علت خشکی لب چیست؟ ۱۱ دلیل شایع و راه‌های درمان آن

ستاره | سرویس سلامت – خشکی لب معمولا در فصل زمستان شدیدتر است، اما این مشکل در هر فصلی از سال می‌تواند رخ دهد. از آب و هوای خشک گرفته، تا شرایط پزشکی خاص، هر کدام می‌توانند علت خشکی لب های شما باشند. در ادامه قصد داریم شما را با علت این عارضه و درمان‌های موجود برای رفع آن آشنا کنیم. بسیار مهم است که بتوانید بهترین راه درمان خشکی لب را انتخاب کنید تا از علائم آن خلاص شوید. به یاد داشته باشید، که سلامت همواره از درون به بیرون آغاز می‌شود.

علت خشکی لب چیست؟

پوست لب بسیار نازک‌تر و ظریف‌تر از پوست قسمت‌های دیگر بدن است. همچنین لب‌ها در معرض عوامل مختلفی از جمله نور خورشید، هوای سرد و خشک و… هستند؛ همین موارد آن‌ها را بیشتر در معرض خشکی، ترک خوردن و پوست پوست شدن قرار می‌دهد. در ادامه بطور مفصل‌تر با این دلایل آشنا خواهید شد.

۱. شرایط اقلیمی

پوست نازک و ظریف لب، در معرض هوای سرد زمستان و تابش مستقیم نور خورشید به سادگی آسیب می‌بیند، برای مقابله با این عوامل با استفاده از روغن‌ها و محصولات مخصوص، از لب‌های خود محافظت کنید. با انجام این اقدامات، اگر همچنان دچار خشکی لب می‌شوید، از یک ماسک مناسب برای لب‌ های خود استفاده کنید تا هرچه کمتر لب‌ها با هوای بیرون در تماس باشند. در خانه نیز از دستگاه‌های بخور استفاده کنید تا هوا مرطوب شود.

۲. کم آبی

صابون‌های درمانی و درست شده از آب گوشت، آبرسان‌های عالی هستند (کلاژن موجود در این نوع صابون‌ها همچنین برای پوست و ناخن نیز مفید است). بخش عمده‌ رژیم غذایی خود را به سبزیجات اختصاص دهید. یک بطری آب همواره کنار دست‌تان داشته باشید، و مدام آب بنوشید و دوباره آن را پر کنید. اگر به انگیزه‌ی بیشتری برای آب نوشیدن نیاز دارید، از آب‌های طعم دار استفاده کنید.

۳.‌تر کردن لب با بزاق دهان

متاسفانه، این روش تاثیری کوتاه مدتی دارد، زیرا بزاق به سرعت از روی لب تبخیر می‌شود. همچنین مواد شیمیایی که برای شروع هضم غذا در بزاق وجود دارد، باعث پوسته شدن لب‌ها می‌شود. هیچ راه درمانی برای این موضوع وجود ندارد، تنها باید از جویدن و‌ تر کردن بیش از حد لب‌ها دست بکشید. هر زمان که از روی عادت، می‌خواهید لب خود را بجوید از یک روغن یا بالم لب استفاده کنید.

۴. تنفس دهانی

بدن ما طوری طراحی شده است که تنفس از طریق دهان یا بینی صورت بگیرد. تنفس از طریق دهان به ویژه خوابیدن با دهان باز نه تنها باعث ریختن بزاق روی بالش می‌شود، بلکه یکی از علت‌های خشکی لب است. این موضوع را همچنین زمانی که بینی شما گرفته و مجبورید از دهان نفس بکشید، بیشتر تجربه خواهید کرد. خشکی لب در زمان سرما خوردگی یا گرفتگی بینی اغلب اتفاق می‌افتد، بنابراین در این شرایط تلاش کنید تا از طریق بینی تنفس کنید.

۵. نبود چربی‌های سالم در رژیم غذایی

پوست انسان به طور طبیعی یک نوع چربی روان کننده از اسید‌های چرب تولید می‌کند و مصرف کم چربی باعث کاهش تولید این چربی‌ها می‌شود. برای حل این مشکل، از چربی نترسید! از خوردن روغن نارگیل با کیفیت، روغن زیتون، گردو، اسید‌های چرب MCT، کره، و سایر مواد مغذی دارای چربی لذت ببرید. روغن‌های گیاهی را ترجیح ندهید! بسیاری از این روغن‌های تولید شده به صورت صنعتی، ترکیبی از روغن سویا، ذرت و کانولا و مملو از اسید‌های چرب امگا ۶ هستند. بسیاری از ما بیش از حد اسید چرب امگا ۶ در رژیم غذایی خود داریم.

