«روز اصفهان» روزی است که برای نکوداشت و ارزش نهادن به شهر تاریخی و پرهنر اصفهان در تاریخ ۱ آذرماه انتخاب شده است. این روز به دلیل آغاز ماه آذر (قوس) و دیده شدن طالع بنیانگذاری این شهر به نام روز اصفهان نامگذاری شده است.
روز اصفهان
تاریخ
۱ آذر
علت نامگذاری
دیده شدن طالع بنیانگذاری شهر اصفهان در ماه قوس (آذر)
ستاره | سرویس عمومی – سالهاست به مناسبت نکوداشت اصفهان روزی تعیین گردیده تا ادای احترامی به این شهر تاریخی باشد و اصفهان دوستان را گرد هم آورد. اگرچه تاریخ این روز همچنان محل مناقشه است؛ یکم آذرماه روز برگزیده ی اصفهان شناسان قرار گرفته است و هر سال در این تاریخ همایشی برای بزرگداشت اصفهان تشکیل میگردد.
تاریخچه و علت نامگذاری «روز اصفهان»
موضوع گزینش یک روز برای اصفهان، به بهمنماه سال ۱۳۸۳ باز میگردد که با پیشنهاد این موضوع از سوی دکتر شاهین سپنتا، برخی از سازمانهای غیردولتی اصفهان، از جمله «کانون گسترش فرهنگ ایران بزرگ»، «جمعیت طبیعتیاران و انجمن مثنویپژوهان ایران» از این پیشنهاد، استقبال و با همکاری گروهی برای گزینش روز اصفهان تلاش کردند. به این منظور، متن فراخوانی تهیه شد و برای بسیاری از چهرههای فرهنگی و هنری، فرهیختگان، اصفهانشناسان و استادان دانشگاهها فرستاده شد و همگی دعوت شدند تا پیشنهادهای خود را برای گزینش روزی با عنوان «روز اصفهان» با ذکر دلایل و مستندات کافی و با توجه به ریشههای تاریخی و فرهنگی آن به دبیرخانه بفرستند. شرکتکنندگان در فراخوان، روزها و مناسبتهای متنوعی را برای روز اصفهان پیشنهاد کردند. به عنوان مثال دوم اردیبهشتماه جشن باستانی اردیبهشتگان، ۲۸ اردیبهشت ماه روز جهانی موزه و میراث فرهنگی، ۳۱ اردیبهشتماه روز جهانی توسعه فرهنگی، سوم اردیبهشتماه روز بزرگداشت شیخ بهایی، دهم بهمنماه سالروز برگزاری بزرگترین جشن سده در اصفهان در زمان مرداویج زیاری، اول آذرماه سالروز بنیان باروی بزرگ اصفهان در زمان دیلمیان و چند روز دیگر.
سرانجام در اردیبهشتماه سال ۱۳۸۴ همه پیشنهادهای رسیده به دبیرخانه هماندیشی، برای نامگذاری روز نکوداشت اصفهان بررسی و به داوری گذاشته شد و پس از گفتگوهای بسیار، اصفهانشناسان با رای اکثریت روز «یکم آذرماه» هر سال را بهعنوان «روز نکوداشت اصفهان» انتخاب و تصویب کردند. دلیل انتخاب آنها این بود که بر اساس مستندات تاریخی، طالع بنیانگذاری شهر اصفهان در ماه قوس (آذر) دیده شدهاست. داوران ضمن درنظر گرفتن همه جوانب فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در برگزیدن این روز، در بیانیهای تاکید کردند: از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان بهمنظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکنالدوله دیلمی (۳۶۶ – ۳۲۲ هجری قمری) در ماه آذر صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی نیز بهعنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته میشود، یادروز آن رویداد تاریخی در یکم آذرماه شایستهتر از دیگر پیشنهادهاست.
اختلاف در تاریخ “روز اصفهان”
شهرداری اصفهان به بهانه روز تولد شیخ بهایی، روز ۳ اردیبهشت را به نام اصفهان نامگذاری کرده است. اگرچه مورخان براساس کتیبه کاشیکاریهای دیوار اتاق مقبره شیخ بهایی، او را متولد روز ۲۶ ذیحجه سال ۹۵۳ هجری قمری برابر با پنجشنبه ۸ اسفندماه سال ۹۲۵ هجری شمسی در بعلبک لبنان میدانند و تاریخ درگذشت او را نیز ۱۲ شوال سال ۱۰۳۰ هجری قمری برابر با دوشنبه ۸ شهریورماه سال ۱۰۰۰ هجری شمسی در اصفهان عنوان میکنند. این موضوع باعث بحث و نظرخواهی مجدد شد تا اینکه با پا درمیانی سازمان میراث فرهنگی و با حضور نمایندگان استانداری و شهرداری مقرر گردید اول آذرماه هر سال به نام روز اصفهان معرفی شود.
تعریفی از اصفهان و «نماد شهر اصفهان»
اصفهان، شهری تاریخی و پرهنر از کلان شهرهای ایران است که بخاطر زیبایی های فراوانش در میان مردم به «نصف جهان» شهرت یافته است . این شهر در زمان صفویان پایتخت ایران شد و رونق فراوانی یافت. اصفهان به داشتن معماری زیبای اسلامی، پلهای سرپوشیده، مسجدها و منارههای منحصربفردش نام آور است. بناهای تاریخی متعددی در شهر وجود دارد که شماری از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیدهاند. میدان نقش جهان نمونه برجستهای از معماری اسلامی است. از جمله دیگر آثار تاریخی اصفهان به منارجنبان، سی و سه پل، پل خواجو، کاخ چهل ستون، عمارت عالی قاپو و بسیاری از اماکن تاریخی دیگر میتوان اشاره کرد که شماری از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیدهاند. همچنین در سال ۱۳۹۴ ( ۲۰۱۵) اصفهان به همراه شهر رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه «شهرهای خلاق جهان» زیر نظر یونسکو پیوسته است.
پس از انتخاب تاریخ یکم آذر برای نکوداشت اصفهان؛ به پیشنهاد دکتر لطفالله هنرفر، نگاره تاریخی منقوش بر کاشیکاریهای سردر بازار قیصریه اصفهان که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذرماه) تصویر فرد تیراندازی را با سر انسان و تنه ببر یا شیر و دُم اژدها نشان میدهد و با مفهومی متعالی طراحی شده، بهعنوان «نماد اصفهان» انتخاب شد. در ورودی خیابان چهارباغ بالای اصفهان نیز یک تابلوی خوشامدگویی با این نماد نصب گردیده است.
هدف از نکوداشت «روز اصفهان»
اصفهان را نیمه خوانند در جهان/ صد جهان من دیدهام در اصفهان
هرسال سازمانهای مردم نهاد و سازمانهای دانشجویی دانشگاههای اصفهان یکم آذر را به عنوان «روز اصفهان» و هفته اصفهان را از یکم تا هفتم آذرماه گرامی میدارند. همچنین در این روز همایشی با حضور اصفهان شناسان و بزرگان این شهر تشکیل می گردد تا تاریخ و هنر و افتخارات شهر اصفهان بررسی و تجلیل شود.
اصفهان رویایی ترین شهر دنیا پر از هنر و زیبایی