ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – آزمایش کنید صفحهٔ ۸۴ کتاب علوم پایه هشتم، آزمایش نقش باتری در یک مدار ساده با لامپ است. در این مطلب توضیح میدهیم که نقش باتری در مدار چیست؟ با ما همراه باشید.
آزمایش نقش باتری در یک مدار ساده
مواد و وسایل مورد نیاز آزمایش:
- سیم نازک: ۲ قطعه
- باتری ۱/۵ ولتی
- چسب نواری یا لنت
روش اجرای آزمایش نقش باتری در یک مدار ساده
١- با استفاده از وسایل ذکر شده، یک مدار ساده تشکیل دهید و لامپ را روشن کنید.
٢- یک قطعه سیم را حذف کنید و سپس با وسایل موجود، مدار جدیدی تشکیل دهید و لامپ را روشن کنید.
٣- در گروه خود دربارهٔ نقش باتری، سیمهای رابط و لامپ در مدار بحث کنید.
یک مدار ساده:
۱- رسانا (سیمهای برق برای انتقال جریان الکتریکی)
۲- مولد (فراهم کردن انرژی لازم برای ایجاد ولتاژ)
۳- مصرف کننده مثل لامپ
۴- ولتسنج (اندازهگیری ولتاژ مدار)
۵- آمپرسنج (اندازه گیری شدت جریان مدار)
۶- کلید (قطع و وصل و کنترل مدار)
نقش باتری در یک مدار ساده؛ باتری در یک مدار الکتریکی ساده، انرژی مورد نیاز را برای روشن شدن لامپ تأمین میکند؛ در واقع در مدار، انرژی الکتریکی به لامپ داده میشود و به این وسیله این انرژی به نور و انرژی گرمایی تبدیل میشود.
اگر باتری را از مدار حذف کنیم چه می شود؟ بلافاصله لامپ خاموش میشود. پس باتری نقش منبع انرژی را دارد؛ یعنی باتری باعث ایجاد جریان الکتریکی در مدار میشود و انرژی توسط سیمهای رابط از باتری به لامپ میرسد.
برای اینکه در مدار، حرکت و شارش بارهای الکتریکی (جریان یافتن بار الکتریکی) ادامه پیدا کند، باید همواره بین دو نقطه از مدار، یک مولد مانند باتری، پیل و یا… قرار گیرد.
نقش مولد ایجاد یک اختلاف پتانسیل یا ولتاژ بین دو نقطه از مدار است. همانطور که اختلاف دما بین دو جسم عامل انتقال انرژی از یک جسم به جسم دیگر است در الکتریسیته هم اگر بین دو نقطه از مدار اختلاف پتانسیل به وجود آید و آن دو نقطه توسط یک جسم رسانا مانند یک سیم به هم وصل شوند، جریان الکتریکی به وجود میآید.
یکای اختلاف پتانسیل ولت (V) است و اختلاف پتانسیل بین دو نقطه توسط ولتسنج اندازهگیری میشود. مثلاً وقتی به دو سر یک باتری قلمی ولتسنج وصل میکنیم و ولت سنج عدد ۱/۵V را نشان میدهد؛ یعنی اختلاف پتانسیل دو سر این باتری ۱/۵V است.
باتریها دارای دو سر (پایانه) مثبت و منفی هستند و اختلاف پتانسیل باتری مربوط به اختلاف پتانسیل این دو سر است. انرژی لازم برای ایجاد اختلاف پتانسیل در دو سر باتری از واکنشهای شیمیایی به دست میآید که درون باتری رخ میدهد؛ در این واکنشها بارهای منفی در یک سر باتری جمع میشوند و سر دیگر باتری بار مثبت پیدا میکند. در نتیجه بین دو سر باتری اختلاف پتانسیل ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: شیوه کارکرد باتری ها چگونه است؟