خواص آویشن چیست؟ از کاهش استرس تا درمان آکنه

ستاره | سرویس خواص شناسی – آویشن گیاهی دارویی و مدیترانه‌ای با کاربرد خوراکی، درمانی و یا زینتی است که بسیاری برای درمان برونشیت، سرفه، گلودرد، نفخ و ناراحتی معده، درد معده (گاستریت)، اسهال، شب ادراری، اختلالات حرکتی در کودکان (دیسپراکسی)، عفونت‌های انگلی و اختلالات پوستی از آن استفاده می‌کنند. همچنین از آویشن برای افزایش و ضدعفونی کننده ادرار (به عنوان یک دیورتیک یا ادار آور) و به عنوان اشتها آور استفاده می‌شود. گل، برگ‌ها و روغن آویشن نیز برای درمان بسیاری از علائم و بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید بیشتر درباره خواص آویشن بدانید، این مطلب را از دست ندهید.

حقایتی درباره خواص آویشن

• باور بر این است که آویشن خواص ضد باکتریایی، حشره کشی و احتمالا ضد قارچی دارد.
• انسان در طول تاریخ برای ماندگار کردن جسد و حفاظت از مرگ سیاه از آویشن استفاده می‌کرده است.
• آویشن در قالب گیاه خشک و تازه و روغن کاربرد دارد.

ارزش غذایی آویشن

مصرف آویشن در هر حالت آن (از گل و برگ این گیاه مدیترانه‌ای گرفته تا روغن آن)، مفید است. دلیل این موضوع وجود ترکیب متعادلی از مواد مغذی در این گیاه است که آن را برای مصارف و مسائل بهداشتی بسیار عالی کرده است. در در جدول زیر ارزش غذایی هر صد گرم آویشن تازه را مشاهده می‌کنید:

کاربرد‌ها و خواص آویشن

۱. استفاده موضعی از آویشن برای درمان عفونت قارچی

برخی از افراد آویشن را مستقیما روی پوست قرار می‌دهند تا به عنوان یک مسکن موضعی برای گرفتگی صدا (لارنژیت)، تورم لوزه‌ها، زخم دهان و اختلالات تنفسی عمل کند. یک پماد که حاوی سه درصد آویشن باشد، انتخابی خوب و مقرون به صرفه برای درمان و بهبود عفونت‌های قارچی خفیف تا متوسط محسوب می‌شود.

۲. روغن آویشن

روغن آویشن به عنوان یک میکروب کش در شوینده‌های دهان و دندان استفاده می‌شود. همچنین، روغن آویشن برای درمان طاسی و برای درمان عفونت‌های باکتریایی و قارچی گوش، به صورت موضعی روی سر و یا گوش مالیده می‌شود.

۳. کاربرد صنعتی

در صنعت، روغن آویشن قرمز در عطرسازی کاربرد دارد. همچنین از این روغن در تولید صابون، لوازم آرایشی و خمیر دندان نیز استفاده می‌شود.

۴. عفونت باکتریایی ناشی از غذا

یک تیم در یک مرکز تحقیقاتی حیوانات و دامپزشکی در کشور پرتغال، میزان فعالیت ضد میکروبی روغن‌های استخراج شده از گیاهان معطر، از جمله آویشن را بررسی کردند. آن‌ها گزارش دادن که روغن آویشن، حتی در رقیق‌ترین حالت، به طور بالقوه به عنوان یک نگهدارنده طبیعی مواد غذایی و جلوگیری کننده از تولید باکتری‌های غذایی که موجب بیماری‌های انسانی می‌شود، عمل می‌کند. همچنین یک مطالعه در لهستان، روغن آویشن و اسطوخودوس را مورد آزمایش قرار داد و نتیجه گرفت که این روغن در مقابله با «استافیلوکوک»، «انتروکوک»، «اشرشیا» و «سودوموناس» موثر است.

۵. ریزش مو

تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که استفاده از روغن آویشن همراه با روغن اسطوخودوس، رزماری و سدر  برای مدت هفت ماه، باعث رشد سریع مو‌ها و جلوگیری از ریزش آنها می‌شود.

۶. برونشیت

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف آویشن خوراکی، در ترکیب با گیاهان دارویی دیگر، علائم برونشیت، از جمله سرفه و تب را بهبود می‌بخشد و تولید خلط را در بزرگسالان، کودکان و نوجوانان کاهش می‌دهد.

