نویسنده: حمید قارایی
بروزرسانی: 27 مرداد 1400
ستاره | سرویس عمومی – چند سالی است که بسیاری از شهرهای کشور به خصوص کلانشهر‌ها سعی دارند با انتخاب روزی به نام شهرشان، شهروندان را با هویت‌های فرهنگی آن بیشتر آشنا کنند. قبلا با روز نکوداشت اصفهان و روز نکوداشت شهر رشت به طور دقیق‌تر آشنا شده‌اید. بندر بوشهر نیز شهری است که در چند سال اخیر یک روز را در تقویم ملی ایران به خود اختصاص داده است. برای آشنایی بیشتر روز ملی بوشهر و دلیل نامگذاری آن و شناخت بیشتر این شهر باستانی با ما همراه باشید.
| روز ملی بوشهر | |
| تاریخ |
۱۸ اسفند
|
| علت نامگذاری |
سالروز تاسیس مدرسه سعادت در بوشهر
|
تاریخچه روز ملی بوشهر
بوشهر که در طول تاریخ مورد استعمار پرتغال، هلند و انگلیس قرار گرفته، شاهد رشادت‌ها و قهرمانی‌های بسیاری بوده است؛ از این رو تاریخ تولد یا شهادت و یا درگیری قهرمانان جنوبی و بوشهری از جمله رئیسعلی دلواری، غضنفرالسلطنه (قهرمان برازجانی و مبارز دشتستانی)، خالو حسین بردخونی (مبارز بردخونی)، شیخ عبدالکریم (اولین معاون و معلم مدرسه سعادت)، شیخ محمدحسین (رئیس معارف بوشهر و اولین مدیر مدرسه سعادت)، زائر خضر که در دوره‌ای، خان محبوب تنگستان بوده است، حکم جهاد آیت‌الله بلادی علیه استعمارگران انگلیس در سال ۱۹۱۴ در اوج جنگ جهانی اول مورد بررسی قرار گرفت که همگی این تاریخ‌ها به حروف ابجد با عدد ۱۲ و برج ۱۲ (اسفند ماه) مطابقت داشت.
بر اساس برخی تحولات سرنوشت‌ساز فرهنگی، مذهبی، بومی حماسی، مبارزات، واژه شناسی، نامگذاری، ادبیات، تاریخ، اقتصاد، سیاست و … استان بوشهر که در بر گرفته حروف ابجد است در نهایت تاریخ ۱۸ اسفند به عنوان روز ملی بوشهر مشخص شد.
بر طبق اسناد و منابع موثق؛ ۱۸ اسفند سالروز تأسیس مدرسه سعادت در بوشهر در دوران قاجار (۱۲۷۸ هجری شمسی) است. روز تاسیس این مدرسه تاریخی که مادر مدارس جنوب ایران محسوب می‌شود و شخصیت‌های برجسته‌ای در آن تحصیل کرده و فارغ‌التحصیل شده‌اند تاریخ مناسبی برای نامگذاری روز بوشهر بود که در نهایت همین تاریخ انتخاب و اعلام شد.
اختلافات در تاریخ نامگذاری روز بوشهر
دلیل طرفداران این تاریخ به عنوان روز بوشهر این است که سالروز تاسیس مدرسه سعادت، نام بوشهر را محدود به استان و حداکثر محدود به کشور کرده‌ایم، ولی ۱۲ شهریور روزی است که به‌عنوان رویدادی جهانی در تاریخ ثبت شده و به واسطه این تاریخ؛ بوشهر نیز جهانی خواهد شد.
پاسخ این عده اینگونه بیان شده است که: برای نامگذاری روز بوشهر اختصاص نام یک نفر یا تاریخ تولد و یا شهادت نفر دیگر و یا سال تأسیس و یا حرکت اجتماعی و فرهنگی یک گروه به تنهایی مد نظر نبوده است؛ زیرا همه مهم و نقش آفرین بوده‌اند.
