تعداد نرمال ضربان قلب جنین در دوران بارداری

ستاره | سرویس مادر و کودک – تعداد نرمال ضربان قلب جنین معمولا بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ ضربان در دقیقه متغیر است. در اوایل سه ماهه اول بارداری، ضربان قلب جنین ممکن است کندتر باشد. مطالعاتی در سال ۱۹۹۶ انجام شد که براساس نتایج آن، حداقل ضربان قلب جنین در سونوگرافی‌های بارداری گزارش شد. نتایج نشان داد که تعداد نرمال ضربان قلب جنین با اندازه جنین رابطه دارد.

تعداد نرمال ضربان قلب جنین در سه ماهه اول

• جنین ۲ میلی متری: ۷۵ ضربان در دقیقه
• جنین ۵ میلی متری: ۱۰۰ ضربان در دقیقه
• جنین ۱۰ میلی متری: ۱۲۰ ضربان در دقیقه
• جنین ۱۵ میلی متری: ۱۳۰ ضربان در دقیقه

اگرچه در برخی بارداری‌ها، ضربان قلب جنین کمتر از مقادیر ذکر شده است، اما ضربان قلب پایین جنین در اوایل بارداری احتمال سقط جنین را به همراه دارد. پزشکان توصیه می‌کنند زنانی که ضربان قلب جنین‌شان پایین است، به طور مرتب سونوگرافی کنند تا در صورت از دست رفتن جنین، در اولین فرصت اقدامات لازم انجام گیرد. متأسفانه، برای سقط‌هایی که در اثر ضربان قبل پایین جنین اتفاق می‌افتد، کار خاصی نمی‌توان انجام داد، زیرا در بیشتر موارد جنین از ابتدا اختلالات کروموزومی داشته است. شواهدی نیز وجود ندارد که بتوان از روی میزان ضربان قلب جنین، جنسیت نوزاد را پیش بینی کردد.

روش های کنترل ضربان قلب جنین

در دوران بارداری، یکی از روش‌های اطمینان پزشک از رشد و سلامت جنین کنترل میزان و ریتم ضربان قلب جنین است.
بررسی قلب جنین بخشی از معاینات منظم بارداری است. اگر مادر مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا سایر بیماری‌هایی باشد که جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد، بررسی قلب جنین به همراه دیگر آزمایش‌ها به طور منظم تکرار می‌شود. ضربان قلب جنین همچنین به شمارش تعداد انقباضات کمک می‌کند و در صورتی که در معرض زایمان زودرس باشید؛ شما را آگاه می‌کند.

پزشک به دو روش ضربان قلب جنین را بررسی می‌کند. یک روش از راه شنیدن ضربان قلب از روی شکم فرد باردار است. روش دیگر هنگامی است که کیسه آب پاره شده و زایمان نزدیک است. در این موقعیت، پزشک سیم نازکی را از سرویکس (دهانه رحم) وارد رحم کرده و به سر نوزاد متصل می‌کند، آنگاه ضربان قلب او را ثبت می‌نماید.

1. در روش اول، پزشک در دوران بارداری بوسیله دستگاه سونوگرافی داپلر، میزان ضربان قلب جنین را بررسی می‌کند. در شرایط خاص، پزشک آزمایشی بنام “آزمایش بدون استرس NST” از هفته ۲۳ بارداری به بعد انجام می‌دهد. در این آزمایش تعداد دفعاتی که ضربان قلب جنین در طی یک دوره ۲۰ دقیقه‌ای افزایش می‌یابد، شمارش می‌شود.
   برای انجام آزمایش، کمربند‌های حسگر در اطراف شکم بسته می‌شود. یک دستگاه به کمربند متصل است و تعداد دفعاتی که ضربان قلب جنین در بازه زمانی ۲۰ دقیقه‌ای افزایش می‌یابد، را ثبت می‌کند. اگر تعداد دفعات کمتر از ۲ بار باشد، پزشک مدت زمان آزمایش را افزایش می‌دهد و سعی می‌کند جنین را با فرستادن نویز‌هایی از راه شکم بیدار کند.
   همچنین ممکن است پزشک یک مانیتور ضربان قلب جنین به کمربند حسگر متصل کند و بررسی کند که آیا انقباضات بر جنین تأثیر می‌گذارد یا خیر. در صورتی که انقباضات بر جنین استرس وارد کند، بایستی در اولین فرصت زایمان انجام شود.
2. در روش دوم هنگامی که کیسه آب پاره می‌شود و دهانه رحم برای آماده شدن برای زایمان باز شود، پزشک سیمی را به نام الکترود از راه سرویکس وارد رحم می‌کند. یک سر سیم به سر جنین و سر دیگر به یک مانیتور وصل می‌شود. در این روش ضربان قلب جنین بسیار دقیق‌تر از روش سونوگرافی داپلر ثبت می‌شود.

نتایج آزمایش بررسی ضربان قلب جنین

تعداد نرمال ضربان قلب جنین در حدود ۱۱۰-۱۶۰ بار در دقیقه در رحم مادر است. وقتی جنین در رحم مادر حرکت می‌کند، ضربان قلب جنین بیشتر می‌شود. نشانه‌های مشکلات احتمالی عبارتند از:

• ضربان قلب جنین کمتر از ۱۱۰ ضربه در دقیقه است.
• ضربان قلب جنین بیشتر از ۱۶۰ ضربه در دقیقه است.
• الگوی ضربان قلب غیرطبیعی است.
• ضربان قلب جنین هنگامی که حرکت می‌کند یا در حین انقباض است، تغییر نمی‌کند.

البته کم بودن تعداد ضربان قلب جنین همواره به این معنی نیست که جنین مشکلی دارد. دلیل کاهش ضربان قلب جنین ممکن است دارو‌های مصرفی مادر یا موقعیت قرار گرفتن جنین در رحم باشد. از سویی دیگر کم شدن ضربان قلب جنین می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که جنین اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند.

اقدامات پزشکی 

اگر تعداد ضربان قلب جنین طبیعی نباشد، پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد.

• تغییر موقعیت مادر برای حرکت نوزاد
• دادن مایعات از طریق IV
• دادن ماسک اکسیژن به مادر برای تنفس راحت‌تر
• دادن دارو برای کاهش انقباضات و ایجاد آرامش در رحم
• دارو درمانی

اگر با انجام مراحل بالا، ضربان قلب جنین به حالت عادی بازنگشت، ممکن است نیاز به انجام زایمان باشد. اگر دهانه رحم به طور کامل باز شده باشد، پزشک به جای انتظار برای شروع انقباضات، با استفاده از ابزاری به نام فورسپس یا ایجاد یک خلاء مخصوص نوزاد را به دنیا می‌آورد. در غیر این صورت، نوزاد با عمل سزارین به دنیا می‌آید.

جمع بندی

• تعداد نرمال ضربان قلب جنین در حدود ۱۱۰-۱۶۰ بار در دقیقه در رحم مادر است.
• اگر تعداد ضربان قلب جنین بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد، پزشک با انجام اقداماتی آن را به میزان طبیعی می‌رساند.
• اگر ضربان قلب جنین به میزان طبیعی بازنگشت، بایستی در اسرع وقت زایمان انجام شود.

در آخر توصیه می کنیم مطالب حرکات جنین در بارداری، اکو قلب جنین و تعیین جنسیت جنین بدون سونوگرافی را نیز در ستاره بخوانید.

برگرفته از: verywellfamily و webmd