۷. سلامت کلیه و ادرار آور

برای حفظ سلامت و عملکرد کلیه، افزایش ادرار یک امر ضروری است. آویشن به عنوان یک دیورتیک (ادرار آور) طبیعی عمل می‌کند و بدون اینکه بیش از حد مایعات بدن را دفع کند و یا اخلالی در تعادل الکترولیتی موجود بوجود آورد، ادرار را افزایش می‌دهد.

۸. بهبود زخم

ترکیبات آنتی سپتیک، کریوفیلن، کمپیلن و تیمول موجود در آویشن، از زخم‌ها در برابر عفونت محافظت می‌کنند و همزمان سرعت بهبود زخم را نیز افزایش می‌دهند.

۹. سرفه

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف آویشن خوراکی به تنهایی یا در ترکیب با سایر گیاهان دارویی می‌تواند سرفه را در افراد مبتلا به برونشیت، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی یا سرماخوردگی کاهش دهد.

۱۰. اختلالات حرکتی (دیسپراکسیا)

استفاده از روغن آویشن، در ترکیب با روغن گل مغربی، روغن ماهی و ویتامین E، به بهبود اختلالات حرکتی در کودکان مبتلا به دیسپراکسیا کمک می‌کند.

۱۱. ضد قارچ

فعال‌ترین ماده موجود در آویشن، تیمول است. براساس گزارشی که در مجله غذا و ایمنی منتشر شده است، این ترکیب ارگانیک تاثیرات وسیعی بر بدن دارد که از آن جمله می‌توان به قابلیت محافظت از بدن در مقابل عفونت‌های قارچی و ویروسی اشاره کرد. این امر باعث کاهش فشار بر سیستم ایمنی بدن می‌شود.

۱۲. درمان مشکلات تنفسی

براساس پژوهشی که در اسپانیا انجام شده است، روغن عصاره آویشن، خواص ضد التهابی دارد. به همین دلیل دم کردن آویشن و نوشیدن دمنوش آن یکی از بهترین روش‌ها برای رهایی از بیماری‌های تنفسی است.

۱۳. خواص آنتی اکسیدانی

آویشن جزو گیاهانی با آنتی اکسیدان بسیار محسوب می‌شود که هزاران سال است به عنوان یک تقویت کننده سلامت عمومی مورد ستایش قرار می‌گیرد. بر اساس تحقیقات موسسه تحقیقات غذایی کشور کره، آنتی اکسیدان‌های فنولی موجود در آویشن، از جمله لوتئین، زاکسنتین و تیمونین، موجب خنثی سازی و حذف رادیکال‌های آزاد در سراسر بدن می‌شوند. 
رادیکال‌های آزاد مواد خطرناک ناشی از متابولیسم سلول‌ها هستند که می‌توانند آسیب‌های جدی به سلول‌های سالم بدن وارد کنند و باعث آپوپتوز یا جهش خودبه خودی شوند، اما آنتی اکسیدان‌ فنولی از استرس اکسیداتیو حاضر در اندام‌های شما و مسیر‌های عصبی، قلب، چشم و پوست جلوگیری می‌کند.

۱۴. بهبود گردش خون

غلظت بالای آهن و سایر مواد معدنی در آویشن، آن را به یک تحریک کننده ایده‌آل برای تولید گلبول‌های قرمز خون تبدیل می‌کند. بنابراین، یکی از خواص آویشن بهبود گردش خون و اکسیژن رسانی به سیستم‌های بدن است. هر صد گرم آویشن تازه، حاوی ۱۷/۴۵ میلی گرم آهن است، این میزان تقریبا ۲۰ درصد آهن مورد نیاز بدن در یک روز را تامین می‌کند.

۱۵. محافظت از قلب

ترکیبات غنی آنتی اکسیدان‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در آویشن، اثرات مثبتی بر عملکرد قلب دارند، اما در این میان منگنز و پتاسیم مهمتر از بقیه هستند. پتاسیوم یک «وازودیلاتور» است، به این معنا که می‌تواند استرس موجود بر سیستم قلبی و عروقی را با آرام کردن رگ‌های خونی و کاهش فشار خون، کم کند.
یک مطالعه که در بریتانیا انجام شده است، نشان داد موش‌های آزمایشگاهی که رژیم غذایی آن‌ها با روغن آویشن تکمیل شده بود، سطوح بالاتری از آنتی اکسیدان‌ها را داشتند. این خاصیت آویشن، می‌تواند با جلوگیری از آترواسکلروز و جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و بیماری‌های قلبی و عروقی عمر افراد را افزایش دهد.

