علائم بیماری صرع چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

ستاره | سرویس سلامت – آیا می‌دانستید، صرع یکی از بیماری‌های مزمن، شامل تشنج های پی در پی و غیر قابل تشخیص است؟ در واقع تشنج ناشی از این بیماری به دلیل حملات ناگهانی در نتیجه فعالیت الکتریکی نامناسب مغز اتفاق می‌افتد. علائم بیماری صرع شامل تشنج‌های ضعیف، نسبی و شدید خواهد بود.

 

صرع چیست و دلایل ایجاد کننده صرع کدام هستند؟

همان طور که پیش از این گفته شد صرع به دلیل وجود اختلالات الکتریکی در سلول‌های عصبی مغز اتفاق می‌افتد. این اختلالات می‌تواند در نتیجه عواملی مانند زیر باشد:

• تب شدید و بیش از ۴۰ درجه سانتی گراد
• آسیب‌های مغزی و صدمه به سر
• افت شدید قند خون
• ترک ناگهانی نوشیدنی‌های الکلی
• سکته به خصوص در سنین بالای ۳۵ سال
• کمبود اکسیژن رسانی به سلول‌های مغزی
• تومور‌های مغزی
• بیماری‌های زوال عقل و آلزایمر
• مننژیت

 

افراد مستعد به ابتلا به بیماری صرع

صرع را می‌توان یکی از بیماری‌های عصبی رایج در دنیا محسوب کرد. این بیماری ۶۵ میلیون نفر در جهان را درگیر کرده است. احتمال ابتلا به این بیماری برای همه افراد وجود دارد. با این حال می‌توان گفت، صرع در کودکان ۳ تا ۶ سال و افراد بالای ۶۰ سال احتمال ابتلای بیشتری دارد. این بیماری هم چنین در آقایان بیشتر از خانم‌ها اتفاق می‌افتد. وراثت نیز در بعضی موارد روی ابتلا به صرع تاثیر گذار است و بیش از عوامل محیطی نقش دارد.

 

 

علائم بیماری صرع چیست؟

معمول‌ترین علامت صرع تشنج است. تشنج‌ها می‌توانند بسیار ضعیف باشند و به سختی در فرد بیمار تشخیص داده شوند و تنها چند ثانیه طول بکشند. برخی مواقع نیز تشنج‌ها می‌توانند قوی باشند و با حرکات بسیار سریع، انقباضات عضلانی شدید، بسته شدن و قفل شدن فک و از دست دادن هوشیاری به صورت کامل به وقوع افتند. در حملات شدید صرعی، معمولا فرد هوشیاری خود را از دست داده و با احساس گیجی روبرو می‌شوند. بسیاری از آن‌ها حتی پس از پایان حملات صرعی نمی‌توانند وقوع این حملات را یادآوری کنند.

به طور کلی می‌توان حملات و تشنج‌های حاصل از صرع را به شکل زیر تقسیم بندی نمود:

۱. تشنج‌های ضعیف

تشنج‌های ضعیف معمولا با مواردی مانند تغییر در حواس پنجگانه، سر گیجه، انقباضات عضلانی و حس مور مور شدن در عضلات همراه است.

 

۲. تشنج‌های نسبی

تشنج‌های نسبی با علائمی مانند از دست دادن هوشیاری و یا غش کردن، خیره شدن نگاه به یک نقطه، سفید شدن چشم‌ها و از دست دادن کنترل ماهیچه‌های چشم و حرکات مکرر دست و پا همراه است.

 

۳. تشنج‌های شدید

تشنج‌های شدید بخشی بزرگی از مغز را دچار اختلال کرده و به صورت‌های زیر اتفاق می‌افتند.

حملات صرعی کوچک که به صورت حرکات تکرار شونده‌ای مانند لرزش لب‌ها، چشمک زدن چشم‌ها و خیره ماندن نگاه به یک نقطه اتفاق می‌افتد. همچنین در تشنج‌های شدید امکان سفتی و انقباض عضلات به وفور دیده می‌شود. در موارد شدیدتر می‌توان سفت شدن بدن، قفل شدن فک، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع و بیهوشی را مشاهده کرد. معمولا در تشنج‌های شدید حاصل از حملات صرعی بزرگ فرد پس از به هوش آمدن به یاد نمی‌آورد چه اتفاقی برای وی افتاده است. تنها تا مدتی احساس بیماری و ضعف و در برخی موارد ناراحتی به وی دست می‌دهد.