۶. کمبود ویتامین و مواد مغذی

کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی مانند آهن، روی و ویتامین‌های B می‌تواند منجر به ترک گوشه لب شود. سعی کنید رژیم غذایی خود را تنظیم کنید، برای مثال، گوشت، لوبیا، سبزی‌هایی با برگ تیره مانند اسفناج، صدف خوراکی، دانه کدو تنبل و … را به غذای خود اضافه کنید. فولات (B۹) عمدتا ازمنابع گیاهی مانند میوه، سبزیجات و دانه‌های کامل تامین می‌شود. ویتامین B۶ نیز در لوبیا، مرغ، ماهی و برخی میوه‌ها و سبزیجات موجود است و با مصرف محصولات حیوانی مثل گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ و لبنیات می‌توانید ویتامین B۱۲ به دست آورید.

۷. دارو‌ها و مکمل‌ها

مصرف بیش از حد ویتامین A (بیش از ۱۰۰۰۰ واحد در روز) می‌تواند یکی دیگر از دلایل بی‌شمار علت خشکی لب و البته پوسته پوسته شدن آن باشد. برای مثال، دارو‌های درمان آکنه، همچنین برخی دارو‌های مربوط به فشار خون بالا و تهوع نیز می‌توانند موجب خشکی لب شوند. اگر براساس تجویز پزشک، دارویی مصرف می‌کنید، از عوارض جانبی آن مطلع شوید. درصورتی که خشکی لب شما شدید است، می‌توانید با پزشک خود درباره دارو‌های جایگزین مشورت کنید.
برخی داروها مانند آنتی هیستامین‌ها، داروهای شیمی درمانی و دیورتیک‌ها می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی موجب کم آبی بدن شوند. دارو‌های موضعی درمان آکنه نیز ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده‌ای مانند اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید باشند که می‌توانند منجر به خشکی لب شوند. البته توجه داشته باشید که هرگز بدون مشورت پزشک درمان خود را متوقف نکنید.

۸. حساسیت به محصولات بهداشتی و خمیردندان

بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی لب حساسیت زا هستند و اگر پوست حساسی دارید استفاده از آن‌ها ایده خوبی نیست. برخی خمیردندان‌ها نیز ممکن است حاوی موادی باشند که موجب واکنش آلرژیک ملایم در برخی افراد شوند. از محصولات چرب کننده یا مراقبت کننده لب شیمیایی صرف نظر کنید و به سراغ روش‌های طبیعی و خانگی بروید.

برخی محصولات آرایشی و بهداشتی لب حاوی موادی هستند که خشکی لب را تشدید می‌کنند. این مواد عبارتند از:

• مرطوب کننده‌هایی مانند گلیسیرین
• کافور
• منتول
• فنل

برخی افراد ممکن است به مواد تشکیل دهنده محصولات مربوط به لب، به خصوص آنان که رنگدانه یا رایحه دارند حساسیت داشته باشند. استفاده از چنین محصولاتی برای این افراد می‌تواند علت خشکی لب باشد.

۹. مواد غذایی تحریک کننده

مرکبات و سایر مواد غذایی اسیدی، غذا‌های شور، تند و خیلی خشک یا خشن می‌توانند لب‌ها را تحریک کنند. با دقت غذا بخورید و سعی کنید این غذا‌ها با لب شما حداقل تماس را داشته باشند، به خصوص اگر لب‌هایتان خشک یا ترک خورده است.

۱۰. بیماری‌ها و تغیرات هورمونی

اگرچه این عامل خشکی لب نادر است، اما برخی از بیماری‌ها هستند که می‌توانند باعث خشکی و ترک لب و گوشه‌های دهان شوند. این بیماری‌ها شامل اختلالات تیروئید، عفونت قارچی کاندیدا، بیماری کاوازاکی، ایمپتیگو و یا عفونت تبخال است. البته این‌ها تنها بیماری‌هایی نیستندکه ممکن است موجب خشکی لب شوند.
علاوه بر این، خشکی لب می‌تواند یکی از علائم رایج یائسگی در زنان باشد. همینطور که در این زمان سطح استروژن کاهش می‌یابد، خشکی لب و پوست، چین و چروک، درد مفاصل و سایر علائم شروع به ظاهر شدن می‌کنند.
اگر خشکی لب شما شدید و دردناک است، و همچنین گوشه‌ی لب‌هایتان نیز زخم می‌شود، با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.

