ستاره | سرویس سلامت – سوختگی انواع مختلفی دارد؛ مانند آفتاب سوختگی، سوختگی با یخ، سوختگی با روغن و … . در این میان یکی از دردناکترین سوختگیها، سوختگی با آب جوش است. برای التیام بخشیدن به اثرات سوختگی نیز از روشهای متنوعی نظیر پمادهای سوختگی، درمانهای خانگی سوختگی و … استفاده میشود. در این مطلب به انواع درجات سوختگی و روشهای درمان سوختگی با آب جوش میپردازیم؛ با ما باشید.
انواع درجه سوختگی با آب جوش
اولین قدم در هنگام سوختگی به خصوص سوختگی با آب جوش، تشخیص درجه سوختگی است؛ چرا که بعضی از سوختگیها در خانه قابل درمان بوده، ولی سوختگیهای شدیدتر حتما نیاز به پزشک دارند. دقت کنید که درمانهای خانگی در درجات بالای سوختگی ممکن است موجب تشدید التهاب و سوختگی بیشتر پوست شود. میزان سوختگی و شدت درد به میزان و وسعت لایههای سوخته شده پوست بستگی دارد. شدت سوختگی با آب جوش نیز به دمای آب و مدت زمانی که پوست در معرض آب جوش بوده بستگی دارد. شدت سوختگی پوست با آب جوش به سه درجه زیر تقسیم میشود.
۱. سوختگی درجه اول
در این نوع سوختگی، در لایههای بیرونی پوست قرمز و تورم میشوند. معمولا میتوان بیشتر سوختگیهای درجه اول را در خانه و به روشهای خانگی درمان کرد.
نکته: هرچه قدر سوختگی زودتر درمان شود، دوره و زمان بهبودی آن کمتر میشود.
۲. سوختگی درجه دوم
در سوختگی درجه دوم تورم و تاولهای قرمز به وجود آمده به لایههای عمیقتر پوست میرسند. سوختگیهای درجه دومی که کمتر از ۸ سانتیمتر قطر داشته را میتوان با روشهای خانگی درمان کرد. اما برای سوختگیهای درجه دومی که شدت زیادی دارند، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
۳. سوختگی درجه سوم
در این درجه از سوختگی، تاول و تورم و دیگر آسیبهای ناشی از سوختگی به عمق پوست سرایت میکند. هرگز سعی نکنید سوختگی درجه سوم را خودتان و به روش خانگی درمان کنید. هنگام بروز این نوع سوختگی ابتدا با فوریتهای پزشکی (۱۱۵) تماس گرفته و منتظر کمکهای پزشکی بمانید؛ در طی این مدت مطمئن شوید هیچ قسمتی از لباستان به ناحیه سوخته نچسبیده و با آن در تماس نیست؛ همچنین سعی کنید ناحیه سوختگی را بالاتر از قلب نگه دارید. (این مورد را برای سوختگیهای درجه دوم که شدید هستند نیز بکار ببرید.) اغلب سوختگیها و زخمهای درجه سوم تنها با جراحی درمان شده و در غیر این صورت به شکل کشیدگی و اِسکارهای پوستی باقی مانده و بهبود پیدا میکنند. بازه زمان دقیقی برای التیام و درمان کامل و خود به خودی سوختگی درجه سوم وجود ندارد.
اقدامات اولیه در سوختگی با آب جوش
سوختگی ناشی از آب جوش میتواند خفیف و کم آسیب باشد. با این وجود ممکن است با درد شدید و به وجود آمدن تاول همراه شده و باعث آسیب دیدن پوست شود. ۳ کار بسیار مهمی که باید بعد از ایجاد سوختگی با آب جوش قبل از هر گونه درمانی، در اسرع وقت انجام شود در زیر آمده است.
۱- نچسبیدن لباس به ناحیه سوختگی
اگر سوختگی در قسمتی از بدن بوده که در مجاورت لباس است، مانع چسبیدن لباس به آن ناحیه شوید. این نکته مربوط به بعضی از سوختگیهای درجه دوم و تمام سوختگیهای درجه سوم است.
