چگونگی شهادت امام هادی (ع) توسط خلفای عباسی

امام علی النقی (هادی) علیه السّلام امام دهم شیعیان جهان است که در نیمه ذی حجه سال ۲۱۲ هجری قمری در شهر صریا (که در حومه مدینه قرار داشت) متولد شد. پدرش امام جواد (ع) و مادر عفیفه‌اش سمانه نام دارد. 

امام هادی (ع) در ۸ سالگی پس از شهادت پدر بزرگوارشان به امامت رسیدند و پس از ۳۳ سال امامت در سن ۴۱ سالگی در سامرا به شهادت رسیدند.

آن حضرت خلافت ۶ خلیفه ظالم عباسی را طی عمرشان شاهد بودند. ایشان ۷ سال باقیمانده از خلافت معتصم برادر مأمون، ۵ سال خلافت واثق پسر معتصم، ۱۶ سال خلافت متوکل برادر واثق، ۶ماه خلافت منتصر پسر متوکل، ۴ سال خلافت مستعین پسر عموی منتصر و ۳ سال خلافت معتز پسر دیگر متوکل را دیدند.

 

 

طی این دوران بیشترین سخت‌گیری‌ها و ظلم‌ها را نسبت به امام هادی (ع) متوکل روا داشت. متوکل هراس زیادی از نفوذ و محبوبیت امام (ع) در جامعه داشت. به همین خاطر ایشان را از مدینه به سامرا فراخواند، زیرا احساس می‌کرد که باید امام را از نزدیک تحت نظر بگیرد.

پس از آمدن امام به سامرا، اگرچه ایشان ظاهرا آزاد بود، اما «متوکل» منزل‌شان را به گونه‌ای انتخاب کرده بود که مدام تحت نظر باشند. متوکل مرتب دستور تفتیش منزل امام را می‌داد و تمامی رفت و آمد‌های ایشان توسط نیرو‌های حکومتی کنترل می‌شد. 

اما امام با همه این سختی‌ها از پای ننشست و فعالیت‌هایش را به شیوه‌ای مطابق اوضاع زمان پیش برد. از مهمترین فعالیت‌های ایشان این بود که به مردم از راه‌های گوناگون آگاهی می‌داد. مثلا منصب امامت و مقام علمی‌اش را در طی سخنان، در مناظرات و پرسش و پاسخ‌های علمی، آشکار و تثبیت می‌کرد و عدم مشروعیت حکومت بنی‌عباس را تبیین می‌کرد.

 

 

یکی از محور‌های دیگر فعالیت امام هادی (ع)، آماده کردن مردم و شیعیان نسبت به غیبت حضرت مهدی (ع) بود. البته ایشان احتیاط زیادی می‌کرد تا حکومت را روی این مساله حساس نکند.

از امام هادی (ع) چندین دعا و زیارت‌نامه برجای مانده که مشهورترین‌شان زیارت جامعه‌ کبیره است. این زیارت دارای سند است و از نظر بلاغت در بالاترین درجه قرار دارد. نقل است که در آن دوران کسانی بودند که ممکن بود در مدح و زیارت امامان مبالغه و زیاده‌روی کنند. به همین خاطر امام (ع) به تدوین این زیارت پرداختند تا مردم را از گمراهی بازدارند. شروح متعددی نیز به فارسی و عربی بر این زیارت نوشته شده است.

از دیگر زیارات به جا مانده از امام هادی (ع)، زیارت غدیر (مشهور به زیارت غدیریه امام هادی) را می‌توان نام برد که در آن به خصوصیات امام علی (ع) و حادثه‌ غدیر پرداخته شده است.

بر اساس نوشته شیخ طوسی تعداد شاگردان امام هادی (ع) بالغ بر ۱۸۵ نفر می‌شود که در بین‌شان چهره‌های برجسته علمی و فقهی فراوانی دیده می‌شود که دارای تالیفات گوناگونی بوده‌اند.

 

 

نکته مهم در چگونگی شهادت امام هادی علیه السلام این است که حتی یاران نزدیکش هم به خاطر کنترل شدید از حال و وضع ایشان بی‌خبر یا بسیار کم اطلاع بودند؛ و به همین دلیل است که منابع اشاره دقیقی به نحوه شهادت امام ندارد.

منابع فقط شهادت حضرت در زمان معتز را ذکر کرده‌اند بدون ذکر زمان دستور خلیفه به مسموم کردن. پس در اینکه چه کسانی مأمور این جنایت بودند و چه زمانی مرتکب این عمل پلید شدند اتفاق نظر نیست.

سایت ستاره نیز شهادت این امام بزرگوار را به تمام شیعیان، دوست‌داران اهل بیت و امامان معصوم تسلیت می‌گوید.