تخم مرغ در سرکه؛ یک آزمایش شیمیایی باحال!

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – آیا می‌خواهید یک واکنش شیمیایی واقعی را مشاهده کنید؟ ما می‌خواهیم آزمایشی را به این منظور انجام دهیم. به این ترتیب که یک تخم مرغ را در سرکه قرار می‌دهیم تا با چشمان خود شاهد و ناظر مراحل تغییر شکل و تبدیل یک تخم مرغ عادی به تخم مرغی جهنده باشیم. شما هم می‌توانید این آزمایش را همراه با ما و تنها با استفاده از تعداد اندکی از موادی که برای روز عید در گوشه و کنار خانه گذاشته اید، انجام دهید.

 

این آزمایش به شما اجازه می‌دهد تا چگونگی واکنش دو ماده معمول خانگی – تخم مرغ و سرکه – را مشاهده کنید. وقتی این مواد با یکدیگر تماس پیدا می‌کنند، یک واکنش شیمیایی (ایمن) اتفاق می‌افتد و ترکیبات جدیدی به وجود می‌آیند. آنچه در اینجا بیان می‌شود، آزمایشی ساده است و انجام آن توسط کودکان و مشاهده چگونگی تغییرات تخم مرغ در طول زمان، فوق العاده سرگرم کننده و مفید خواهد بود.

 

آزمایش را چگونه انجام دهیم؟

مرحله اول: تخم مرغ را به دقت در یک شیشه دهن گشاد قرار دهید. سپس سه چهارم شیشه را با سرکه پر کنید، طوری که تخم مرغ کاملاً در سرکه غوطه‌ور شود.

 

مرحله دوم: فوراً حباب‌هایی در اطراف تخم مرغ پدید می‌آیند که می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید. به نظر شما این حباب‌ها از کجا می‌آیند؟ حدود ۴۸ تا ۷۲ ساعت منتظر بمانید. حتماً هنگام رفتن تخم مرغ را چک کنید، چون با مشاهده رشد و تغییرات تخم مرغ در طول زمان هیجان زده خواهید شد.

 

 

مرحله سوم : پس از پایان زمان مقرر، تخم مرغ را با یک اسفنج بیرون آورید. سپس تخم مرغ را با دقت و به طور کامل با آب ولرم شستشو دهید.

 

 

مرحله چهارم: اکنون تخم مرغ شما آماده شده و دارای قابلیت جهندگی است! پس تخم مرغ خود را در ارتفاع حدود سه اینچی میز نگه دارید و به آرامی رها کنید. اگر تخم مرغ را به سختی به میز بکوبید، شکسته می‌شود. یعنی باید مراقب دیواره آن باشید!

 

 

مرحله پنجم: تخم مرغ خود را با یک تخم مرغ عادی مقایسه کنید. به نظر شما چه اتفاقی برای تخم مرغ شما افتاده است؟ چه تغییرات دیگری را می‌توانید مشاهده کنید؟

 

 

اما در این آزمایش چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

اگر هنگامی که تخم مرغ را در سرکه غوطه ور ساختید، با دقت به آن نگاه کنید، می‌توانید شکلگیری حباب‌هایی را بر روی پوسته آن مشاهده کنید. آن حباب‌ها، دقیقاً مانند حباب‌های موجود در شیشه نوشابه، سرشار از دی اکسید کربن هستند. در اینجا شما نظاره گر واکنشی در بین ترکیب موجود در تخم مرغ (کربنات کلسیم) و اسید استیک موجود در سرکه هستید. این واکنش موجب ایجاد دی اکسید کربن (و گاز‌های دیگری) شده و تخم مرغ، در طول مراحل آن، شکسته می‌شود. اما دیواره زیر پوسته واکنشی از خود نشان می‌دهد، پس بدون تغییر باقی می‌ماند. وقتی که پوسته به طور کامل از بین رفت، فقط دیواره انعطاف پذیر باقی می‌ماند، که یک تخم مرغ پلاستیکی جهنده را به شما تقدیم می‌کند.

پوسته تخم مرغ (معمولاً تخم مرغ عادی) در اصل از کربنات کلسیم ساخته شده است. پس اگر پوسته تخم مرغ را در سرکه (که حدود ۴ درصد اسید آسیتیک دارد) غوطه‌ور سازید، در واقع واکنشی شیمیایی را که موجب حل شدن کربنات کلسیم پوسته می‌شود، آغاز کرده اید. اسید آسیتیک و کربنات کلسیم در تخم مرغ واکنش نشان می‌دهند و گاز دی اکسید کربن را آزاد می‌کنند. پس شاهد حضور حباب‌ها بر روی پوسته خواهید بود.

 

(CaCO۳(s)+۲HC۲H۳O۲(aq)>Ca(C۲H۳O۲)۲(aq)+H۲O(l)+CO۲(g

 

البته با انجام آزمایش تخم مرغ در سرکه قسمت‌های داخلی تخم مرغ سالم می‌مانند، چون دو دیواره نازک داخل پوسته از شکستن قسمت‌های داخلی جلوگیری می‌کنند.