گربه‌سانان با چشم‌های گیرا و بدنی انعطاف‌پذیر همیشه حیوان‌های قدرتمند و چابکی را در ذهن تداعی می‌کنند. سرعت این دسته از حیوانات از بسیاری از حیوانات بیشتر است و به خاطر ذات شکارچی که دارند جزو حیوانات درنده محسوب می‌شوند. در ادامه به معرفی و تفاوت پلنگ، یوز پلنگ و جگوار می‌پردازیم و سعی می‌کنیم تا با بررسی تفاوت‌هایشان بتوانیم هریک را از دیگری تمییز دهیم.
جگوار
پلنگ خالدار آمریکایی یا جگوار، همان‌طور که از نامش پیداست بومی آمریکا به‌ویژه آمریکای مرکزی و جنوبی است. افسانه‌های بسیاری در این منطقه برای جگوار وجود دارد و این حیوان در این منطقه نماد قدرت و اقتدار است. این حیوان شباهت بسیار زیادی به پلنگ دارد، البته این شباهت بی‌دلیل نیست چرا که دانشمندان پس از تحقیقات وسیع روی DNA این‌گونه‌ی جانوری به این نتیجه رسیده‌اند که جد پلنگ، جگوار و یوزپلنگ یکی است. پس این‌همه شباهت جای تعجب ندارد.
جگوار، تیزپای زیبا
چیزی که در نگاه اول به جگوار شما را حیرت‌زده خواهد کرد، پوست زیبای بدن اوست. لکه‌های روی پوستش علاوه بر زیبایی خیره‌کننده‌ای که به او می‌دهد، به استتارش در جنگل نیز کمک شایانی می‌کند و از این طریق می‌تواند به طعمه‌هایش بیشتر نزدیک شده و احتمال شکار موفق را افزایش دهد. رنگ بدن اغلب جگوارها زرد روشن تا قهوه‌ای مایل به سرخ متغیر است و تعداد اندکی از جگوارها به رنگ مشکی هستند که کمتر از ۶ درصد جمعیتشان را تشکیل می‌دهد. پاهای بسیار قوی و کوتاه این حیوان از او یک حیوان چابک، زیبا و پر از ظرافت ساخته است.
جگوار چگونه زندگی می‌کند
این حیوان در اغلب اوقات شب‌ها بیدار بوده و به فعالیت می‌پردازد، حتی ممکن است طعمه خود را نیز در شب شکار کند. او می‌تواند از درخت بالا رود و به‌خوبی شنا کند. جگوارها تنهایی را بیشتر دوست دارند و اهل تشکیل خانواده نیستند. جگوارهای ماده حدودا ۱۰۰ روز طول دوره بارداری دارند و ممکن است یکتا چهار توله جگوار به دنیا آورند. توله‌ها تا سال دوم پیش مادر می‌مانند و در این مدت مادر معلم تمام جزئیات زندگی جگوارهاست. توله‌ها حتی برای آموزش شکار، شنا و دویدن صحیح به مادرشان اقتدا می‌کنند. دانشمندان کشف کرده‌اند که قلمرو اختصاصی برای هر جگوار فضایی حدود ۲۵ کیلومترمربع است. البته این میزان فضایی است که یک جگوار ماده به آن نیاز دارد، جگوار نر فضای بیشتری را می‌پسندد.
پلنگ
کوچک‌ترین گربه‌سانان خانواده پلنگ مانندها، خود پلنگ است. این حیوان زیبا بومی مناطقی از آفریقا است. این‌گونه در حال انقراض است تا جایی که اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست نام این‌گونه را در لیست “در معرض تهدید به انقراض” قرار داده است.
پلنگ چه شکلی است؟
ویژگی بارز پلنگ پوست لکه‌دار، بدن کشیده، جمجمه بزرگ و پاهای کوتاه است. این‌گونه نیز به زندگی اجتماعی تمایلی ندارد و تنها در فصل جفت‌گیری کنار هم هستند. پلنگ استاد حرکت خمیده آهسته است تا به‌صورت پنهانی به شکارش نزدیک شود. سرعت این حیوان تا ۵۸ کیلومتر بر ساعت بوده و قدرت بدنی بالایی که دارد باعث می‌شود تا بتواند به‌راحتی از تنه درخت لندی بالا برود حتی اگر شکار کرده باشد و لاشه شکار را به دندان کشیده باشد.
پلنگ چگونه زندگی می‌کند
این شکارچی زیبا از لحاظ وضعیت بقا نسبت به یوزپلنگ و جگوار وضعیت بهتری دارد و این را مدیون شکارگری بی‌نظیر و توانایی انطباق با شرایط محیطی مختلف است. همین توانایی‌ها باعث شده است که بتواند در جنگل‌های بارانی گرفته تا بیابان‌های بی آب و علف آفریقا زنده بماند و بتواند تقریباً از هر جانداری تغذیه کند.
پلنگ‌ها نیز قلمرو مخصوص به خود را دارند و مرزهای قلمرو خود را با ادرارشان مشخص می‌کنند. جالب است بدانید که قلمرو هیچ دو پلنگ هم‌جنسی هم‌پوشانی و منطقه مشترک ندارد حال‌آنکه ممکن است قلمرو یک پلنگ ماده با قلمرو یک پلنگ نر در قسمت‌هایی مشترک باشد. قلمرو پلنگ‌های ماده حدودا ۱۵ کیلومتر و قلمرو پلنگ‌های نر بین ۳۰ تا ۷۸ کیلومترمربع است.