۱۱. عفونت مخمر

خشکی لب، به خصوص در قسمت گوشه دهان، می‌تواند نشان از این باشد که بدن شما در حال تولید بیش از اندازه مخمر است و شما دچار عفونت شده‌اید. اگر مدت زمان زیادی است که با خشکی لب دست و پنجه نرم می‌کنید، ترجیحا نزد پزشک بروید تا در صورت نیاز برای پاکسازی عفونت برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.

سه نکته مراقبت از لب‌های خشک

۱. استفاده از مرطوب کننده

بهترین محصولات مراقبتی لب‌ها، از مواد طبیعی از جمله روغن نارگیل و یا روغن بادام درست شده‌اند. ویتامین E و سایر آنتی اکسیدان‌ها پوست را تغذیه و از آن محافظت می‌کنند. هر شب قبل از خواب، قبل از بیرون رفتن از خانه و یا هر زمانی که فکر می‌کنید نیاز است، مقداری پماد یا کرم مخصوص لب، روی لب هایتان بزنید تا ترک آن‌ها بهبود یابد. مطلب «ماسک لب خانگی برای رفع تیرگی، خشکی و چین و چروک دور لب» را بخوانید.

۲. اجتناب از شستشوی لب با شوینده‌های قوی

اگر از دارو‌های موضعی مربوط به آکنه استفاده می‌کنید، مراقب باشید که این دارو‌ها با لب‌هایتان تماس برقرار نکنند، زیرا علاوه بر خشک کردن غدد چربی، اغلب پوست لب را نیز تحریک و خشک می‌کنند.

۳. پرهیز از کندن پوست لب

همه می‌دانیم که کندن پوست لب خشک شده ممکن است وسوسه انگیز باشد، اما لطفا این کار را نکنید! یک اسکراب لب مرطوب کننده تهیه کنید تا پوست مرده را از بین ببرد. ساده‌ترین چیزی که ما می‌توانیم پیشنهاد کنیم یک قاشق پر شکر (از هر نوع شکری می‌توانید استفاده کنید) را با مقدار کافی روغن زیتون و روغن نارگیل مخلوط کنید تا یک ترکیب نرم و انعطاف پذیر بدست آید. علاوه بر این می‌توانید از روغن‌های دیگر مثل روغن بادام یا روغن جوجوبا نیز استفاده کنید، یا مقداری دارچین یا وانیل نیز اضافه کنید تا رایحه‌ی بهتری به اسکراب بدهید.

راه های درمان خانگی خشکی لب

چند روش طبیعی موثر برای درمان خشکی لب وجود دارد که احتمالا مواد اولیه آن‌ها را در خانه دارید. این روش‌های طبیعی و ساده عبارتند از:

• آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا از درون برگ‌های آن به وجود می‌آید. این ژل حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها و ضد التهاب‌هایی است که پوست آسیب دیده را ترمیم می‌کنند و بهبود می‌بخشند.
• روغن نارگیل: این روغن از میوه نارگیل گرفته می‌شود و با التهاب مبارزه می‌کند، در نتیجه باعث نرمی و لطافت پوست می‌شود.
• عسل: یک مرطوب کننده بسیار قوی است که به عنوان یک درمان طبیعی بسیار عالی برای خشکی لب در نظر گرفته می‌شود. عسل همچنین حاوی آنتی اکسیدان‌ها و خواص ضد باکتریایی است که از ایجاد عفونت در لب‌های بسیار خشک یا ترک خورده جلوگیری می‌کند.
• خیار: می‌تواند به آرامی به لب‌ها آبرسانی کند و حتی ممکن است حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد که می‌تواند ظاهر لب را بهبود بخشد.
• چای سبز: غنی از آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی و البته پلی فنول است که التهاب را کاهش می‌دهد. یک چای سبز کیسه‌ای را در آب خیس کنید و به آرامی روی لب قرار دهید تا آن‌ها را نرم کند و پوست مرده را از بین ببرد. این یک تکنیک لایه برداری سنتی و ملایم است.

برای مرطوب کردن و بهبود پوست لب، هر یک از مواد تهیه شده را روی لب‌ها بمالید.

آلوئه ورا، روغن نارگیل و عسل دارای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی هستند که علائم بر مرطوب کردن و آرام کردن پوست لب‌ها، به جلوگیری از عفونت نیز کمک می‌کنند. شما می‌توانید از اکثر عطاری‌ها یا فروشگاه‌ها این مواد را خریداری کنید.

