوتری که در آن با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلفی تصاویری دقیقی از مغز گرفته می‌شود.
• تصویر برداری رزونانس مغناطیسی یا همان MRI
• اسکن PET

 

 

درمان کوچک شدن مغز

درمان بیماری آتروفی شامل درمان‌های دارویی، فیزیوتراپی با هدف بهبود حرکات، گفتار درمانی در صورت وجود اختلالات کلامی و حمایت روحی و روانی می‌شود. انتخاب روش درمانی با توجه به علت کوچک شدن مغز از سوی پزشک معالج تجویز می‌شود.

در سکته مغزی مغزی پزشک از داورهایی برای از بین بردن لخته خون و احیای جریان خون استفاده می‌کند. به علاوه در بعضی از جراحی برای حل مشکل کمک گرفته می‌شود. در مواردی که علت بیماری آلزایمر، عفونت و … است، با دارو یا سایر روش‌های درمانی پزشک درصدد رفع علت کوچک شدن مغز برمی‌آید.

 

درمان آتروفی در طب سنتی

در کنار درمان‌های پزشکی، با صلاحدید پزشک می‌توان از طب سنتی نیز کمک گرفت. برخی از روش‌های طب سنتی برای درمان آتروفی عبارتند از: 

• استنشاق دارو در بینی، برای مثال اشتنشاق روغن بنفشه طبی
• مصرف دم‌کرده گل همیشه بهار همراه با عسل طبیعی آویشن
• مصرف دم‌کرده گل اسطوخودوس با عسل طبیعی آویشن
• دمنوش زعفران با عسل و آیشن (خانم‌های باردار نباید از این دمنوش استفاده کنند)
• نوشیدن دمنوش به لیمو و زیرفون
• روزی یک نوبت استکان گلاب، یک استکان عرق بیدمشک و یک قاشق پلوخوری عسل طبیعی آویشن را ترکیب کرده و مصرف کنید
• مصرف یک استکان عرق بیدمشک، یک استکان عرق بهارنارنج و عسل طبیعی در فاصله عصر تا شب
• مصرف یک قاشق چایخوری سیاه دانه بعد از ناهار و شام
•  جوشانده برگ بارهنگ
• مخلوط یک قاشق مربا خوری زنجبیل و عسل

 

 

سوالات متدوال در رابطه با کوچک شدن مغز

از چه زمانی شروع به دیدن علائم می‌کنیم؟

معمولا علائم در اواخر دهه ۲۰ یا اوایل ۳۰ ظاهر می‌شوند. با این حال، مواردی وجود داشته است که این علائم در اواخر نوجوانی یا اواخر دهه ۶۰ زندگی نیز بروز کرده است.

چه کسی به این بیماری مبتلا می‌شود؟

این بیماری یک بیماری ژنتیکی است که از یک نسل به نسل دیگر در یک خانواده منتقل می‌شود. به طور کلی مردانی که ژن را به ارث می‌برند علائم بیماری را تجربه می‌کنند، در حالی که زنانی که ژن را به ارث می‌برند معمولاً فقط ناقل هستند. در موارد نادر، زنان نیز ممکن است علائمی را نشان دهند.

آیا این بیماری به فرزندان منتقل می‌شود؟

اگر مادر تنها حامل ژن معیوب باشد ۵۰ ٪ احتمال انتقال ژن بیماری به فرزندان پسر وجود دارد. احتمال انتقال ژن معیوب به فرزندان دختر نیز ۵۰ ٪ است، البته در این حالت آن‌ها حامل ژن هستند، اما احتمالاً هرگز علائمی از بیماری را نخواهند داشت. اگر پدر تنها حامل ژن معیوب باشد، احتمال انتقال ژن معیوب به فرزند پسر تقریبا صفر است، با این حال فرزند دختر با احتمال ۱۰۰ ٪ این ژن را خواهد داشت.

چرا در مورد این بیماری چیز زیادی نمی‌شنویم؟

این بیماری یک بیماری نادر پزشکی است. تخمین زده شده که تنها از هر ۴۰ هزار نفر یک فرد به این بیماری مبتلا می‌شود. با این حال، بسیاری از افراد سال‌ها به اشتباه تشخیص داده می‌شوند یا تشخیص داده نمی‌شوند.

 

جمع بندی

کوچک شدن مغز یک بیماری نادر است که متاسفانه درمان قطی برای آن وجود ندارد، اما دانشمندان در حال تحقیق روی درمان این عارضه هستند و امیدواریم که به زودی خبرهای خوشی در زمینه روش‌های درمانی آن بشنویم. به جز مواردی از این بیماری که جنبه ارثی دارد، پزشک برای درمان به دنبال رفع علت خواهد بود. همانطور که گفته شد گاهی این بیماری با افزایش سن به وجود می‌آید، در این صورت شما باید عواملی که برعملکرد مغز تاثیر منفی دارند را بشناسید و به سلامت مغز خود کمک کنید تا از این بیماری در امان باشید. در این رابطه توصیه می‌کنیم مطلب عملکرد مغز و ۹ اثر شگفت انگیز رویداد‌های مختلف بر آن را مطالعه کنید. لطفا نظریات و تجربیات خود را در مورد آتروفی و نحوه درمان آن با ما و سایر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.