ستاره | سرویس روانشناسی – طلاق به عنوان یک معضل اجتماعی شناخته میشود که تأثیرات نامناسبی روی کودکان دارد؛ بهگونهای که اکثر زوجهایی که دارای فرزند هستند و تصمیم به طلاق دارند، با این سوال مواجه میشوند که طلاق یا ماندن در یک ازدواج ناموفق؟! با این حال، گاهی فواید طلاق و رهایی از زندگی مشترک ناموفق بسیار بیشتر از ماندن در یک زندگی پرتنش و آسیبزاست. از این رو با دانستن بهترین و بدترین سن طلاق برای کودکان، شاید بتوان کمی از آسیبهای پس از طلاق که بر کودکان وارد میشود، جلوگیری کرد؛ چراکه بحرانهای طلاق در بعضی از سنین کودکان ممکن است کمتر باشد. در این مطلب عوارض طلاق و بهترین روش برخورد، بر اساس تقسیمبندی سنی کودکان و همچنین نوجوانان آورده شدهاست.
بهترین و بدترین سن طلاق برای کودکان از نظر علمی
باید اشاره داشت که هم اکنون هیچ پژوهش قابل اتکا و منسجمی درباره بهترین و بدترین سن طلاق برای کودکان، انجام نشدهاست. کودک در هر سنی شرایط خاص و بحرانهای خاص خود را دارد و ممکن است آسیبهای خاص آن سن را تجربه کند. از اینرو، والدین باید درباره این آسیبها شناخت داشته باشند؛ اما به هر حال طلاق در برخی از سنین ممکن است برای کودک آسیبهای کمتر یا بیشتری داشته باشد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت. دقت داشته باشید، در صورتی که بحرانهای مربوط به هر سنی از کودک، حل شده باشد و فرزندتان به پختگی لازم برای پذیرش طلاق رسیده باشد، در این شرایط میتوانید با او وارد مذاکره شوید.
بهترین و بدترین سن طلاق برای کودکان بر اساس تقسیم بندی سنی
۱. از تولد تا سه سالگی (دوره نوزادی)
بیشتر کودکان در این رده سنی، به راحتی تغییرات و برنامههای والدین را میپذیرند. این موضوع میتواند به این علت باشد که آنها هنوز به اندازه کافی از مسائل آگاه نیستند؛ البته اگر کمی بزرگتر شوند وارد چرخه غم و اندوه خواهند شد، حتی اگر طلاق سالها پیش صورت گرفته باشد. به هر حال این سن را میتوان بهترین سن طلاق برای کودکان دانست.
عوارض طلاق
۱. عوارض طلاق برای کودکان زیر سه سال مانند اختلال اضطراب جدایی بروز پیدا میکند.
۲. کودکان در این سن، بعد از طلاق احساس از دست دادن مراقب و کسی که نیازهای آنها را برطرف میکند را دارند.
۳. شاخصترین عوارض طلاق در این سن، اعتماد است. کودک دنبال یافتن این است که به چه کسی و در چه صورتی باید اعتماد کند.
۴. این امکان نیز وجود دارد که طلاق برای کودکان در این سن عوارضی مانند شب ادراری، لکنت زبان، اختلال خواب و تیک عصبی را برای او به دنبال داشته باشد.
روش صحیح برخورد
۱. اگر قصد والدین در این رده سنی کودک، برای جدایی جدی است، باید دقت کنند که کودک از لحاظ عاطفی آسیب نبیند.
۲. نباید هرگز درگیریهای والدین را مشاهده کند؛ چراکه تاثیر مشاجره و دعوای والدین بر فرزندان را نمیتوان نادیده گرفت و بسیار آسیبزاست.
۳. توجه به کودک کم نشود؛ زیرا کمبود توجه به او باعث افزایش اختلال اضطراب جدایی میشود.
۴. در این وضعیت باید قوانین خانه مادر و پدر تا حد امکان مشابه باشد و هردوی آنها با کودک تعامل داشته باشند.
۵. قبل و بعد از خوابیدن کودک، مراقب او ثابت بماند (یعنی شب را با پدر سپری نکند و صبح خودش را در آغوش مادر ببینید!) و با گذشت زمان به داشتن یک مراقب عادت کند.
۶. سعی شود تا کودک در این سن، در طول روز هم با پدر و هم با مادر دیدار داشته باشد.
۲. سنین ۳ تا ۶ سالگی (دوران کودکی)
کودک در این رده سنی از لحاظ شناختی و ارتباطی به سطح بالاتری دست یافتهاست. در این سن کودکان توانایی پذیرش و درک این موضوع را دارند که شبهایی را باید در کنار والد دیگر خود بگذراند.
عوارض طلاق
۱. بحران و عارضه مهم در این رده سنی، از بین رفتن اعتماد به نفس و عدم شکل گیری استقلال کودک است که البته باید توسط والدین حفظ شود.
۲. کودکان ممکن است با مشاهده درگیریهای والدین، به دوره قبلی ( نوزادی) برگردند و علائم آن دوران را از خود بروز دهند. برای مثال حرف نزنند، دستشویی نروند، کابوس شبانه ببینند و انگشت خود را بمکند.
۳. همچنین این احتمال وجود دارد که کودکان در این سن سریعا ناراحت شوند و احساس تنهایی یا بی کفایتی داشته باشند.