علت خشکی لب در نوزادان

درحالیکه خشکی لب در نوزادان و کودکان به ندرت موجب نگرانی است، اگر کودک شما این مسئله را تجربه می‌کند و شدت آن هم زیاد است، مهم است که برخی شرایط را بررسی کنید. علت خشکی لب در نوزادان می‌تواند یکی از موارد زیر باشد.

۱. کم آبی

یکی از علل خشکی لب در نوزادان همچون بزرگسالان، کم آبی است. یک نوزاد در صورتی که به اندازه کافی شیر نخورد، دچار کم آبی می‌شود. به خصوص در روز‌های گرم، نوزادان ممکن است برای جلوگیری از کم آبی به شیر بیشتری نیاز داشته باشند. تعداد دفعات کار کردن شکم یک کودک در طول ۲۴ ساعت، به سن وی بستگی دارد، اما نوزادان معمولا در طول روز چهار بار یا بیشتر مدفوع می‌کنند و این مقدار احتمالا بعد از ۶ هفته کاهش می‌یابد. هر مقداری کمتر یا بیشتر از این موارد، باید بررسی شود.

سایر علائمی که ممکن است نشان دهنده کم آبی در کودک شما باشد عبارتند از:

• گود شدن ملاج کودک
• گود شدن چشم‌ها
• گریه بدون اشک
• خشکی پوست
• دست یا پای سرد
• خواب آلودگی
• ضربان قلب تند

۲. پوست اندازی

نوزادان اغلب بعد از تولد، چند لایه پوست می‌اندازند و این یک فرایند طبیعی است که ممکن است موجب خشکی پوست لب و بدن آن‌ها شود. این بدان دلیل است که بدن آن‌ها در حال تطابق یافتن با دنیای بیرون از رحم است.

۳. خوردن یا مکیدن لب‌ها

نوزادان به طور غریزی تمایل بالایی به مکیدن دارند، بنابراین ممکن است دائما لب‌های خود را بلیسند، حتی زمانی که در حال شیرخوردن نیستند. این رفتار باعث خشکی لب‌های آن‌ها می‌شود زیرا تبخیر بزاق از روی لب، خشکی را تشدید می‌کند.

۴. پوست حساس

نوزادانی که به تازگی متولد شده‌اند، ممکن است به دلیل حساس بودن پوست‌شان نسبت به برخی مواد دچار ترک لب شوند. برای مثال، برخی نوزادان به مواد آرایشی حساس هستند، بنابراین اگر فردی که از مواد آرایشی استفاده کرده است، کودک را ببوسد، احتمال ترک خوردن لب کودک وجود دارد. به علاوه برخی از نوزادان نسبت به لوسین‌ها، دستمال‌های مرطوب، کرم و … نیز حساس هستند.

۵. دارو‌ها

ترک لب‌ها می‌تواند اثر جانبی یک داروی خاص باشد. والدین یا پرستاران نوزاد باید قبل از اینکه دارویی را به کودک بدهند، با پزشک اطفال مشورت کنند و از عوارض جانبی ان دارو کاملا مطلع شوند.

۶. تغییرات آب و هوایی

گرما، سرما و باد می‌توانند باعث ایجاد ترک و خشکی لب در نوزادان شود. آب و هوای در نوسان، رطوبت پوست نوزاد را از بین می‌برد و همین می‌تواند علت خشکی لب وی باشد.

۷. کمبود مواد مغذی

بسیار نادر است، اما ترک لب می‌تواند نشانه‌ی کمبود مواد مغذی خاصی در بدن نوزاد باشد. نبود تعادل مناسبی از مواد مغذی، منجر به خشکی و ترک لب کودک می‌شود. درصورتی که گمان کردید کودک شما از کمبود برخی مواد مغذی ضروری رنج می‌برد، به پزشک مراجعه کنید.

۸. بیماری کاوازاکی

این یک بیماری غیررایج است که بر کودکان و نوزادان اثر می‌گذارد. کاوازاکی موجب تب طولانی و التهاب رگ‌های خونی می‌شود. این بیماری معمولا در سنین ۶ ماهگی تا ۲ سالگی ظاهر می‌شود و میزان ابتلای کودکان زیر ۳ ماه به آن بسیار کم است. علاوه بر قرمزی و خشکی لب‌ها، در اثر این بیماری ممکن است کودک دچار تب، راش پوستی و تورم پا‌ها و دست‌ها شود.

