درمان نفخ شکم به روش سنتی و دارویی

ستاره | سرویس سلامت – به تجمع گاز در دستگاه گوارش که با آماسیدن، بادکردن و آروغ زدن همراه است نفخ شکم گفته می‌شود. نفخ شکم از نشانه‌های سوء هاضمه است و معمولاً بر اثر خوردن برخی غذاها که بادزا و نفخ‌آورند پدید می‌آید. این عارضه یکی از شکایات شایع گوارشی در افراد می‌باشد که در زنان بیشتر از مردان بروز پیدا می‌کند. همچنین گفته می‌شود که حدود ۲۰٪ از افراد در سنین ۹۳–۶۵ سالگی از اتساع شکم به دنبال نفخ رنج می‌برند.

 

علائم نفخ شکم

• احساس سفت و پر بودن کامل شکم
• باد کردن شکم
• دفع گاز از دستگاه گوارش

 

علت ایجاد نفخ شکم

بلعیدن هوا که می‌تواند به خاطر تند غذا خوردن و نجویدن درست غذا درست غذا رخ دهد و گاز ناشی از تجزیه غذای هضم نشده که علت آن عدم هضم بعضی از قندها در روده کوچک و ایجاد گاز بخاطر واکنش آن‌ها با برخی باکتری‌های بی‌ضرر در روده بزرگ است، دو عامل اصلی در ایجاد نفخ شکم می‌باشند.

کسانی که غذا را تند می‌خورند و نمی‌جوند اغلب دچار نفخ شکم می‌شوند و حالت سنگینی و خمیری را بعد از صرف غذا در خود احساس می‌کنند. علاوه بر تندخوری و نجویدن غذا، پرخوردن، بدخوردن و زیاد نوشیدن هم این عارضه را ایجاد می‌کند. عوامل دیگری که باعث بروز نفخ شکم می‌شوند شامل موارد زیر است:

• یبوست: این مشکل عموما باعث نفخ شکم شده اما عموما میزان گاز را افزایش نمی‌دهد.
• ریفلاکس معده به مری: بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری
• داروها و یا مکمل های دارویی: انواع مختلف داروها و همچنین مکمل‌ها می‌توانند باعث ایجاد باد معده گردند.
• بیماری‌های خاص: همچون بیماری انسداد روده، سرطان تخمدان، بیماری کرون و یا سندرم روده تحریک پذیر.
• تغییرات در سطح هورمونی: این مورد بیشتر در خانم‌ها و بخصوص قبل از دوران قاعدگی رخ می‌دهد.
• خوراکی: خوراکی‌هایی که باعث نفخ شکم می‌شوند شامل: سیر، موسیر، پیاز، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، کنگر فرنگی، بروکلی، کلم، گل کلم، تره فرنگی، تربچه، شلغم و…

 

مواد غذایی طبیعی برای درمان نفخ شکم

کرفس: کرفس علاوه بر تنظیم فعالیت روده و شکم، به علت داشتن خاصیت دفع مایعات می‌تواند باعث کاهش گازهای معده ‌شود. کرفس منبع غنی آب و مواد دفع سموم است، که باعث دفع سموم بدن نیز می‌شود. خیار، کدو و جعفری نیز از دیگر سبزیجاتی هستند که باعث دفع مایعات بدن می‌شوند.

• نکته: بهتر است قبل از مصرف سبزیجات آن‌ها را بپزید. پختن کرفس و سبزیجات دیگر باعث شکسته شدن ساختمان فیبر آن می‌شود و همین امر سبب هضم آسان‌تر آن می‌گردد.

لیمو به همراه آب: لیمو به طور طبیعی دارای خاصیت دفع آب از بدن است. شما می‌توانید آب لیمو را به مقداری آب ولرم اضافه کرده و میل کنید. با این کار میزان نمک محلول در بافت‌های بدن نیز کاهش می‌یابد. فقط حواستان باشد که شربت را حتماً با لیوان میل کنید، نه با نی. زیرا نی باعث ورود هوای اضافی به معده‌ می‌شود.

• نکته: بسیاری از افراد زمانی که نفخ می‌کنند، فکر می‌کنند که نباید آب بنوشند. درصورتی که این کار کاملاً اشتباه است. زمانی که آب نمی‌نوشید، بدن احساس کمبود آب می‌کند، در نتیجه سعی می‌کند همان میزان آب موجود در بدن را حفظ کند. پس اگر زیاد نفخ می‌کنید، بهتر است به جای کم کردن میزان مایعات، مقدار آن‌ها را بیشتر کنید.

مخلوط لیمو، خیار، هندوانه و رزماری: نفخ، تعادل بین سدیم و پتاسیم موجود در بدن است. برای کاهش و رفع نفخ شکم می‌توانید از مخلوط لیمو، خیار، هندوانه و رزماری استفاده کنید. این مخلوط به شدت مایعات اضافی و سموم بدنتان را دفع می‌کند.

• توجه: زمانی که از این مخلوط استفاده می‌کنید، ممکن است بیش از حد معمول از سرویس بهداشتی استفاده کنید.

عدس و لوبیا: عدس منبع غنی از فیبر است که باعث هضم راحت‌تر غذا می‌شود. لوبیا نیز منبع غنی از پتاسیم و فیبر است.

ماست: ماست غذایی از پیش هضم شده است که به خاطر پروسه‌ صورت گرفته در روند تهیه آن، باعث می‌شود که به محض ورود به بدن، جذب بافت‌ها شود. همچنین ساختمان شکر موجود در شیر، زمانی که به ماست تبدیل می‌شود کاملاً می‌شکند و این امر از بروز نفخ و گاز معده جلوگیری می‌کند. به همین علت است که به افرادی که دچار نفخ شکم می‌شوند توصیه می‌شود که به جای شیر از ماست استفاده کنند. پیشنهاد می‌شود در کنار هر وعده‌ی غذاییتان از ماست استفاده کنید تا همواره از خاصیت‌های آن بهره‌مند شده و غذایتان راحت‌تر هضم شود.

 

درمان دارویی نفخ شکم

داروهای حاوی زغال که در داروخانه‌ها موجود می‌باشند با جذب گازهای درون دل و روده کمک به بهبود نفخ معده می‌نمایند. البته قبل از مصرف این داروها با پزشکتان مشورت نمایید چرا که این دارو‌ها ممکن است مواد لازم سایر دارو‌ها را نیز جذب نماید. پروبیتیک‌ها نیز در بعضی از افراد کمک به کاهش باد شکم می‌نماید. ریفاکسیمین (داروی آنتی بیوتیکی) که برای درمان اسهال مصرف می‌شود، بر روی باد شکم نیز تاثیر گذار است.

نکته: در صورت مشاهده علائم زیر به همراه نفخ شکم حتما به پزشک مراجعه کنید:

• درد شکم
• مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند
• اسهال
• سوزش سردل که بدتر می‌شود
• تهوع
• کاهش وزن

 

خوراکی‌هایی که برای ضد نفخ شکم نباید خورد

نفخ کردن ناشی از اجتماع مایعات در بین سلول‌های معده است که ممکن است به علت هضم نشدن درست غذا، افزایش میزان سدیم در خون، یا عادت‌ ماهانه خانم‌ها باشد. ولی طبق نظر کارشناسان، اگر بیشتر به مواد غذایی که مصرف می‌کنید، دقت کنید، معمولاً می‌توانید از نفخ شکمتان جلوگیری کنید. در این راستا از مصرف زیاد مواد زیر پرهیز کنید:

• آدامس
• نوشابه گازدار و الکل‌ها و سیگار
• سیر
• چای
• ذرت
• پیاز
• آلو