۲- جدا کردن تمام زیورآلات از محل سوختگی
اگر ناحیه سوختگی در حال ورم کردن و تاول زدن بود، زیورآلات و یا چیزهای دیگر را بلافاصله از محل سوختگی جدا کنید.
۳- خنک کردن محل سوختگی با آب سرد
محل سوختگی را ۱۰ الی ۲۰ دقیقه زیر آب خنک نگه دارید؛ زیرا با خنک نگه داشتن محل سوختگی، حرارتی که به پوست نفوذ کرده کاهش پیدا کرده و کمتر به پوست آسیب میزند.
بهطور کلی داشتن سرعت عمل بالا در درمان سوختگی بسیار مهم است. اما دقت کنید که روشهای درمانی برای افراد مختلف مانند نوزادان، افراد با بیماریهای خاص و … متفاوت است. بنابراین توصیه میشود قبل از انجام هرگونه درمان خانگی از یک پزشک یا یک فرد آگاه راهنماییهای لازم را دریافت کنید. بعد از آن محل سوختگی را خنک و تمیز کرده، و سپس درمان را شروع کنید.
روش های خانگی در درمان سوختگی
برای درمان سوختگی سطحی و سوختگیهای درجه پائین میتوان از روشهای زیر بهره برد.
۱. کمپرس سرد
با کمپرس سرد یا قرار دادن یک پارچه مرطوب تمیز روی ناحیه سوختگی میتوان درد و تورم را کاهش داد.
نکته: توجه کنید کمپرسی که استفاده میکنید بیش از حد سرد نباشد، زیرا سرد بودن زیاد کمپرس ممکن است باعث تحریک بیشتر سوختگی شود.
۲. گیاه آلوئه ورا
به دلیل خواص آلوئهورا برای پوست از این گیاه در درمان بسیاری از بیماریهای پوستی و درمان آفتاب سوختگی استفاده میشود. همچنین از آلوئهورا برای ترمیم و بهبود زخم و خراش استفاده میشود. میتوان از این گیاه برای درمان سوختگیهای درجه اول و سوختگیهای سطحی درجه دوم استفاده کرد. با قرار دادن مقداری از ژل آلوئهورا در محل سوختگی، التهاب و سوزش ناشی از سوختگی کاهش مییابد.
توجه: برای سوختگیهای درجه سوم از این گیاه استفاده نکنید.
۳. عسل
خواص عسل بسیار زیاد بوده و در طب سنتی گزینهای پرکاربرد است. عسل با داشتن خاصیت ضدعفونیکنندگی باعث کاهش بروز عفونت در محل سوختگی شده و اثرات سوختگی را کاهش میدهد. همچنین عسل میتواند بافتهای آسیب دیده را ترمیم کند. ضدباکتری و ضد قارچ بودن از دیگر خواص عسل بوده که موجب مرطوب شدن پوست میگردد. در هنگام سوختگی کافی است بسته به میزان سوختگی مقداری عسل را روی یک پانسمان استریل یا پارچه تمیز ریخته و روی پوست قرار دهید. همچنین میتوانید مقداری عسل را روی ناحیه سوخته ریخته، کمی ماساژ داده و سپس روی آن را پانسمان کنید.
روش های دارویی در درمان سوختگی
در صورت درد زیاد، استفاده از برخی داروها میتواند کمک کننده باشد. در ادامه برخی از آنها معرفی شدهاند.
۱. مسکن
اگر در اثر سوختگی درد زیادی دارید، میتوانید از یک مسکن مانند قرص ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید.
۲. پماد و کرم های آنتی بیوتیک
این نوع پمادها و کرمها را میتوان برای جلوگیری از ایجاد عفونت و کم کردن التهاب استفاده کرد. بعد از استفاده از پماد آنتی باکتریال روی سوختگی، محل سوختگی را با یک پارچه استریل یا بانداژ (غیر کُرکی) بپوشانید. پماد سوختگی تتراسایکلین در درمان سوختگی موثر است.
