نویسنده: بهاره قاسم پور
بروزرسانی: 11 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – سندروم همولیتیک اورمیک یا بیماری اچ یو اس عارضه‌ای است که در آن، واکنش ایمنی بدن، معمولا پس از عفونت دستگاه گوارش، موجب کاهش سطح گلبول‌های قرمز، کاهش سطح پلاکت و آسیب به کلیه می‌شود.
اچ یو اس چیست؟
عفونت دستگاه گوارش (معده و روده) علت اصلی بروز بیماری اچ یو اس است. دستگاه ایمنی بدن به سموم آزاد شده در زمان عفونت واکنش نشان می‌دهد. این امر موجب آسیب و تخریب سلول‌های خونی و مرگ گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها می‌شود. این بیماری، به دو صورت به کلیه آسیب می‌رساند. واکنش ایمنی می‌تواند به طور مستقیم به سلول‌های کلیه آسیب برساند. همچنین، تجمع گلبول‌های قرمز یا پلاکت‌های آسیب دیده می‌توانند موجب انسداد مجرای فیلتر کلیه شده و در نتیجه موجب آسیب کلیه یا تجمع مواد زائد در بدن شوند. زیرا کلیه دیگر نمی‌تواند به طور موثر، مواد زائد را از بین ببرد.
عدم درمان و پیشرفت بیماری اچ یو اس می‌تواند باعث بروز نارسایی کلیه، افزایش خطرناک فشار خون، مشکلات قلبی و سکته مغزی شود. اچ یو اس شایع‌ترین علت نارسایی حاد کلیه در کودکان است. این شرایط بیشتر در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود. هرچند، کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. خوشبختانه، درمان سریع و فوری می‌تواند از آسیب جدی به کلیه جلوگیری کند.
علائم بیماری
علائم این بیماری عبارتند از:
- اسهال خونی
- درد شکم
- پریدگی پوست
- تحریک پذیری
- خستگی
- تب
- کبودی یا خونریزی ناگهانی
- کاهش ادرار
- ورم شکم
- وجود خون در ادرار
- گیجی
- استفراغ
- ورم صورت
- ورم دست و پا
- تشنج (نادر)
علت بیماری اچ یو اس
بیماری اچ یو اس زمانی روی می‌دهد که واکنش ایمنی بدن سبب تخریب سلول‌های خونی شود. این امر، سبب کاهش سطح گلبول‌های قرمز، سطح پلاکت خون و آسیب به کلیه خواهد شد.
بیماری اچ یو اس در کودکان
شایع‌ترین علت بیماری اچ یو اس در کودکان، عفونت با باکتری اشریشیا کُلی (ای کولای) است. اشکال مختلفی از باکتری ای کولای وجود دارد که اکثر آن‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند. در واقع، باکتری ای کولای به طور معمول در روده افراد سالم و حیوانات یافت می‌شود. با این حال، برخی از گونه‌های خاص این باکتری از طریق مواد غذایی آلوده وارد بدن شده و باعث ایجاد عفونت می‌شوند. آب آلوده به مدفوع نیز می‌تواند حاوی باکتری ای کولای باشد. دیگر باکتری‌ها مانند شیگلا دیسانتری و سالمونلا تیفی نیز می‌توانند باعث بروز بیماری اچ یو اس شوند.
بیماری اچ یو اس در بزرگسالان
عفونت با باکتری اشریشیا کُلی نیز می‌تواند سبب بروز بیماری اچ یو اس در بزرگسالان شود. همچنین، عوامل غیر باکتریایی نیز می‌توانند سبب بروز اچ یو اس در بزرگسالان شوند. هرچند، این عوامل کمتر شایع بوده و عبارتند از:
- بارداری
- عفونت اچ آی وی/ ایدز
- داروی کینین (برای گرفتگی عضلات)
- دارو‌های شیمی درمانی و دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی
- قرص های ضد بارداری
- دارو‌های ضد پلاکت
- سرطان
- لوپوس سیستمیک (نوعی بیماری خودایمنی) و گلومرولونفریت (نوعی بیماری کلیوی)
تشخیص
از روش‌های زیر می‌توان برای تشخیص سلول‌های خونی آسیب دیده یا مشاهده اختلال در عملکرد کلیه استفاده کرد.
آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
آزمایش شمارش کامل خون (CBC)، میزان و کیفیت گلبول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها را اندازه گیری می‌کند.
