معجزات قرآن از نظر علمی و معنوی

ستاره | سرویس مذهبی – قرآن معجزه پیامبر گرامی اسلام (ص) است. این جمله‌ای است که همواره شنیده‌ایم، اما آیا با معجزاتی که در بطن این کتاب آسمانی است آشنایی دارید؟ به طور خلاصه معجزات قرآن را می‌توان در دو دسته معجزات معنوی و علمی بررسی کرد که ما این کار را کرده‌ایم.

 

معجزات قرآن از نظر علمی

مفسران و دانشمندان بیش از ۳۰۰ آیه از قرآن را منطبق با علوم تجربی می‌دانند. معروف‌ترین این آیات به پدیده‌هایی همچون حرکت خورشید، نیروی جاذبه، باروری ابرها، زوجیت اشیا، نحوه آفرینش انسان و… اشاره دارد. در ادامه به طور خلاصه به این آیات می‌پردازیم:

حرکات خورشید:

• حرکت وضعی

آیه ۳۸ سوره یس:

«وَالشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ۚ ذَٰلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ»

«و خورشید (نیز برای آن‌ها آیتی است) که پیوسته به سوی قرارگاهش در حرکت است؛ این تقدیر خداوند قادر و داناست.»

• حرکت انتقالی

آیه ۴۰ سوره یس:

«لَا الشَّمْسُ یَنْبَغِی لَهَا أَنْ تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ ۚ وَکُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ»

 

«نه خورشید را سزاست که به ماه برسد و نه شب بر روز پیشی می‌گیرد و هر کدام در مسیر خود شناورند.»

• حرکت طولی

آیه ۳۳ سوره ابراهیم:

«وَسَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَیْنِ ۖ وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ»

«و خورشید و ماه را (که با برنامه منظمی در کار هستند) به تسخیر شما درآورد و شب و روز را (نیز) مسخر شما ساخت.»

از دیدگاه قرآن خورشید «مُسْتَقَرٍّ» است. مستقر به معنی جای ثابت نسبت به یک موقعیت است در حالی که نسبت به موقعیت‌های دیگر امکان جابجایی آن وجود دارد. خورشید مرکز منظومه شمسی است و نسبت به سایر سیاره‌های این منظومه ثابت و بی حر کت است، اما ثابت شده است که خورشید حرکتی به دور خودش و حرکتی در مدار کهکشان راه شیری دارد و این نکته‌ای است که در این آیه به آن اشاره شده است.

 

جاذبه زمین:

آیه ۲ سوره رعد:

«اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ۖ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۖ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ۖ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّى ۚ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ یُفَصِّلُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ بِلِقَاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ»

«خدا همان کسی است که آسمان‌ها را، بدون ستون‌هایی که برای شما دیدنی باشد برافراشت، سپس بر عرش، استیلا یافت (و زمام تدبیر جهان را در کف قدرت گرفت) و خورشید و ماه را مسخر ساخت، که هر کدام تا زمان معینی حرکت دارند. کار‌ها را او تدبیر می‌کند؛ آیات را (برای شما) تشریح می‌نماید؛ شاید به لقای پروردگارتان یقین پیدا کنید»

از امام رضا (ع) روایت شده است که این آیه به ستون‌هایی نامرئی (بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا) اشاره دارد که منظور همان نیروی جاذبه است. امام علی (ع) هم در روایتی فرموده است: «این ستارگانی که در آسمانند، شهر‌هایی هستند همچون شهر‌های روی زمین که هر شهری با شهر دیگر (هر ستاره‌ای با ستاره دیگر) با ستونی از نور مربوط است.» (بحارالانوار، ۵۵/۹۱).

 

مسیر حرکتی ستارگان:

آیات ۷۵ و ۷۶ سوره واقعه:

«فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ. وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِیمٌ»

«سوگند به جایگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)؛ و این سوگندی است بسیار بزرگ، اگر بدانید»

امروزه ثابت شده که هر ستاره‌ای بر اساس نیرو‌های جاذبه و دافعه مدار خودش مسیر مشخصی دارد و با توجه به این که تعداد بی شماری ستاره در هر کهکشان وجود دارد احتمال برخورد آن‌ها با یکدیگر منتفی است و این همان سوگندی است که خداوند به آن اشاره دارد.

 

حرکت زمین:

آیه ۸۸ سوره نمل:

«وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ۚ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِی أَتْقَنَ کُلَّ شَیْءٍ ۚ إِنَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ»

«کوه‌ها را می‌بینی و آن‌ها را ساکن و جامد می‌پنداری، در حالی که مانند ابر در حرکت اند؛ این صنع و آفرینش خداوندی است که همه چیز را متقن آفریده؛ او از کار‌هایی که شما انجام می‌دهید مسلماً آگاه است»

این آیه اشاره به حرکت زمین دارد که برای ما انسان‌هایی که روی آن قرار داریم نامحسوس است و این همان چیزی است که سال‌ها بعد گالیله به آن اشاره کرد و کلیسا گفته‌های او را محکوم کرد.