توجه: برخی روغنها یا پمادها ممکن است اثر بدی داشته و باعث بیشتر شدن عفونت بافتها شود.
نکته: برای سوختگیهای درجه اول، ابتدا ۲۴ ساعت منتظر بمانید و سپس از پمادهای سوختگی استفاده کنید. چرا که اعمال زود هنگام پماد سوختگی ممکن است از بهبود سوختگی جلوگیری کند.
نکات مهم در درمان سوختگی
در طول دوره درمان سوختگی با آب جوش لازم است از یک سری موارد نیز اجتناب کرد. در ادامه این موارد مهم آورده شدهاند.
۱. تاولهای ناشی از سوختگی را نترکانید
مایعی که درون تاول است تا زمانی که باز نشده، استریل بوده و یک پوشش مناسب برای زخم است. با ترکاندن تاول ممکن است باعث ایجاد عفونت شوید؛ پس به شدت از این کار اجتباب کنید.
۲. ناحیه سوختگی در معرض آفتاب قرار نگیرد
سعی کنید تا حد ممکن ناحیه سوخته را در معرض نور خورشید قرار ندهید؛ زیرا پوستی که دچار سوختگی شده نسبت به نور خورشید حساستر است.
۳. از کره استفاده نکنید
از کره روی ناحیه سوختهشده استفاده نکنید. هیچ تحقیق علمی وجود ندارد که ثابت کند کره به عنوان یک درمان اثربخش برای سوختگی مفید است. کره نه تنها به سوختگی کمکی نمیکند بلکه با حفظ کردن گرما ممکن است باعث تشدید سوختگی شود. علاوه بر آن احتمال دارد که کره دارای باکتریهایی باشد که باعث آلوده شدن ناحیه سوخته شود.
۴. از روغنها استفاده نکنید
از انواع روغنهای گیاهی پخت و پز، مانند روغن زیتون استفاده نکنید. چرا که هم مانند کره حامل گرما هستند و هم میتوانند باعث شدیدتر شدن سوختگی شوند.
نکته: میتوانید از برخی روغنهای گیاهی که حامل گرما نبوده و خاصیت خنک کنندگی دارند، در درمان سوختگیهای درجه اول استفاده کنید؛ از جمله این روغنها میتوان به روغن اسطوخودوس یا بابونه اشاره کرد.
۵. سفیدهی تخممرغ استفاده نکنید
استفاده از سفیده تخم یک نسخه قدیمی بوده که علاوه بر ایجاد عفونت باکتریایی در ناحیه سوختگی و واکنش آلرژیک در فرد هیچ فایدهای برای بهبود سوختگی ندارد.
همچنین استفاده از خمیر دندان در درمان سوختگی یک نسخه قدیمی و باور غلط دیگری بوده که هنوز رایج است.
۶. از یخ استفاده نکنید
آب بسیار سرد و یخ میتواند سوختگی شما را تحریک کرده و عمق سوختگی را زیاد کند. بنابراین استفاده نادرست از یخ ممکن است فرد را دچار سوختگی سرد کند.
کلام آخر
اولین و مهمترین قدم برای درمان سوختگی با آب جوش خنک نگه داشتن ناحیه سوختگی با آب سرد است. در قدم دوم شما باید تشخیص دهید کدام نوع سوختگی را میتوان در خانه درمان کرد و کدام سوختگی نیاز به مراجعه به پزشک و استفاده از فوریتهای پزشکی دارد.
شما تاکنون از کدامیک از روشهای درمان سوختگی با آب جوش استفاده کردهاید؟ آیا درمان خانگی دیگری را میشناسید؟ لطفا تجربیات و نظرات خود را در قسمت “ارسال نظر” با ما و دیگر مخاطبین ستاره به اشتراک بگذارید.