نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 3 آذر 1400
ستاره | سرویس سلامت – گاهی با بازکردن مفاصل یا تکان دادن دست، پا یا کمر صدایی از مفاصلتان بلند میشود که احساس خوشایندی به شما دست می‌دهد. این حرکت را وقتی خودمان انجام دهیم به آن قولنج شکستن می‌گویند. اما چرا قولنج شکستن عادتی شیرین شده است؟ این صدا بخاطر چیست و آیا عوارضی هم دارد؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم و شما را با قولنج شکستن و عوارض آن آشنا می‌نماییم.
قولنج شکستن
قولنج گرفتگی ناگهانی قسمتی از عضلات بدن است که بیشتر این گرفتگی‌ها به ستون فقرات و عضلات گردن مرتبط است. شکستن قولنج نیز زمانی اتفاق می‌افتد که فرد با درد ناگهانی در عضلات خود مواجه میشود و به آن فشار می‌آورد تا صدای شکستن به وجود آمده و سپس فرد از آن احساس راحتی می‌کند. قولنج شکستن باعث ایجاد احساسی متفاوت در مفاصل میشود که برخی از افراد از آن خوششان می‌آید. همین خوشایند است که فرد را برای تکرار آن تحریک می‌کند.
تاریخچه
تاریخچه کلمه قولنج به کلمه یونانی قولون (Colon) برمی‌گردد که برای درد‌های پیچشی و ناراحت‌کننده شکم و اعضای مجاورش به کار می‌بردند. در گذشته در کنار هر درد بدن کلمه قولنج استفاده می‌شد برای مثال از درد‌هایی نظیر قولنج کلیه، قولنج کبد، قولنج روده یا قولنج نوزادی برای هر دردی که علتش را نمی‌دانستند، استفاده می‌کردند. در همین رابطه، ابوعلی سینا و زکریای رازی کتاب‌هایی مختص به مفاصل و قولنج نوشته‌اند. در لغت‌نامهٔ دهخدا نیز اصطلاح «قولنج» به‌صورت «دردی که غفلتاً در ناحیه شکم خصوصاً نواحی مجاور به قسمت‌های مختلف قولون‌ها حاصل شود» توضیح داده شده‌است. در دنیای امروز بسیاری از بیماری‌های قولنجی گذشته با نام‌های دیگری شناخته می‌شوند و تنها قولنج عضلانی باقی مانده است.
علت قولنج شکستن
قولنج شکستن هیچ زمینه پزشکی یا ورزشی ندارد و معمولا برای هر شخصی در طول زندگی به وجود می‌آید که از علل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ممکن است زمینه آن استرس باشد.
- کم آبی پس از انجام ورزش‌های سنگین
- استفاده زیاد و طولانی‌مدت از عضلات
- آسیب‌های جسمی و کمبود مواد معدنی مانند منیزیم و کلسیم
- عادت کردن؛ شاید زمینه شروع آن چیز دیگری بوده باشد، اما اگر فرد به صورت متداول این عمل را تکرار کند و حتی زمینهٔ آن از بین برود؛ فرد از سر عادت قولنج شکستن را ادامه دهد.
علت صدای ناشی از قولنج شکستن
دلیل صدایی که از شکستن قولنج ایجاد میشود نخستین بارتوسط دو دانشمند آلمانی در سال ۱۹۷۱ بررسی شد و آنان توانستند تشکیل حباب‌های گازی در مفاصل انگشت و کف دست را اثبات کنند. در واقع یک بافت پوششی سطح مفاصل بدن ما را احاطه کرده است که در اصطلاح آن را با نام کپسول مفصلی می‌شناسند. زمانی که بدن انسان فعالیت‌های معمولی را انجام می‌دهد، مایع مفصلی در بدن کاهش یافته و از طرفی حجم مفصل نیز افزایش می‌یابد که در اثر این اتفاق، کاهش فشار مایع مفصلی موجب مکیدن فضای بین مفصل شده و در نتیجه، گاز‌های مفصل به حباب تبدیل می‌شوند. سپس حباب‌های تشکیل شده عصب‌های گیرنده بدن را تحریک می‌کنند و شما به کمک مغزتان از این اتفاق باخبر می‌شوید. به طور کلی علت صدای قولنج شکستن عبارت است از:
- حفره‌زایی در داخل مفصل: بر اثر ایجاد فشار منفی، مایع درون مفصل دچار حفره‌های ریزی میشود که به‌سرعت متلاشی می‌شوند و صدا ایجاد می‌کنند.