دیگر آزمایش‌های خون
پزشک برای بررسی عملکرد کلیه، ممکن است آزمایش BUN (تست نیتروژن اوره‌ی خون) و تست کراتینین را تجویز کند. نتایج غیرطبیعی می‌توانند نشان دهنده مشکلات کلیوی باشند.
آزمایش ادرار
این آزمایش برای بررسی خون یا پروتئین موجود در ادرار تجویز می‌شود.
نمونه مدفوع
وجود باکتری یا خون در مدفوع می‌تواند به پزشک در تشخیص علت بروز علائم کمک کند.
درمان
درمان‌های شایع برای بیماری اچ یو اس عبارتند از:
جایگزینی مایع
درمان اصلی برای بیماری اچ یو اس، استفاده از روش جایگزینی مایع است. در این روش، الکترولیت‌های مورد نیاز بدن، تعویض و جایگزین می‌شوند. الکترولیت‌ها مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم هستند. این روش همچنین، جریان خون در کلیه‌ها را افزایش می‌دهد. اگرچه، پزشک به شما مایعات درون وریدی خواهد داد، اما همچنین توصیه خواهد کرد که مصرف مایعات خود را با نوشیدن آب و یا محلول‌های الکترولیتی افزایش دهید.
تزریق خون
اگر سطح گلبول‌های قرمز پایین باشد، پزشک احتمالا تزریق خون را تجویز خواهد کرد. تزریق خون در بیمارستان انجام می‌شود. تزرزق خون می‌تواند علائم ناشی از کمبود گلبول‌های قرمز مانند تنگی نفس و خستگی شدید را از بین ببرد.
دیگر درمان‌ها
- اگر مصرف نوعی دارو باعث بروز بیماری اچ یو اس شده باشد، باید از مصرف آن اجتناب کنید.
- در صورت پایین بودن میزان پلاکت، به شما پلاکت تزریق خواهد شد.
- تعویض پلاسما نیز یکی دیگر از روش‌های درمانی است که پزشک برای بهبود گردش خون و ایجاد گلبول‌های قرمز و پلاکت‌های جدید از آن استفاده می‌کند.
عوارض احتمالی
در موارد شدید اگر کلیه از کار بیفتد، احتمالا برای تصفیه مواد زائد در بدن، نیاز به دیالیز خواهید داشت. این درمان موقتی است تا زمانی که عملکرد کلیه‌ها طبیعی شود. در غیر این صورت، ممکن است نیاز به پیوند کلیه داشته باشید.
عوارض بلند مدت
عارضه اصلی بیماری اچ یو اس، نارسایی کلیه است. با این حال، بیماری اچ یو اس می‌تواند عوارض زیر را نیز موجب شود:
- فشار خون بالا
- آماس لوزالمعده
- تغییر وضعیت ذهنی
- تشنج
- کاردیومیوپاتی (بیماری ماهیچه قلب)
- سکته مغزی
- اغما
بیماری اچ یو اس بطور بالقوه یک بیماری بسیار جدی است. با این حال، با تشخیص و درمان زودهنگام آن می‌توانید به طور کامل بهبود پیدا کنید.
پیشگیری
شایع‌ترین علت بروز بیماری اچ یو اس، عفونت با باکتری ای کولای است. با انجام کار‌های زیر می‌توانید احتمال ابتلا به عفونت را کاهش دهید:
- شستن دست‌ها به طور منظم
- شستن تمیز و کامل ظروف آشپزخانه
- تمیز نگه داشتن آشپزخانه
- جدا نگه داشتن مواد خام از غذا‌های پخته شده
- یخ زدایی گوشت در یخچال به جای قرار دادن آن بر روی میز آشپزخانه
- گوشت را در دمای اتاق قرار ندهید (این امر می‌تواند باعث رشد باکتری شود)
- پختن گوشت تا ۱۶۰ درجه فارنهایت برای از بین بردن باکتری‌های مضر
- شستن تمیز و کامل میوه‌ها و سبزیجات
- در آب‌های آلوده شنا نکنید
- اجتناب از مصرف شیر یا آب میوه‌های غیر پاستوریزه
آیا کسی را می‌شناسید که به این بیماری مبتلا باشد؟ چه علائم دیگری در این فرد مشاهده کردید؟ نظرات و تجربیات خود را در انتهای این مطلب در قسمت “ارسال نظر” با ما و سایر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: healthline