تعریفی از شهر بوشهر
بندر بوشهر
بوشهر یک شهر بندری و مرکز استان بوشهر از استان‌های جنوب غربی ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۵ خورشیدی بالغ بر ۲۲۳٬۵۰۴ نفر بوده‌است. بوشهر بندری شبه‌جزیره‌ای در بخش مرکزی شهرستان بوشهر است که از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیج فارس محدود شده است. این بندر در ارتفاع ۱۸ متری از سطح دریا و در منطقهٔ ساحلی خلیج فارس واقع شده و آب‌وهوای نیمه بیابانی گرم دارد.
بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره بخشید. نام بوشهر در کتاب‌ها و اسناد تاریخی، تحت نام‌های مختلفی نظیر «رام اردشیر»، «ابوشهر»، «بُخت اردشیر»، «لیان» و «ریشهر» به ثبت رسیده است.
مدرسه سعادت بوشهر
در دوران قاجار که تحولات مدرسه‌سازی و تحولات نوین آموزشی در حال اتفاق بود، شیخ محمدحسین سعادت و عبدالکریم سعادت دو برادری که اصالتا اهل کازرون بودند به بوشهر آمده و مدرسه سعادت را در سال ۱۲۷۸ هجری شمسی (۱۳۱۷ ه.ق) بنا کردند.
روز تاسیس این مدرسه به این دلیل به عنوان روز ملی بوشهر انتخاب شده که مدرسه سعادت، مادر مدارس جنوب ایران محسوب‌می‌شود. در واقع این مدرسه تا سال ۱۳۲۵ هجری قمری نه تنها در بوشهر و حوزه خلیج فارس؛ که در نجف، کاظمین و بحرین نیز منشا خدمات نوین آموزشی بوده است؛ به طوری که معلمان این مدرسه برای تدریس به شهرهای بندرلنگه، اهواز، بهبهان هم رفته و مدرسه جدید تاسیس کردند. در این مدرسه زبان‌های خارجی نیز تدریس می‌شده است. علما و شخصیت‌های برجسته‌ای در آن کسب علم و دانش کردند و فرهیختگان و روشنفکران زیادی از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند.
دکتر ایرج نبی پور عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی در بوشهر و خلیج فارس درباره این مدرسه می‌نویسد: «درمدرسه سعادت بوشهر نیز که همسنگ دارالفنون تهران بود تلاشی صورت گرفت که آن را به یک کالج تخصصی ارتقاء دهند. سند با ارزشی در آرشیو سری اسناد مدرسه سعادت است که نشان می‌دهد تلاشی برای آموزش پزشکی در مدرسه سعادت نیز به انجام رسیده‌است. همچنانکه در دارالفنون، طب پس از یک سال آموزش تئوری به صورت بالینی در بیمارستان آموزش می‌دادند. اکنون در آرشیو تاریخی کتابخانه مدرسه سعادت، ۳۶ جلد کتاب تخصصی علوم پزشکی در زمینه بیماری‌های داخلی، جراحی، زنان و زایمان، چشم پزشکی، آناتومی، فیزیولوژی، پاتولوژی و بیوشیمی بالینی موجود است که ۳۱ جلد از این کتب به زبان فرانسه بوده که در سال‌های ۱۸۲۳ الی ۱۸۷۵ میلادی در پاریس به چاپ رسیده‌اند. از این رو، شهر بوشهر نیز در راستای تأسیس نهادهای آموزش پزشکی مدرن نیز پیشرو بوده‌است.»
هدف از گرامیداشت روز ملی شهر بوشهر
هدف از نامگذاری و گرامیداشت روز ملی بوشهر؛ آشنایی بیشتر با شهر و فرهنگ ریشه‌دار این دیار کهن است. هر سال در روز ۱۸ اسفند با برگزاری جشن‌هایی شامل برنامه های مختلف و متنوع فرهنگی، تفریحی و ورزشی و اجرای موسیقی فولکلور بوشهری به بزرگداشت این شهر پرداخته می‌شود. همچنین در این روز مردم از مدرسه سعادت و مؤسسین و معلمین آن تشکر و قدردانی می‌کنند.