 

 

تشخیص اولیه علائم صرع

معمولا در مراحل اولیه بروز مشکلات و اختلالات مغزی، بیماری صرع خود را با علائمی مانند مشکلات رفتاری و یادگیری نشان می‌دهد. به گونه‌ای که تقریبا ۱۵ الی ۳۵ درصد از افراد با مشکلات رفتاری و یادگیری در ادامه زندگی بیماری صرع را تجربه می‌کنند. از جمله مشکلات رفتاری مشکوک می‌توان تهاجم، بیش فعالی، کج خلقی و عدم تمرکز را نام برد. البته این روش تشخیصی قطعی نبوده و در صورت مشکوک بودن بهترین راه مراجعه به پزشک است.

 

تشخیص قطعی صرع

راه‌های مختلفی برای تشخیص بیماری صرع وجود دارد. برای مثال ممکن است پزشک آزمایش‌هایی برای بررسی وجود یا عدم وجود بیماری‌های ایجاد کننده حملات صرعی تجویز کند. از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بررسی وجود عفونت احتمالی: جهت تشخیص اینکه آیا تب بالا محرک بروز تشنج است یا خیر.
• بررسی سطح قند خون: جهت بررسی احتمال کاهش و افت قند خون لحظه‌ای و بروز حملات عصبی.
• سی تی اسکن و ام ار ای: عکس برداری از مغز به جهت بررسی وجود یا عدم وجود آسیب‌های مغزی مانند تومور و…
• الکتروانسفالوگرافی: بررسی امواج الکتریکی مغز هنگام خواب و بررسی وجود اختلالات الکتریکی در الگو‌های مغزی

 

 

عوامل تحریک حملات صرع چیست؟

در برخی موارد می‌توان محرک‌هایی که فرد را وارد چرخه بروز تشنج می‌کنند تشخیص داد. در واقع موقعیت‌های خاصی وجود دارند که می‌توانند حملات صرع را تشدید و تحریک کنند. از جمله عوامل تحریک کننده حملات صرعی می‌توان کم خوابی، تب در بدن، استرس و اضطراب‌های روزانه، نور بیش از حد روشن، لامپ‌های چشمک زن و مکان‌های شلوغ و پر همهمه، الکل، مواد مخدر و برخی دارو‌های محرک را نام برد. حتی برخی افراد بنا بر واکنش‌های حساسیت زا به برخی مواد غذایی می‌توانند در مواجه با آن‌ها دچار حملات صرعی و تشنج شوند.

 

درمان بیماری صرع

معمولا افراد مبتلا به صرع به دلیل این که نمی‌دانند کی، کجا و در پاسخ به چه محرک‌هایی دچار حملات می‌شوند دچار حس ناامنی در زندگی روزمره می‌شوند و همین موضوع می‌تواند موجب نگرانی و استرس آن‌ها شده که خود به نوبه خود تحریک کننده بروز حملات است؛ بنابراین درمان و کنترل بیماری حائز اهمیت است.
درمان می‌تواند با تجویز دارو‌های مختلف ضد تشنج و هم چنین شیوه‌های درمان رفتاری مناسب برای افراد مختلف پیگیری شود؛ بنابراین بهترین راه حل مراجعه به پزشک است.

 

سخن آخر

در کنار پیگیری درمان‌های پزشکی شما می‌توانید به بهترین شکل ممکن به بیمار در شناخت عوامل تحریک کننده و جلوگیری از بروز آن‌ها کمک کنید. تشخیص این محرک‌ها کار آسانی نیست، اما با بررسی موقعیت‌هایی که بیمار طی آن‌ها دچار حمله می‌شود و شدت حملات می‌توانید بسیاری از آن‌ها را به مرور تشخیص دهید و با کنترل آن‌ها و پیشگیری از وقوع مجدد آن‌ها به بیمار کمک شایانی کنید. همچنین توصیه می‌شود این نشانه‌ها را با پزشک بیمار نیز در میان گذارید.