پیشگیری از خشکی لب کودکان

شما می‌توانید با برخی اقدامات از خشکی لب فرزندتان پیشگیری کنید. این اقدامات عبارتند از:

• دمای منزل را ثابت نگهدارید و در صورت لزوم از دستگاه بخور برای ایجاد رطوبت استفاده کنید.
• حصول اطمینان از اینکه کودک لباس مناسب با هوای داخل و خارج از خانه پوشیده و در برابر آفتاب، سرما و باد محافظت می‌شود.
• توجه داشته باشید که پوست نوزادان حساس‌تر از پوست بزرگسالان است، بنابراین از مصرف کرم‌ها و یا لوسیون‌های مخصوص بزرگسالان بر روی پوست آن‌ها خودداری کنید.
• کودک را مرتبا با شیر تغذیه کنید و دقت کنید که در هوای گرم او به شیر بیشتری نیاز خواهد داشت.

درمان خشکی لب نوزادان

خشکی و ترک لب در نوزادان، می‌تواند دردناک باشد و خبر خوب این است که درمان آن با روش‌های درمان خانگی امکان پذیر است. با این حال، در صورت تشدید این مشکل باید به پزشک مراجعه شود. برای درمان خشکی لب و مرطوب کردن لب نوزاد می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید.

۱. استفاده از لانولین

کرم لانولین، یکی از راه‌های درمان زخم و خشکی سینه در مادران شیرده است. این کرم به طور طبیعی از پشم گوسفند گرفته می‌شود و می‌تواند برای درمان خشکی لب نوزاد نیز بسیار مفید باشد.

۲. شیر مادر

شیر مادر حاوی مقادیر زیادی آنتی بادی است که می‌تواند با بیماری‌ها مبارزه کند. در روز‌های اول پس از زایمان، شیر مادر دارای مواد استریل کننده‌ای است که می‌تواند از کودک در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت کند. چند قطره از شیر مادر را روی لب‌های خشک یا ترک خورده کودک بمالید تا رطوبت آن تامین شود. این کار همچنین خطر ابتلا به عفونت را نیز در نوزاد کاهش می‌دهد.

۳. استفاده از روغن‌ها

روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون یا نارگیل دارای خواص مرطوب کنندگی هستند. استفاده از آن‌ها به مقدار بسیار کم برای لب نوزاد می‌تواند وظیفه آب رسانی و بهبود خشکی لب آن را به عهده بگیرد.

۴. استفاده از محصولات مخصوص کودکان

شما می‌توانید از داروخانه‌ها محصولات مراقبتی لب مخصوص نوزادان خریداری کنید. این محصولات معمولا حاوی مواد طبیعی هستند و کاملا آزمایش شده‌اند تا برای پوست حساس کودکان مناسب باشند. با این وجود توصیه می‌شود که قبل از مصرف هر یک از این محصولات حتما با پزشک مشورت کنید.

۵. پوشش مناسب در هوای سرد

هوای بسیار سرد یا بسیار گرم می‌تواند به سرعت منجر به خشکی لب نوزادان شود. باد، سرما، و خورشید همه می‌توانند خشکی و ترک لب کودک شما را تسریع کنند. از پوست نوزاد خود در برابر هوای بسیار گرم یا بسیار سرد محافظت کنید، برای این منظور قبل از خروج از خانه، یک لایه پماد، روغن یا کرم محافظ روی پوست و لب کودک بمالید.

۶. استفاده از دستگاه بخور

حفظ رطوبت هوا، حداقل در خانه، می‌تواند تا حد زیادی از خشکی لب کودک پیشگیری کند. دستگاه‌های بخور، می‌توانند سطح رطوبت فضا را افزایش دهند که این مسئله، مانع از خشک شدن لب کودک می‌شود.

۷. بیشتر کودک را تغذیه کنید

پوست نوزادان تازه متولد شده، به سرعت دچار خشکی می‌شود، مگر اینکه در فواصل منظم تغذیه شوند. خشکی لب می‌تواند نشانه‌ای از کم آبی در بدن کودک باشد. هرکودک، برنامه غذایی متفاوتی دارد. همچنین این برنامه در طی رشد کودک تغییر می‌کند. دقت کنید که تغذیه کودک در فواصل زمانی منظم انجام شود. فواصل تغذیه کودک را هرچه بیشتر منظم نگاه دارید و اگر ملاحظه می‌کنید که کودک کمتر از معمول شیر میخورد، و لب هایش خشک شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

نظر شما چیست؟ آیا شما علل دیگری برای خشکی لب می شناسید؟ تجربیات خود را با ما و مخاطبان ستاره، در قسمت «ارسال نظر» به اشتراک بگذارید.