- پاره شدن استحکامات درون‌مفصلی
- کشیده شدن ناگهانی رباط‌های داخل مفصل
عوارض شکستن قولنج
- آرتروز
- کاهش فشار عضلانی
- لرزش دست و پا در سنین بالا
- لرزش اندام به دلیل اختلال در ارتباط گیرنده‌ها و عضلات
- کاهش تمرکز و کنترل حرکت دقیق
- کاهش ثبات مفصلی
- آسیب به شریان‌های تغذیه‌کننده مغز
- سایش تدریجی مهره‌ها
- در صورت تداوم گرفتگی عضلات ممکن است آسیب‌های مغزی، فشار روی نخاع در ستون فقرات و حتی بیماری‌‌هایی چون ام اس را به دنبال داشته باشد.
مقابله با عادت قولنج شکستن
در صورتی که عادت به در آوردن صدا از مفصل دارید، سعی کنید با مشغول کردن خود به کار‌های دیگر و مبارزه با آن این عادت را از خود دور کنید. اگر شش ماه این عمل را انجام ندهید برای همیشه راحت خواهید شد. با برنامه‌های منظم ورزشی و ورزش‌های کششی کم کم قدرت عضلات و انعطاف پذیری مفاصل افزایش می‌یابند و تدریجا احساس شکستگی قولنج از بین می‌رود. اگر پس از فعالیت‌های ورزشی احساس می‌کنید به شکستن قولنج نیاز دارید نشان دهنده این است که ورزش را به طور صحیح انجام نمی‌دهید و پس از آن دچار گرفتگی عضلات و یا احساس قولنج می‌کنید.
با رعایت کردن این موارد از گرفتگی عضلات پیشگیری کنید
۱- قبل از ورزش سنگین با حرکات ورزشی سبک خود را گرم کنید.
۲- پس از ورزش با حرکات کششی و سبک خود را سرد کنید.
۳- هنگام ورزش نگذارید بدن شما خشک شود و مرتب آب بنوشید.
۴- هنگام ورزش ممکن است اختلال الکترولیت در بدن ایجاد شود، با نوشیدن مایعات مناسب محتوی مواد معدنی از آن جلوگیری کنید.
۵- مناسب با نوع ورزش کالری مورد نیاز را تامین کنید در هر حال فارغ از دلایل زمینه‌ای مهم، اغلب گرفتگی‌های عضلانی با انجام مانور‌ها و حرکات کششی برطرف می‌شوند و نیازی به مصرف دارو نیست.
برای قولنج شکستن بهتر است از کسی کمک نخواهید
بهتر است برای قولنج شکستن از افراد دیگر کمک نگیرید، این کار علاوه بر آسیب زیادی که بر ستون فقرات شما وارد می‌کند، امکان ضرب دیدگی و کوفتگی و دررفتگی مفاصل را به همراه خواهد داشت. قولنج شکستن برای میانسالان و افراد سالمند بسیار خطرناک و زیان آور است، زیرا افراد دچار ضعف مفاصل هستند و آرتروز یا پوکی استخوان در آن‌ها بیشتر دیده میشود. شکستن قولنج در این افراد ممکن است درد‌های شدید و یا حتی شکسته شدن استخوان‌ها را به دنبال داشته باشد.
نظر شما چیست؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید آن را از طریق بخش “ارسال نظر” با ما و سایر کاربران ستاره در میان بگذارید.
ایمان
بعد از شکستن قولنج بدن از درد راحت میشود