ستاره | سرویس علوم – کانی چیست؟ کانی یک واژه فارسی، به معنای مواد طبیعی و جامدی است که در سطح (پوسته) زمین یافت میشوند. کانیها انواع مختلف دارند و هر کدام از آنها دارای فرمول شیمایی و ساختار اتمی خاص خود هستند. بیش از ۴۰۰۰ نوع کانی مختلف در کرهی زمین وجود دارد که معمولا ۳۰ نوع آنها در پوسته زمین یافت میشود.
چگونگی تشکیل کانیها
روش شناسایی کانی ها
۱. جلا
در کانیها مفهومی به نام جلا وجود دارد. جلا به معنی براقی و مقدار توانایی انعکاس نور هر کانی است. این امر ما را در شناخت کانیها کمک میکند به عنوان مثال دو کانی پیریت و گوگرد هر دو زرد رنگ هستند، اما امری که باعث شناسایی آنها از یکدیگر میشود میزان جلای آنهاست.
۲. سختی
عامل دیگر برای شناسایی کانی ها، مقدار سختی یک کانیست. سختی یک کانی، مقاومتی است که در برابر ساییدگی و خراش از خود دارند. برای تشخیص مقدار سختی یک روش ساده وجود دارد؛ آن هم این است که هر کانی را روی کانی دیگر خراش دهیم تا مقدار سختی آنها مشخص شود.
درجه سختی کانیها با مقیاس موهس (Mohs) انداره گیری میکنند. در برخی کانیها اتمها در شبکه بلوری به نحوی قرار میگیرند که در جهاتی خاص پیوندهای سستی بین آنها ایجاد میشود؛ در نتیجه در اثر ضربه یا فشار در امتداد آن سطح به آسانی شکسته میشود مانند شکستن بلور سنگ نمک (NaCl)، چون یونهای مثبت (کاتیون) سدیم (Na) و یونهای منفی (آنیون) کلر (Cl) در کنار هم قرار میگیرند و در اثر ضربه یونهای هم نام کنار هم قرار گرفته هم دیگر را دفع میکنند و به منظم و صاف شکسته میشوند.
۳. طعم و بو کانیها
۴. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی کانیها
نکات تکمیلی؛ کانی آلی و کانی معدنی
برخی از مردم بر این تصور هستند که موادی از قبیل شیشه، چینی، مروارید، صدف و… از انواع کانیها هستند در صورتی که اینطور نیست، زیرا برخی از آنها ساخته دست بشر و برخی ریشه معدنی ندارند.
در این بین کانی گرافیت و ذغال سنگ نیز جزو کانیها هستند، اما چون که ساختار آنها از کربن ساخته شده به همین دلیل معدنی نیستند و در دسته آلی قرار میگیرند. همه موادی که ساختار کربنی دارند جزو مواد الی قرار میگیرند، و همانطور که میدانید کانیهای زمین به دو دسته آلی و معدنی تقسیم میشوند. در این بین استثناهای دیگری هم وجود دارند مانند یخ که اکثر زمین شناسان ان را کانی و دیگری نفت است که گروهی ان را جز کانیهای زمین میدانند.
آیا روشهای دیگری برای شناسایی کانیها میشناسید؟ لطفا نظرات خود را در انتهای این صفحه در قسمت “ارسال نظر” با ما و سایر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.