پلنگ‌ها در فصل جفت‌گیری گروهی زندگی می‌کنند و پلنگ ماده پس از طی کردن دوره سه‌ماهه بارداری‌اش دو یا سه توله پلنگ به دنیا می‌آورد. جالب است بدانید که پلنگ ماده اصولاً در لابلای درختان یا غار، یا جایی که بسیار خلوت باشد و حیوان دیگری او را نبیند توله‌ها را به دنیا می‌آورد. توله‌ها تا ۴ ماه شیر می‌خورند و پس از تولد چشم‌هایشان درست نمی‌بیند و تقریباً نابینا هستند. پلنگ جزو شکارچیان باوقار محسوب می‌شود اما اگر به دنبال شکار باشد تا ۶۰ کیلومتر بر ساعت می‌تواند سرعت داشته و تا ارتفاع سه متری بپرد.
یوزپلنگ
سریع‌ترین جانور روی زمین که حتی شتاب شروع حرکتش از ماشین‌های مسابقه‌ای نیز بیشتر است یوزپلنگ نام دارد. سرعت او به ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت هم می‌رسد اما متاسفانه یوزپلنگ گونه‌ای در حال انقراض از خانواده گربه‌سانان است.
ظاهر یوزپلنگ چگونه است؟
این حیوان زیبا، سریع و باریک‌اندام است و پاهای کشیده‌ای دارد. جمجمه‌اش ظریف است و لکه‌های روی تنش که به خال هم معروف است تو پر و سیاه‌رنگ هستند. اغلب یوزها رنگ نخودی دارند و گل‌ها متمایل به زرد هستند. موهای دور دهان چانه و گلو سفید است. تمام بدنش از خال‌های سیاه توپر و ریز پوشانده شده است. یک نوار سیاه‌رنگ از کنار چشم‌های یوزپلنگ تا کنار دهانش کشیده شده است که مانند عینک آفتابی عمل می‌کند و به خط اشک معروف است.
یوزپلنگ چگونه زندگی می‌کند
یوزپلنگ‌ها علی‌رغم سایر هم‌خانواده‌هایشان روزها فعال هستند و طعمه‌شان را در صبح دم و یا غروب آفتاب شکار می‌کنند. یوزپلنگ‌ها وزن زیادی ندارند و به همین خاطر هرچند روز یک‌بار به شکار می‌پردازند و همین شکار برایشان تا لااقل دو روز آینده‌اش کفایت می‌کند. تنها یوزپلنگ‌های ماده هستند که هرروز شکار می‌کنند.
تفاوت های جگوار، پلنگ و یوزپلنگ
حال که بطور جداگانه با این سه حیوان زیبا آشنا شدید، در ادامه می‌توانید با تفاوت‌های آن ها نیز آشنا شوید.
۱. تفاوت در طرح خال و نقوش بدن
عمده‌ترین تفاوت جگوار، یوزپلنگ و پلنگ به شکل خال‌ها و نحوه پراکندگی آن‌ها روی بدن این سه گربه سان است. یوزپلنگ خال‌های توپر و مشکی دارد که بطور یکسانی در بدنش پراکنده‌شده‌اند. پلنگ خال‌هایی مانند طرح گل دارد و بخش داخلی آن‌ها رنگ روشن و حاشیه‌های مشکی منقطع دارد که به‌طور منظم روی زمینه روشن بدن پلنگ قرار گرفته‌اند. جگوار دارای خال‌هایی بزرگ‌تر از پلنگ است اما با همان شکل و شمایل. علاوه بر این زمینه رنگی بدن جگوار تیره‌تر از بدن پلنگ است.
۲. تفاوت چهره
یوزپلنگ دارای خط اشک معروف خودش است. خطی که از چشم شروع‌شده و به گوشه‌های دهانش ختم می‌شود. حال‌آنکه جگوار و پلنگ این خط را ندارند.
۳. تفاوت در جثه
یوزپلنگ، پلنگ و جگوار از نظر طول بدن تقریباً یکسان هستند اما ازلحاظ قد یوزپلنگ با ۷۰ سانتی متر قد تا ۹ سانتی‌متر بلندقدترین این دسته است. یوزپلنگ ۲۵ تا ۷۰ کیلو، پلنگ ۴۰ تا ۹۰ کیلو و جگوار ۵۵ تا ۹۰ کیلو وزن‌دارند.
۴. تفاوت در سرعت
یوزپلنگ با بیشترین سرعت حدود ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت سریع‌ترین حیوان دنیاست. پلنگ سرعتی حدود ۵۵ کیلومتر بر ساعت و جگوار حدود ۷۰ تا ۸۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارند.
۵. صدای غرش
صدای غرش پلنگ و جگوار پرطنین و بلند است البته نه به‌اندازه شیر. اما یوزپلنگ‌ها نمی‌توانند غرش کنند بلکه صدایی از حنجره‌شان بیرون می‌دهند که بیشتر شبیه صدای پرنده است.
سخن آخر
سه گربه سان قوی‌هیکل و سریع‌السیر یعنی جگوار، پلنگ و یوزپلنگ با توجه به ویژگی‌هایی که دارند از زیباترین و بی‌نظیرترین چهره‌های حیات‌وحش محسوب می‌شوند. یوزپلنگ سریع‌ترین حیوان روی زمین است و یا خط اشک معروفش چهره‌ای فراموش‌نشدنی دارد. حال‌آنکه پلنگ و جگوار سرعت کمتری داشته و ازلحاظ ظاهری نیز شبیه به هم هستند. طبق مطالبی که در بالا ذکر شد.
نویسنده: الناز صفاجوئی
بروزرسانی: 27 مرداد 1401