 

سنگینی ابر‌ها:

آیه ۱۲ سوره رعد:

«هُوَ الَّذِی یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَیُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ»

«او کسی است که برق را به شما نشان می‌دهد، که هم مایه ترس است و هم مایه امید، و ابر‌های سنگین بار ایجاد می‌کند.»

آیه ۵۷ سوره اعراف:

«وَهُوَ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرًا بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَیِّتٍ…»

«او کسی است که باد‌ها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش می‌فرستد؛ تا ابر‌های سنگین بار را (بر دوش) کشند؛ (سپس) ما آن‌ها را به سوی زمین‌های مرده می‌فرستیم…»

دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که ابر‌ها و خصوصاً ابر‌های باران زا وزن بسیار زیادی دارند و با توجه به میزان ابی که در آن‌ها وجود دارد وزن آن‌ها به ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تن می‌رسد. خداوند در آیات بالا با ظرافت خاصی به این نکته اشاره کرده است.

 

ایجاد رعد و برق:

آیه ۴۳ سوره نور:

«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُزْجِی سَحَابًا ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَیُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ…»

«آیا ندیدی که خداوند ابر‌هایی را به آرامی می‌راند، سپس میان آن‌ها پیوند می‌دهد و بعد آن را متراکم می‌سازد؟! در این حال، دانه‌های باران را می‌بینی که از لابلای آن خارج می‌شود…»

به نظر می‌رسد که منظور از اصطلاح «یُؤَلِّفُ» در این آیه ایجاد الکتریسیته در اثر برخورد بار‌های مثبت و منفی ابر‌ها و تخلیه بار الکتریکی باشد که به صورت نور و صدای رعد و برق خودش را نشان می‌دهد و مقدمه‌ای بر بارش باران است.

 

اثر انتقال سرخ (حرکت کهکشان ها):

در آیه ۴۷ سوره ذاریات آمده است:

«وَالسَّمَاءَ بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ»

«و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم و همواره آن را وسعت می‌بخشیم.»

اثر انتقال سرخ می‌گوید که کلیه کهکشان‌ها در حال حرکت هستند و همواره از هم دور می‌شوند و فضا منبسط می‌شود؛ بنابراین ابعاد جهان هستی همواره در حال افزایش است و این همان چیزی است که در آبیه بالا به آن اشاره شده است.

 

جنسیت جنین انسان:

آیه ۱۸۹ سوره اعراف:

«هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا ۖ فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِیفًا فَمَرَّتْ بِهِ ۖ فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَیْتَنَا صَالِحًا لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرِینَ»

«او خدایی است که (همه) شما را از یک فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در کنار او بیاساید. سپس هنگامی که با او آمیزش کرد، حملی سبک برداشت، که با وجود آن، به کار‌های خود ادامه می‌داد و، چون سنگین شد، هر دو از خداوند و پروردگار خود خواستند «اگر فرزند صالحی به ما دهی، از شاکران خواهیم بود».»

تحقیقات نشان می‌دهد که قبل از این که جنسیت جنین در هفته بیستم بارداری مشخص شود و وجود یا عدم وجود کرومزوم Y. جنسیت جنین را تعیین کند در برهه‌ای از زمان جنین دارای هر دو جنس خواهد بود و این همان نکته‌ای است که خداوند در آیه بالا با عنوان «نَفْسٍ وَاحِدَةٍ» به آن اشاره کرده است.

 

معرفی زنبور عسل در قرآن:

در آیات ۶۸ و ۶۹ سوره نحل آمده است:

«وَأَوْحَىٰ رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ. ثُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا ۚ یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ ۗ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ.»

«و پروردگار تو به زنبور عسل «وحی» (و الهام غریزی) نمود که: «از کوه‌ها و درختان و داربست‌هایی که مردم می‌سازند، خانه‌هایی برگزین. سپس از تمام ثمرات (و شیره گل ها) بخور و راه‌هایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده است، به راحتی بپیما. «از درون شکم آنها، نوشیدنی با رنگ‌های مختلف خارج می‌شود که در آن، شفا برای مردم است؛ به یقین در این امر، نشانه روشنی است برای جمعیتی که می‌اندیشند.»

انسان‌ها تا مدت‌ها از خواص عسل و همینطور نحوه جمع آوری آن توسط زنبور عسل بی اطلاع بودند در حالی که در این آیه خیلی از نکات مربوط به پروسه گردآوری عسل ذکر شده است:

«ذُلُلًا»: زنبور با توجه به غریزه‌ای که دارد مسیر بازگشتش به کندو بدون دردسر و راحت است.

«مِنْ بُطُونِهَا»: عسل از شکم زنبور عسل خارج می‌شود. زنبور هنگام جمع آوری عسل آن را می‌خورد و در معده خود ذخیره می‌کند و در کندو آن را خارج می‌کند.

«فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ»: هر چه علم پیشرفت می‌کند خواص بیشتری از این معجون طبیعی برای درمان انسان‌ها یافت می‌شود. عسل درمانی طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها از جمله عفونت ها، دستگاه گوارش، رماتیسم، التهابات و… است.