۱۶. درمان آکنه

از طرفی، بنزوئیل پراکسید، باعث ایجاد احساس سوزش و تحریک پوست می‌شود و این در مقایسه با اثرات آویشن، بدان معناست که تنتور آویشن نیز، در درمان آکنه می‌تواند اثرات ناخواسته‌ کمتری به همراه داشته باشد.

۱۷. سرطان سینه

محققان در ترکیه، اثرات آویشن وحشی را بر فعالیت سرطان پستان، به خصوص چگونگی تاثیر آن بر مرگ سلولی و اتفاقات‌های مربوط به ژن در سلول‌های سرطان پستان، بررسی کردند. نتیجه این تحقیق نشان داد که آویشن وحشی باعث مرگ سلول‌های سرطانی سینه می‌شود.

۱۸. مراقبت از چشم

غلظت بالای کاروتنوئید و ویتامین A در آویشن، آن را به یک عامل آنتی اکسیدانی موثر برای حفظ سلامت چشمان تبدیل می‌کند. کاروتنوئید‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد را در سیستم بصری خنثی کنند و از پیش‌روی آب مروارید جلوگیری به عمل آورند.

۱۹. تقویت سیستم ایمنی

سطح بالای ویتامین C موجود در این گیاه، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. ویتامین C باعث تولید گلبول‌های سفید در خون می‌شود، این گلبول‌ها اولین خط دفاعی در سیستم ایمنی بدن به حساب می‌آیند. همچنین ویتامین C در تولید کلاژن، که برای تولید و بازسازی سلول‌ها، ماهیچه‌ها و بافت‌ها ضروری است، نقس مهمی دارد.

۲۰. کاهش استرس

یکی از ویتامین‌های موجود در آویشن، ویتامین B۶ است که تاثیر بسیار قدرتمندی بر انتقال دهنده‌های خاص عصبی دارد. این انتقال دهنده‌های عصبی به طور مستقیم با هورمون‌های استرس ارتباط دارند. مصرف منظم آویشن در رژیم غذایی می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و ذهن‌تان را در زمان هجوم افکار مضطرب کننده آرام کند.

۲۱. فشار خون بالا

محققان دانشگاه بلگراد در صربستان، دریافتند که عصاره گرفته شده از آویشن وحشی می‌تواند فشار خون را در موش‌های آزمایشگاهی کاهش دهد. بدن موش صحرایی همچون انسان، نسبت به فشار خون بالا واکنش می‌دهد، بنابراین یافته‌های این تحقیق می‌توانند درباره انسان‌ها تعمیم یابند. با این وجود، آزمایش‌های بیشتری برای اثبات این داده‌ها مورد نیاز است.

۲۲. بهبود خلق و خو

آویشن یکی از روغن‌های ضروری و مورد استفاده در آروما تراپی است. این روغن با کار کردن بر انتقال دهنده‌های عصبی، بر فعالیت نورون‌ها تاثیر می‌گذارد و می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد؛ بنابراین یکی از خواص آویشن می‌تواند کاهش علائم بیماری‌های عصبی مثل افسردگی، بی خوابی و کابوس‌های شبانه باشد.

نحوه استفاده از آویشن

آویشن هم به صورت خشک شده و هم به صورت تازه به عنوان چاشنی در غذا‌ها استفاده می‌شود. آویشن خشک شده، در صورت نگهداری در یک مکان سرد و خشک تا شش ماه دوام دارد، اما آویشن تازه تنها یک هفته سالم می‌ماند. خوشبختانه، آویشن خشک جایگزین خوبی در اکثر خوراکی‌ها است، برای اهداف دارویی نیز می‌توانید آویشن را به صورت خشک شده، تنتور یا روغن خریداری و مصرف کنید.