روش صحیح برخورد
۱. قوانین منظم و تقریبا یکسان در هر خانه و توسط هر کدام از والدین، میتواند بسیار مفید باشد.
۲. گوش دادن به کودکان بدون قضاوت و اجازه دادن به آنها برای بروز احساسات در مورد طلاق و صحبت کردن در مورد آن بسیار مهم است.
۳. اگر طلاق والدین بدون درگیری و تنش باشد و برنامه مهدکودک، مراقبت از کودک و ارتباط او با والدین حفظ شود، کودک از نظر رشدی میتواند روند مثبتی داشته باشد و عزت نفس او نیز از بین نرود.
۴. یافتن یک مشاور برای این دسته از کودکان بهترین راهکار است، چون آنها نمیتوانند به سادگی درباره احساسات خود با شما صحبت کنند؛ زیرا احساس میکنند ممکن است شما را ناراحت کنند.
۳. سنین ۷ تا ۱۰ سالگی (سنین مدرسه)
ارتباط با هم سن و سالها و درک نظم اجتماعی، در این سن در کودک پدیدار میشود. از این رو بینش اجتماعی فرزند در این دوره از زندگی در مقایسه با دورههای قبلی پیشرفت قابل توجهی کردهاست.
عوارض طلاق
۱. این امکان وجود دارد که کودک در این سن ابتدا احساس غم و اندوه بسیار و دلتنگی داشته باشد و این احساس در سنین بالاتر، با مقایسه خود و هم سن و سالهایش، به خشم و نفرت تبدیل شود.
۲. کودک در این رده سنی خود را به خاطر جدایی والدینش مقصر میداند. از اینرو، همواره با یک عذاب وجدان همیشگی زندگی میکند.
روش صحیح برخورد
۱. در این سن باید نظرات کودک را جویا شوید و به او احترام بگذارید.
۲. در این سن باید توجه داشته باشید که از فرزندان به عنوان جاسوس استفاده نکنید.
۳. کودک در این سن خود را بابت جدایی والدین مقصر میداند؛ از این رو، والدین باید هرچه سریعتر جلوی گسترش یافتن این احساس گناه را در فرزند خود بگیرند.
۴. به هیچ عنوان والد دیگر را در چشم فرزند خود خراب نکنید. او خود را مقصر تمام اتفاقات میداند و این موضوع آینده او را از بین خواهد برد.
۵. در این دوره باید با فرزند خود درباره نگرانیهایش صحبت کنید و همواره به نظرات او احترام بگذارید.
سنین نوجوانی و بلوغ
دوره بلوغ بهطور قطع حساسترین و بدترین سن طلاق برای فرزندان است. فرزندان در این سن به طلاق با دو روش پاسخ میدهند. در روش اول، طلاق را مسئلهای بین والدین دانسته و با هر دوی آنها رابطه خوبی را ادامه میدهند. در روش دوم، یکی از والدین را مجرم و دیگری را قربانی پنداشته و در روابط بین آن دو دخالت میکند. نوجوان در این سن دارای خود مختاری بوده و بسیار استقلال طلب است. از اینرو، در زمان طلاق ممکن است که حتی نخواهد با والدین زندگی کند.
عوارض طلاق
۱. در صورت جدایی والدین موضوعاتی نظیر سوء مصرف مواد مخدر و الکل، خودکشی، افت تحصیلی و رفتارهای پرخطر جنسی ممکن است در نوجوانان شکل بگیرد. از این رو، والدین باید به شدت مراقب این رفتارها باشند.
۲. بحران هویت در دوران نوجوانی به همراه مسئله جدایی میتواند موجب تخریب هویت فرزند شما شود.
روش صحیح برخورد
۱. اگر فرزند شما درسن بلوغ است، باید با استدلال و صحبت منطقی، فرزند خود را برای جدایی آماده کنید و موافقت او را به دست بیاورید.
۲. باز نگه داشتن خطوط ارتباطی و وقت گذراندن روزانه با فرزند، صحبت در مورد دستاوردها، نگرانیها و سوالاتش میتواند به والدین کمک کند تا با فرزندانشان ارتباط برقرار کنند و همچنین به مشکلات او توجه کنند. همواره توجه داشته باشید که رفتار با نوجوان در سن بلوغ، نیازمند رعایت یکسری اصول و نکات است.
سخن پایانی
تحمل زندگی مشترک به خاطر فرزندان موضوعی بوده که در فرآیند طلاق همیشه چالش برانگیز بودهاست. چراکه طلاق در هر سنی برای فرزندان باعث بروز عوارض و بحرانهای جدی میشود. از اینرو، قبل از طلاق به نیازهای فرزند خود توجه کنید و البته به این نکته توجه داشته باشید که همانطور که اشاره شد، بهترین سن طلاق برای فرزند، سنین قبل از ۳ سالگی و بدترین سن، سنین نوجوانی او است. همچنین در این راستا، خواندن مطلب «طلاق بر فرزندان چه تاثیری دارد؟» را نیز به شما پیشنهاد میکنیم.
آیا شما تجربهای در این زمینه دارید؟ آیا با بحرانهای فرزندان طلاق آشنا هستید؟ لطفا تجربیات خود را با ما و سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذارید.