نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 8 آبان 1400
ستاره | سرویس سلامت – آیا از ماموگرافی اطلاعی دارید؟ از اهمیت آن چیزی می‌دانید؟ شاید اولین سوالی که به ذهنتان می‌رسد این باشد که از چه زمانی باید شروع به ماموگرافی کنید؟ و بعد به این فکر بیفتید که ماموگرافی چگونه انجام می شود؟ با بالا بردن اطلاعات خود در این باره می‌توانید همه علامت سوال‌ها را از ذهن خود پاک کنید و حتی آن را به دیگران نیز توصیه کنید. در این مقاله شما را با ماموگرافی و چگونگی انجام آن آشنا می‌کنیم.
ماموگرافی چیست و چرا انجام می شود؟
ماموگرافی نوعی عکس رادیوگرافی ساده با اشعه X دوز پایین از پستان است و روشی برای تشخیص و تعیین بیماری‌های پستان و یا تشخیص زودهنگام سرطان پستان غیر قابل لمس است. باید بدانید ماموگرافی سرطان پستان را ده سال زودتر از آنکه لمس شود، شناسایی می‌کند.
ماموگرافی در کدام زنان انجام می شود؟
ماموگرافی در زنانی که دارای علائمی نگران کننده در پستان از جمله عفونت، توده و .. هستند جهت تعیین، پیگیری و رفع مساله و در زنان سالم، طی سنین خاصی برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از سرطان انجام می‌شود.
ماموگرافی چگونه انجام می شود؟
برای انجام ماموگرافی، فرد در حالت ایستاده قرار می‌گیرد و از هر سینه دو عکس در دو جهت مختلف گرفته می‌شود. برای این منظور پستان به صورت عمودی و افقی در بین صفحات مخصوص قرار می‌گیرد و به مدت چند ثانیه فشرده می‌شود. سپس عکس‌برداری انجام می‌شود. فشرده نمودن سینه جهت گرفتن عکس‌هایی واضح و دقیق به کار می‌رود. عکس‌برداری در چند دقیقه و توسط پرسنل مجرب در زمینه ماموگرافی انجام می‌شود. سپس توسط پزشک متخصص ماموگرافی تشخیص داده می‌شود. در صورتی که رادیولوژیست به تصاویری بیشتری نیاز داشته باشد عکس‌برداری به صورت مجدد انجام می‌شود. اگر هم وضعیت غیر عادی در سینه مشاهده شود پس از اینکه شما را در جریان می‌گذارند، شما را برای آزمایش‌های ماموگرام و تست‌های بیشتر ارجاع می‌دهند. این به این معنی نیست که یقینا سرطان سینه دارید. نتایج آزمایش‌های ماموگرافی در طول ۲ تا ۳ هفته به آدرس شما ارسال می‌شود.
ماموگرافی چه موقع انجام می شود؟
ماموگرافی برای زنانی که مشکوک به عارضه‌ای نباشند، بایستی یک بار در زنان ۳۵ تا ۳۹ ساله انجام شود و بین سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی طبق نظر پزشک هر ۱ یا ۲ سال خواهد بود. از سنین ۵۰ سالگی به بعد نیز به صورت سالانه انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است در زنان زیر ۳۰ سال ماموگرافی قابل تشخیص نبوده و توصیه نمی‌شود. زنانی که دارای مادر یا خواهر مبتلا به سرطان هستند باید از سن ۳۵ سالگی به صورت سالانه ماموگرافی انجام دهند.
مزایا و معایب ماموگرافی چیست؟
- انجام ماموگرافی باعث آگاهی شما از سرطان سینه می‌شود؛ زودتر از زمانی که خود آن را احساس کنید. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که با انجام آزمایش ماموگرافی، مرگ و میر ناشی از سرطان سینه ۳۰-۴۵ درصد کاهش می‌یابد.
- ماموگرام‌ها می‌توانند سرطان سینه را در مراحل بسیار ابتدایی شناسایی کنند. احتمال اینکه تمامی این تغییرات سرطانی منجر به سرطان «خطرناک» شوند، بسیار اندک است. استفاده از آزمایش ماموگرافی احتمال تشخیص رشد غیرعادی بافت‌ها یا سرطان را در مراحل ابتدایی افزایش می‌دهد که البته ممکن است هیچ‌گاه تبدیل به سرطان «خطرناک» نشود.
- روش‌های تشخیص سرطان سینه و همچنین ماموگرافی ۱۰۰ درصد دقیق نیستند. حتی ممکن است در عکس‌هایی که توسط ماموگرافی انجام می‌شود مورد یا عارضه‌ای دیده شود و بعد از انجام آزمایشات معلوم شود که سرطان نیست. به طور معمول در هر صد ماموگرافی دو مورد به این صورت روی می‌دهد. برای ارزیابی قطعی انجام تصاویر بیشتر و آزمایش سونوگرافی صورت می‌گیرد. گا‌ها نیاز به نمونه نیاز به نمونه برداری از بافت و ندرتا نیاز به یک جراحی کوچک در سینه وجود دارد.
- آزمایش ماموگرافی تمامی تومور‌های سرطانی را تشخیص نمی‌دهد و گاهی این تومور‌ها در فواصل آزمایشات بعدی نمایان می‌شوند. ممکن است به دلیل سرعت رشد بالای تومور و یا عدم مشاهده علائم غیرعادی در تصاویر ماموگرام باشد.
- بیماران در هنگام انجام ماموگرافی در معرض مقدار اندکی تابش اشعه قرار می‌گیرند که برابر با تابش اشعه‌ای است که هر فرد از فضا، زمین و مواد رادیواکتیو طبیعی بدن انسان در مدت دو ماه دریافت می‌نماید. خطرات ناشی از انجام ماموگرافی بسیار اندک و قابل چشم پوشی است.
تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی
در سونوگرافی برای ایجاد تصویر امواج صوتی جایگزین اشعه ایکس شده‌اند. سونوگرافی برای عکس‌برداری از نقاط مختلف بدن از جمله سینه استفاده می‌شود. اگر موردی مهم پیش آمده باشد که در آن سینه دارای توده‌ای متراکم یا ضایعه مشکوکی باشد و سن فرد نیز پایین تر از سی سال باشد پزشک سونوگرافی را تجویز می‌کند. از سونوگرافی به عنوان وسیله‌ای کمکی استفاده می‌شود و نمی‌تواند جایگزین ماموگرافی شود.
برای انجام ماموگرافی چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
- ماموگرافی را به صبح موکول کنید که مجبور نشوید از مواد خوشبو کننده استفاده کنید، زیرا این مواد در کیفیت تصویر تاثیر دارند.
- در هفته پیش از پریود شدن ماموگرام انجام ندهید، زیرا در این مدت سینه‌ها متورم و دردناک است. در هفته اول بعد از قاعدگی به دلیل کاهش حساسیت به درد زمان مناسبی برای ماموگرافی است.
- لباسی بپوشید که براحتی از سر بتوانید آن را بیرون بیاورید.
- مکان و زمان ماموگرافی‌های انجام شده و احتمالی را یادداشت کنید.
- ماموگرافی‌های قبلی را حتی در صورت سالم بودن نگه دارید.
- اگر ایمپلنت سینه دارید حتما تکنسین را مطلع کنید.
- ماموگرافی را در مراکز خوب و با پرسنل حرفه‌ای انجام دهید.
برای کاهش درد ناشی از فشار پستان‌ها در ماموگرافی، زمانی این کار را انجام دهید که پستان‌های شما کمترین حساسیت را دارد. همچنین اگر در زمان فشرده شدن پستان در حین ماموگرافی احساس ناراحتی شدید می‌کنید، به تکنسین اطلاع دهید تا فشار را کمتر کند.