عوارض جانبی مصرف آویشن

• مصرف آویشن در صورتی که به میزان معمولی باشد، کاملا ایمن است. خوردن آویشن به عنوان دارو، اگر برای مدت کوتاهی باشد، بدون خطر است. البته برخی افراد در اثر مصرف این گیاه، دچار سرگیجه، ناراحتی سیستم گوارشی یا سردرد می‌شوند.
• استفاده موضعی از روغن آویشن نیز تقریبا ایمن است، اما بعضی از افراد دچار تحریک پوستی می‌شود. البته هنوز اطلاعات کافی در رابطه با مصرف خوراکی روغن آویشن در دسترس نیست.
• مصرف آویشن در کودکان اگر به صورت خوراکی و به میزان معمول باشد، ایمن است. همچنین مصارف دارویی کوتاه مدت آویشن نیز مشکلی ایجاد نمی‌کند. اطلاعات کافی درباره استفاده موضعی یا خوراکی روغن آویشن برای کودکان وجود ندارد.
• در بارداری و دوران شیردهی، اگر به مقدار معمول استفاده شود، ایمن است، اما هنوز به طور دقیق مشخص نیست که مقادیر بالای آویشن بر بدن مادران باردار یا شیرده چه تاثیری دارد.
• افرادی که نسبت به پونه کوهی یا گیاهان مشابه حساسیت دارند، ممکن است به آویشن نیز حساسیت داشته باشند.
• آویشن ممکن است انعقاد خون را کند و خونریزی را افزایش دهد، به خصوص اگر در مقادیر بالا مصرف شود.
• آویشن می‌تواند در بدن عملکردی شبیه به استروژن داشته باشد. اگر منع مصرف استروژن دارید، نباید از این گیاه استفاده کنید.
• همانطور که گفتیم، آویشن لخته شدن خون را به تعویق می‌اندازد، بنابراین ممکن است خونریزی را در زمان جراحی یا بعد از نیز زیاد کند. بنابراین حداقل ۱۲ ساعت قبل از هر عمل جراحی از مصرف آن خودداری کنید.

خرید و نگهداری آویشن

هر زمان که آویشن تازه در بازار موجود است، آن را جایگزین خشک شده این گیاه کنید، زیرا عطر و طعم بهتری دارد. برگ‌های آویشن باید سبز – خاکستری باشند و همچنین لکه‌های زرد یا سیاه روی آن‌ها به چشم نخورد.
با وجود اینکه گیاهان خشک شده مانند آویشن همواره در فروشگاه‌ها موجود است، اما شاید بهتر باشد برای خرید آویشن سری به عطاری‌های محلی بزنید. اکثر اوغات این فروشگاه‌ها ادویه جات و گیاهان دارویی با کیفیت‌تری نسبت به نمونه‌های صنعتی ارائه می‌کنند. درست مانند خرید آویشن تازه، در هنگام خرید آویشن خشک به رنگ برگ‌ها دقت کنید تا لک نداشته باشد.
آویشن تازه را باید در یخچال و در میان یک پارچه یا کاغذ نگهداری کنید. آویشن خشک را می‌توانید درون یک ظرف شیشه‌ای دربسته بریزید و درجایی خشک، خنک و تاریک قرار دهید.

طرز تهیه دمنوش آویشن

مواد لازم برای تهیه این دمنوش را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

طرز تهیه:

1. ابتدا آب را به جوش آورید.
2. آویشن را درون یک قوری بریزید و آب جوش را به آن اضافه کنید.
3. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی حرارت غیر مستقیم قرار دهید تا دم بکشد.
4. در صورت تمایل می‌توانید برای دلپذیرتر شدن طعم آن، مقداری عسل به دمنوش اضافه کنید.

سخن پایانی

توجه داشته باشید که قبل از مصرف آویشن، می‌توانید با پزشک خود در رابطه با نحوه مصرف و خواص آن مشورت کنید یا ابتدا مقادیری اندکی از آن را امتحان کنید و ببینید که آیا برای شما کاربرد دارد یا خیر. آویشن نیز به رغم خواص بی شمارش، درصورت مصرف بی رویه، می‌تواند مضر باشد، بنابراین تنها به میزان متعادل از آن استفاده کنید. با استفاده از آویشن، علاوه بر خوش طعم کردن غذاها، بدنتان را نیز سالم نگه‌داری کنید! لطفا نظرات و تجربیات خود را در رابطه با چگونگی مصرف و تاثیرات آویشن با ما به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: onlinelibrary، tandfonline، ncbi، sciencedirect، usda